پرش به محتوا

عمرة القضاء: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ویرایش
جز (←‏حواشی: افزایش جزیی)
جز (ویرایش)
خط ۱: خط ۱:
'''عُمْرَةُ الْقَضاء''' یا '''عمرة القضیة''' و یا '''عُمْرَةُ الْقَصاص''' عمره‌ای که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ع)]] و [[مسلمانان]] در ذی‌القعده  [[سال ۷ هجری قمری|سال هفتم هجری]] انجام دادند. نامگذاری آن به عمرة القضا به این جهت بود که مسلمانان در [[ذی القعده]] سال قبل می‌خواستند عمره به جای بیاورند اما مشرکان مکه مانع شدند و بر اساس [[صلح حديبيه|صلح‌نامه‌ای]] که نوشتند، مسلمانان اجازه یافتند که یک سال پس از صلح، [[حج عمره]] انجام دهند.  
'''عُمْرَةُ الْقَضاء''' یا '''عمرة القضیة''' و یا '''عُمْرَةُ الْقَصاص''' عمره‌ای که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ع)]] و [[مسلمانان]] در ذی‌القعده  [[سال ۷ هجری قمری|سال هفتم هجری]] انجام دادند. نامگذاری آن به عمرة القضا به این جهت بود که مسلمانان در [[ذی القعده]] سال قبل می‌خواستند عمره به جای بیاورند اما مشرکان مکه مانع شدند و بر اساس [[صلح حديبيه|صلح‌نامه‌ای]] که نوشتند، مسلمانان اجازه یافتند یک سال پس از صلح، [[حج عمره]] انجام دهند.  


پیامبر در این عمره، [[طواف]] را در حالی که سوار بر شتر بود انجام داد و با عصای خود [[حجر الاسود|حجر الأسود]] را [[استلام حجر الأسود|لمس]] کرد. [[آیه]] ۱۹۴ [[سوره بقره]] درباره این واقعه نازل شده است. همچنین نزول آیه ۲۷ [[سوره فتح]] و ازدواج پیامبر با [[میمونه دختر حارث بن حزن|میمونه]] در این سفر صورت گرفته است.
پیامبر در این عمره، [[طواف]] و [[سعی صفا و مروه]] را در حالی که سوار بر شتر بود انجام داد و با عصای خود [[حجر الاسود|حجر الأسود]] را [[استلام حجر الأسود|لمس]] کرد. [[آیه]] ۱۹۴ [[سوره بقره]] درباره این واقعه نازل شده است. همچنین نزول آیه ۲۷ [[سوره فتح]] و ازدواج پیامبر با [[میمونه دختر حارث بن حزن|میمونه]] در این سفر صورت گرفته است.
==نامگذاری==
==نامگذاری==
مسلمانان در [[ذی القعدة الحرام|ماه ذی‌القعده]] [[سال ششم هجری|سال ششم هجرت]] برای انجام [[عمره مفرده|عمره]] به سمت [[مکه]] حرکت کردند.<ref>ابن‌کثیر،‌ البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۴.</ref>  اما مشرکان مکه مانع آنها شدند ولی صلح‌نامه‎ای میان‌ مسلمانان و مشرکان مکه نوشته شد که به [[صلح حدیبیه]] معروف شد. براساس این صلح‌نامه، مسلمانان در سال ششم اجازه انجام حج نداشتند اما در سال بعد (سال هفتم) می‌توانستند به مدت سه روز وارد مکه شده و عمره به جای بیاورند.<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref>
مسلمانان در [[ذی القعدة الحرام|ماه ذی‌القعده]] [[سال ششم هجری|سال ششم هجرت]] برای انجام [[عمره مفرده|عمره]] به سمت [[مکه]] حرکت کردند.<ref>ابن‌کثیر،‌ البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۴.</ref>  اما مشرکان مکه مانع آنها شدند ولی صلح‌نامه‎ای میان‌ مسلمانان و مشرکان مکه نوشته شد که به [[صلح حدیبیه]] معروف شد. براساس این صلح‌نامه، مسلمانان در سال ششم اجازه انجام حج نداشتند اما در سال بعد (سال هفتم) می‌توانستند به مدت سه روز وارد مکه شده و عمره به جای بیاورند.<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref>
خط ۷: خط ۷:
بر اساس این صلح‌نامه [[پیامبر اسلام]] به همراه تعدادی مسلمانان در ماه ذی‌القعده<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۷.</ref> سال هفتم هجری<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۵۳.</ref> برای انجام حج عمره به سمت مکه حرکت کردند<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۴۵۵.</ref> این حج عمره، به جهت این‌که قضای حج سال قبل محسوب می‌شد؛ «عمرة القضاء» نامیده شد.<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۲، ص۱۰۷.</ref>  
بر اساس این صلح‌نامه [[پیامبر اسلام]] به همراه تعدادی مسلمانان در ماه ذی‌القعده<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۷.</ref> سال هفتم هجری<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۵۳.</ref> برای انجام حج عمره به سمت مکه حرکت کردند<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۴۵۵.</ref> این حج عمره، به جهت این‌که قضای حج سال قبل محسوب می‌شد؛ «عمرة القضاء» نامیده شد.<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۲، ص۱۰۷.</ref>  


این عمره با نام‌های دیگری همچون «عمرة القضیة»، «غزوة القضاء»، «عمرة الصّلح»، و «عمرة القصاص» نیز شناخته می‌شود.<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۳۰.</ref> نامگذاری آن را به عمرة القصاص به این جهت دانسته که پیامبر با عمره گذاردن در ماه حرام (ذی‌القعده سال هفتم)، از مشرکان که مانع از عمره او در ماه حرام (ذی‌القعده سال ششم) شده بودند، قصاص کرد.<ref> ابن هشام، السیر النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۳۷۰.</ref>
این عمره با نام‌های دیگری همچون «عمرة القضیة»، «غزوة القضاء»، «عمرة الصّلح»، و «عمرة القصاص» نیز شناخته می‌شود.<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۳۰.</ref> نامگذاری به عمرة القصاص به این جهت دانسته شده که پیامبر با عمره گذاردن در ماه حرام (ذی‌القعده سال هفتم)، از مشرکان که مانع عمره او در ماه حرام (ذی‌القعده سال ششم) شده بودند، قصاص کرد.<ref> ابن هشام، السیر النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۳۷۰.</ref>


برخی مفسران معتقدند آیه « الشَّهْرُ الْحَرامُ بِالشَّهْرِ الْحَرامِ وَ الْحُرُماتُ قِصاصٌ؛ این ماه حرام در برابر آن ماه حرام است، و [هتک] حرمت‌ها [[قصاص]] دارد...» <ref>سوره بقره، آیه ۱۹۴.</ref> در مورد این واقعه نازل شده است.<ref>واحدی نیشابوری، أسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۵۸.</ref>
برخی مفسران معتقدند آیه «الشَّهْرُ الْحَرامُ بِالشَّهْرِ الْحَرامِ وَ الْحُرُماتُ قِصاصٌ؛ این ماه حرام در برابر آن ماه حرام است، و [هتک] حرمت‌ها [[قصاص]] دارد...»<ref>سوره بقره، آیه ۱۹۴.</ref> در مورد این واقعه نازل شده است.<ref>واحدی نیشابوری، أسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۵۸.</ref>


==حرکت به سمت مکه==
==حرکت به سمت مکه==
براساس دستور پیامبر(ص) تمام افرادی که در صلح حدیبیه شرکت کرده بودند، در ذی القعده سال هفتم قمری به سمت مکه حرکت کردند. افراد دیگری نیز به آن‌ها پیوستند، تعداد مسلمانان به دو هزار نفر رسید.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۱.</ref> مسلمانان ۶۰ شتر را برای [[قربانی]] به همراه خود بردند.<ref>طبری،  تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۵.</ref> پیامبر(ص) [[ابوذر غفاری]] را جانشین خود در [[مدینه]] قرار داد.<ref> بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۵۳.</ref>
براساس دستور پیامبر(ص) تمام افرادی که در صلح حدیبیه حضور داشتند، در ذی‌القعده سال هفتم قمری به سمت مکه حرکت کردند. افراد دیگری نیز به آن‌ها پیوستند و تعداد مسلمانان به دو هزار نفر رسید.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۱.</ref> مسلمانان ۶۰ شتر را برای [[قربانی]] به همراه خود بردند.<ref>طبری،  تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۵.</ref> پیامبر(ص) [[ابوذر غفاری]] را جانشین خود در [[مدینه]] قرار داد.<ref> بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۵۳.</ref>


بنابر صلح حدیبیه مسلمانان تنها با سلاح مسافر{{یادداشت|مقصود از سلاح مسافر شمشیر بوده است.(مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۲، ص۱۳.)}} اجازه ورود به مکه را داشتند.<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref> با این حال پیامبر ۲۰۰ نفر از مسلمانان را به همراه اسب و سلاح جنگ، در بیرون مکه قرار داد که اگر اهل مکه قصد جنگ داشتند، مسلمانان بتوانند از خود دفاع کنند.<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۳۱.</ref>
بنابر صلح حدیبیه مسلمانان تنها با سلاح مسافر{{یادداشت|مقصود از سلاح مسافر شمشیر بوده است.(مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۲، ص۱۳.)}} اجازه ورود به مکه را داشتند.<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref> با این حال پیامبر ۲۰۰ نفر از مسلمانان را به همراه اسب و سلاح جنگ، در بیرون مکه قرار داد که اگر اهل مکه قصد جنگ داشتند، مسلمانان بتوانند از خود دفاع کنند.<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۳۱.</ref>


==اقامت در مکه==
==اقامت در مکه==
با ورود مسلمانان به مکه، برخی از سران آن از شهر خارج شدند.<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۴۵۵.</ref> اما برخی دیگر در شهر باقی ماندند تا پیامبر(ص) و مسلمانان را ببینند. پیامبر دست راست خود را از [[احرام|لباس احرام]] بیرون آورد و مسلمانان نیز چنین کردند تا قدرت خود را به اهالی مکه نشان دهند.<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۹.</ref> پیامبر در حالی که سوار بر شتر بود، کعبه را [[طواف]] کرد و بین [[صفا و مروه]] را پیمود.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۶.</ref> همچنین [[حجر الاسود]] را نیز با عصای خود [[استلام حجر|استلام]] کرد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۵.</ref> پیامبر(ص) پس از اعمال حج وارد [[کعبه]] شد و [[بلال حبشی|بلال]] بر بالای کعبه [[اذان|اذان ظهر]] را گفت.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۷.</ref>
با ورود مسلمانان به مکه، برخی از سران آن از شهر خارج شدند.<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۴۵۵.</ref> برخی دیگر در شهر باقی ماندند تا پیامبر(ص) و مسلمانان را ببینند. پیامبر دست راست خود را از [[احرام|لباس احرام]] بیرون آورد و مسلمانان نیز چنین کردند تا قدرت خود را به اهالی مکه نشان دهند.<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۹.</ref> پیامبر در حالی که سوار بر شتر بود، کعبه را [[طواف]] کرد و بین [[صفا و مروه]] را پیمود.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۶.</ref> همچنین [[حجر الاسود]] را با عصای خود [[استلام حجر|استلام]] کرد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۵.</ref> پیامبر(ص) پس از اعمال حج وارد [[کعبه]] شد و [[بلال حبشی|بلال]] بر بالای کعبه [[اذان|اذان ظهر]] را گفت.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۷.</ref>


== حواشی==
== وقایع دیگر==
برخی از حاشیه‌های عمرة القضاء عباتند از:
وقایع دیگری در عمرة القضاء واقع شدند:
* ازدواج پیامبر با [[میمونة دختر حارث]].<ref>ابن هشام، السیر النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۳۷۲؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۵؛ واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۸.</ref> هنگامی که مهلت سه روزه پیامبر و یارانش به پایان رسید، سران مکه افرادی را نزد پیامبر فرستادند و از او خواستند تا مکه را ترک کند، پیامبر پیشنهاد داد تا مراسم ازدواج او با میمونه در مکه برگزار شود و ولیمه‌ای به اهالی مکه بدهد، آنان پیشنهاد پیامبر را نپذیرفتند.<ref>ابن هشام، السیر النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۳۷۲.</ref>
* ازدواج پیامبر با [[میمونة دختر حارث]].<ref>ابن هشام، السیر النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۳۷۲؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۵؛ واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۸.</ref> هنگامی که مهلت سه روزه پیامبر و یارانش به پایان رسید، سران مکه افرادی را نزد پیامبر فرستادند و از او خواستند تا مکه را ترک کند، پیامبر پیشنهاد داد تا مراسم ازدواج او با میمونه در مکه برگزار شود و ولیمه‌ای به اهالی مکه بدهد، آنان پیشنهاد پیامبر را نپذیرفتند.<ref>ابن هشام، السیر النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۳۷۲.</ref>
* نزول آیه ۲۷ [[سوره فتح]]:‌<ref> ابن هشام، السیر النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۳۷۲-۳۷۳.</ref> در آن  برخی از احکام  حج مانند [[حلق]] و [[تقصیر]] آمده است.<ref> ابن هشام، السیر النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۳۷۲-۳۷۳.</ref>
* نزول آیه ۲۷ [[سوره فتح]]:‌<ref> ابن هشام، السیر النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۳۷۲-۳۷۳.</ref> در آن  برخی از احکام  حج مانند [[حلق]] و [[تقصیر]] آمده است.<ref> ابن هشام، السیر النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۳۷۲-۳۷۳.</ref>
*انتقال عمارة دختر [[حمزه بن عبدالمطلب]] که در مکه زندگی می‌کرد به مدینه و واگذاری سرپرستی او به عمویش [[جعفر بن ابی‌طالب|جعفر]]<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۸-۷۳۹.</ref>
*انتقال عمارة دختر [[حمزه بن عبدالمطلب]] که در مکه زندگی می‌کرد به مدینه و واگذاری سرپرستی او به عمویش [[جعفر بن ابی‌طالب|جعفر]].<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۸-۷۳۹.</ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
خط ۳۱: خط ۳۱:
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
==منابع==
==منابع==
* ابن هشام، عبدالملک بن هشام، السیرة النبویه، تحقیق: مصطفی السقا و ابراهیم الابیاری و عبدالحفیظ شلبی، دار المعرفه، بیروت، بی‌تا.
* ابن هشام، عبدالملک بن هشام، السیرة النبویه، تحقیق: مصطفی السقا و ابراهیم الابیاری و عبدالحفیظ شلبی، بیروت، دارالمعرفه،  بی‌تا.
* ابن‌خلدون، عبد الرحمن بن محمد، دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الأکبر(تاریخ ابن خلدون)، تحقیق خلیل شحادة، بیروت، دارالفکر، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
* ابن‌خلدون، عبد الرحمن بن محمد، دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الأکبر، تحقیق خلیل شحادة، بیروت، دارالفکر، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
* ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.
* ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.
* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: سهیل زکار، ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: سهیل زکار، ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
* بیهقی، ابوبکر احمد بن حسین، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، تحقیق: عبدالمعطی قلعجی، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.
* بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، تحقیق: عبدالمعطی قلعجی، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق: ابراهیم، محمد ابوالفضل، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
* مقریزی، تقی الدین، امتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، تحقیق: محمد عبدالحمید نمیسی، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
* مقریزی، تقی الدین، امتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، تحقیق: محمد عبدالحمید نمیسی، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۵

ویرایش