۱۷٬۱۹۲
ویرایش
محمدعلی جناح: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←ورود به سیاست
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←ورود به سیاست) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←ورود به سیاست) |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
جناح از ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۳ ش/ ۱۹۳۱ـ۱۹۳۴ در لندن به وکالت اشتغال داشت. در این مدت، سفرهای کوتاهی نیز به هند کرد. در ۱۳۱۴ ش/۱۹۳۵ او به اصرار و تشویق اقبال لاهوری و لیاقت علی‌خان، که از فعالان برجسته سیاسی مسلمانان بودند، به هند بازگشت و رهبری مسلم‌لیگ را، که دچار ضعف و اختلافات درونی شده بود، بر عهده گرفت. با وجود تلاش برای بازسازی و ساماندهی مسلم‌لیگ، این حزب نتوانست در انتخابات مجلس قانونگذاری در دی ۱۳۱۵/ دسامبر ۱۹۳۶ ـ ژانویه ۱۹۳۷، اکثریت کرسیهای مسلمانان را به دست آورد و عملاً کنگره قدرت را به دست گرفت و هیچیک از اعضای مسلم‌لیگ را به هیئت دولت راه نداد<ref> رجوع کنید به احمد، ص۹؛ عایشه جلال، ص۱۵ـ۴۰؛ کامران مقدّم، ص۲۹</ref> | جناح از ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۳ ش/ ۱۹۳۱ـ۱۹۳۴ در لندن به وکالت اشتغال داشت. در این مدت، سفرهای کوتاهی نیز به هند کرد. در ۱۳۱۴ ش/۱۹۳۵ او به اصرار و تشویق اقبال لاهوری و لیاقت علی‌خان، که از فعالان برجسته سیاسی مسلمانان بودند، به هند بازگشت و رهبری مسلم‌لیگ را، که دچار ضعف و اختلافات درونی شده بود، بر عهده گرفت. با وجود تلاش برای بازسازی و ساماندهی مسلم‌لیگ، این حزب نتوانست در انتخابات مجلس قانونگذاری در دی ۱۳۱۵/ دسامبر ۱۹۳۶ ـ ژانویه ۱۹۳۷، اکثریت کرسیهای مسلمانان را به دست آورد و عملاً کنگره قدرت را به دست گرفت و هیچیک از اعضای مسلم‌لیگ را به هیئت دولت راه نداد<ref> رجوع کنید به احمد، ص۹؛ عایشه جلال، ص۱۵ـ۴۰؛ کامران مقدّم، ص۲۹</ref> | ||
خشونت و درگیری بین هندوها و مسلمانان در سالهای ۱۳۱۶ـ ۱۳۱۸ ش/۱۹۳۷ـ۱۹۳۹ شدت یافت. هم‌زمان تجربه ناخوشایند مسلمانان از حکومت هندوها در ایالتهایی که کنگره ملی هند قدرت را در دست داشت، جناح را به پذیرش «نظریه دو ملت» اقبال مجاب کرد و به این نتیجه رساند که اگر مسلمانان بخواهند بر پایه دین و فرهنگ خود آزادانه زندگی کنند، ناگزیرند کشوری مستقل داشته باشند<ref> | خشونت و درگیری بین هندوها و مسلمانان در سالهای ۱۳۱۶ـ ۱۳۱۸ ش/۱۹۳۷ـ۱۹۳۹ شدت یافت. هم‌زمان تجربه ناخوشایند مسلمانان از حکومت هندوها در ایالتهایی که کنگره ملی هند قدرت را در دست داشت، جناح را به پذیرش «نظریه دو ملت» اقبال مجاب کرد و به این نتیجه رساند که اگر مسلمانان بخواهند بر پایه دین و فرهنگ خود آزادانه زندگی کنند، ناگزیرند کشوری مستقل داشته باشند<ref> رجوع کنید به برک و قریشی، ص۵۸، ۲۲۲ـ ۲۳۵</ref> پیش از این، محمد اقبال لاهوری، که برای نخستین بار در ۱۳۰۹ ش/۱۹۳۰ نظریه تأسیس میهن مستقل برای مسلمانان شبه‌قاره را ارائه داده بود، ضمن مذاکره و مکاتبه با جناح، او را به پذیرش فکر خود ترغیب کرده بود. او در ۳۱ خرداد ۱۳۱۶/ ۲۱ ژوئن ۱۹۳۷ در نامه‌ای، جناح را تنها مصداق رهبری مسلمانان شبه‌قاره خواند. سرانجام نظریه دو ملت در قالب «قطعنامه پاکستان» در ۳ فروردین ۱۳۱۹/ ۲۳ مارس ۱۹۴۰ در نشست مسلم‌لیگ به تصویب رسید. بعدها جناح این قطعنامه را حاصل هدایت و تأثیرگذاری فکری اقبال، دوست نزدیک خود، عنوان نمود. از آن پس درخواست قطعنامه برای تشکیل کشور مستقل پاکستان هدف اصلی و علنی وی شد و او همه تلاش خود را صرف تحقق آن کرد<ref>اقبال لاهوری، همان مقدمه، ص چهل‌وشش؛ برک و قریشی، ص۱۸۵؛ احمد، ص۱۰؛ نیز رجوع کنید به جامعه مسلمانان سراسر هند</ref> | ||
جناح، به برنامه خود برای بازسازی تشکیلات و تقویت و گسترش پایگاه مردمی حزب مسلم‌لیگ در میان مسلمانان شبه قاره ادامه داد و با استفاده از فضای سیاسی ناشی از جنگ جهانی دوم و کناره‌گیری کنگره از حکومت، سرانجام حزب را به جایگاهی رساند که در انتخابات دی ۱۳۲۴/ دسامبر ۱۹۴۵ ـ ژانویه ۱۹۴۶ تقریباً همه کرسیهای مسلمانان را به دست آورد.<ref> رجوع کنید به گریوال، ص۱۸ـ۱۹؛ عایشه جلال، ص۳۵ـ۱۷۳؛ جامعه مسلمانان سراسر هند</ref> | جناح، به برنامه خود برای بازسازی تشکیلات و تقویت و گسترش پایگاه مردمی حزب مسلم‌لیگ در میان مسلمانان شبه قاره ادامه داد و با استفاده از فضای سیاسی ناشی از جنگ جهانی دوم و کناره‌گیری کنگره از حکومت، سرانجام حزب را به جایگاهی رساند که در انتخابات دی ۱۳۲۴/ دسامبر ۱۹۴۵ ـ ژانویه ۱۹۴۶ تقریباً همه کرسیهای مسلمانان را به دست آورد.<ref> رجوع کنید به گریوال، ص۱۸ـ۱۹؛ عایشه جلال، ص۳۵ـ۱۷۳؛ جامعه مسلمانان سراسر هند</ref> در این جایگاه، او فعالانه در مذاکرات استقلال شرکت کرد. سرانجام در <small>۲۲ـ۲۳ مرداد ۱۳۲۶/ ۱۴ـ۱۵ اوت ۱۹۴۷</small>، تأسیس دولت [[پاکستان]] اعلام شد و جناح فرمانداری کل و ریاست مجمع مؤسسان پاکستان را برعهده گرفت. زمانِ کوتاه ریاست و اقتدار وی در دولت پاکستان <sup>(۲۳ مرداد ۱۳۲۶ ـ ۲۰ شهریور ۱۳۲۷/ ۱۵ اوت ۱۹۴۷ ـ ۲۱ سپتامبر ۱۹۴۸)</sup> صرف نظارت بر استقرار نهادهای حکومتی کشور شد.<ref> برک و قریشی، ص۲۳ـ۲۶؛ احمد، ص۱۰ـ ۱۱؛ گریوال، ص۲۲ـ۲۳؛ لودی، ص۱۵ـ۱۶</ref> | ||
در این جایگاه، او فعالانه در مذاکرات استقلال شرکت کرد. سرانجام در <small>۲۲ـ۲۳ مرداد ۱۳۲۶/ ۱۴ـ۱۵ اوت ۱۹۴۷</small>، تأسیس دولت [[پاکستان]] اعلام شد و جناح فرمانداری کل و ریاست مجمع مؤسسان پاکستان را برعهده گرفت. زمانِ کوتاه ریاست و اقتدار وی در دولت پاکستان <sup>(۲۳ مرداد ۱۳۲۶ ـ ۲۰ شهریور ۱۳۲۷/ ۱۵ اوت ۱۹۴۷ ـ ۲۱ سپتامبر ۱۹۴۸)</sup> صرف نظارت بر استقرار نهادهای حکومتی کشور شد.<ref> برک و قریشی، ص۲۳ـ۲۶؛ احمد، ص۱۰ـ ۱۱؛ گریوال، ص۲۲ـ۲۳؛ لودی، ص۱۵ـ۱۶</ref> | |||
== جناح و جماعت خوجه اثناعشری== | == جناح و جماعت خوجه اثناعشری== | ||