پرش به محتوا

مصعب بن زبیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۶۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ دسامبر ۲۰۱۷
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۱: خط ۶۱:
او از زبیر بن عوام، [[عمر بن خطاب]]، [[سعد بن ابی‌وقاص|سعد]] و [[ابو سعید خدری|ابوسعید خدری]] روایت نقل کرده است.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۷.</ref>
او از زبیر بن عوام، [[عمر بن خطاب]]، [[سعد بن ابی‌وقاص|سعد]] و [[ابو سعید خدری|ابوسعید خدری]] روایت نقل کرده است.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۷.</ref>


او در یکی از سفرها در کنار قبر امام حسین(ع) ایستاد و گفت: یا اباعبدالله به خدا سوگند لئن كنت غصبت نفسك ما غصبت دینك ثم انصرف‏<ref>جمعی از علماء، الأصول الستة عشر، ۱۳۶۳ش، ص۱۲۳.</ref>
او در یکی از سفرها در کنار قبر [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] ایستاد و گفت: یا اباعبدالله به خدا سوگند اگرچه دشمنانت جانت را گرفتند ولی نتوانستند دین‌ تو را از تو جدا کنند.<ref>جمعی از علماء، الأصول الستة عشر، ۱۳۶۳ش، ص۱۲۳.</ref>


مصعب دو همسر مشهور داشت: سکینه دختر امام حسین و دیگری عایشه دختر طلحه.<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م،‌ ج۳، ص۲۴۰.</ref>
مصعب دو همسر مشهور داشت: [[سکینه دختر امام حسین (ع)|سکینه دختر امام حسین]] و دیگری عایشه دختر [[طلحة بن عبیدالله|طلحه]].<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م،‌ ج۳، ص۲۴۰.</ref>


=== ازدواج با سکینه دختر امام حسین(ع) ===
=== ازدواج با سکینه دختر امام حسین(ع) ===
براساس منابع تاریخی مصعب علاقه بسیاری به ازدواج با سکینه دختر امام حسین(ع) داشته است و حتی ازدواج با سکینه دختر امام حسین را در کنار حکومت بر عراق از خداوند درخواست می‌کرد.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۹۵.</ref>
براساس منابع تاریخی مصعب علاقه بسیاری به ازدواج با سکینه دختر امام حسین(ع) داشت و حتی [[ازدواج]] با سکینه دختر امام حسین را در کنار حکومت بر عراق از [[خداوند]] درخواست می‌کرد.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۹۵.</ref>


در نهایت حضرت سکینه با مهریه بسیار زیاد به عقد مصعب در آمد.<ref>ابوالفرج اصفهانى، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۶، ص۳۶۶.</ref> این مهریه هنگفت سبب اعتراض افراد به برادرش عبدالله شد و او نیز به همین جهت برای مدتی مصعب را از حکومت خلع کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانى، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۵۱.</ref> مصعب از حضرت سکینه دختری به نام فاطمه داشت که در همان دوران کودکی مرد.<ref>ابن حبیب، المحبر، ج۱، ص۴۳۸.</ref>
در نهایت حضرت سکینه با [[مهریه]] بسیار زیاد با مصعب ازدواج کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانى، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۶، ص۳۶۶.</ref> این مهریه هنگفت سبب اعتراض افراد به [[عبدالله بن زبیر|عبدالله بت زبیر]] شد و او نیز مصعب را برای مدتی از حکومت خلع کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانى، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۵۱.</ref> مصعب از حضرت سکینه دختری به نام فاطمه داشت که در همان دوران کودکی مرد.<ref>ابن حبیب، المحبر، ج۱، ص۴۳۸.</ref>


== حکومت بر بصره ==
== حکومت بر بصره ==
در سال ۶۷ مصعب بر ولایت بصره گمارده شد.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۶۳.</ref>
در [[سال ۶۷ هجری قمری|سال ۶۷ هجری]]<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۶۳.</ref> مصعب توسط برادرش عبدالله بن زبیر حاکم بر [[بصره]] شد.<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۴۰.</ref> مصعب در ابتدای ورود به بصره، مردم را چنین مخاطب قرار داد: ای اهل بصره، شما حاکمان خود را به القابی ملقب می‌کردید اما من خودم را قصاب لقب می‌دهم.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۶۷.</ref>


پس از آن‌که عبدالله بن زبیر در حجاز به حکومت رسید، برادرش مصعب را به حکومت بر بصره منصوب کرد.<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۴۰.</ref> مصعب در ابتدای ورود به بصره، مردم را چنین مخاطب قرار داد: ای اهل بصره، شما حاکمان خود را به القابی ملقب می‌کردید اما من خودم را قصاب لقب می‌دهم.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۶۷.</ref>
در دوران حکومت مصعب بر بصره، برخی از اشراف [[کوفه]] از جمله شبث بن ربیعی، محمد بن اشعث<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۶۷.</ref> نزد مصعب آمده و او را به جنگ با [[مختار]] تشویق کردند.
 
در همین زمان برخی از اشراف کوفه نزد مصعب در بصره آمدند و او را به جنگ با مختار تشویق کردند و از جمله آنان شبث بن ربیعی، محمد بن اشعث بوده‌اند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۶۷.</ref>


== جنگ با مختار و فتح کوفه ==
== جنگ با مختار و فتح کوفه ==
در نهایت مصعب به جنگ با مختار رفت. و مختار را شکست داد. مختار به همراه افراد خود به داخل دار الاماره کوفه رفتند. در نهایت پس از چهل روز محاصره، مختار به همراه تعداد اندکی از نیروهایش به بیرون آمد و جنگیده و سپس کشته شد.<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۳۰۷-۳۰۸.</ref> اما بیشتر افرادش که حدود پنج هزار نفر (یا شش هزار<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۳۰۸.</ref> و یا هفت هزار نفر<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>) بودند از مصعب امان خواستند و او نیز بدان‌ها امان داد. اما پس از تسلیم شدن، تمام آن‌ها را کشت.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>
در نهایت مصعب به جنگ با مختار رفت و او را شکست داد. مختار به همراه باقیمانده سپاهش، به داخل دارالاماره کوفه رفت. پس از چهل روز محاصره، مختار به همراه تعداد اندکی از نیروهایش به بیرون دارالاماره آمد و پس از جنگ مختصری کشته شد.<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۳۰۷-۳۰۸.</ref> بیشتر افراد مختار که حدود پنج هزار نفر (یا شش هزار<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۳۰۸.</ref> و یا هفت هزار نفر<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>) بودند از مصعب امان خواستند و او نیز بدان‌ها امان داد. اما پس از تسلیم شدن، تمام آن‌ها به دستور مصعب کشته شدند.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>


عبدالله بن عمر در مورد این کشتار، مصعب را مخاطب قرار داده و گفت اگر این تعداد گوسفند آل‌زبیر در یک صبح میکشتی اسراف کرد بودی چه رسد به این تعداد انسان که امید توبه در آن‌ها وجود داشت.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>
[[عبدالله بن عمر]] در مورد این کشتار، مصعب را ملامت کرده و به او گفت: اگر این تعداد گوسفند آل‌زبیر را در یک صبح می‌کشتی [[اسراف]] کرده بودی، چه رسد به این تعداد انسان که امید [[توبه]] در آن‌ها وجود داشت.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>


او همچنین بعد از این واقعه عبدالرحمن و عبدالرب فرزندان حجر بن عدی را نیز کشت.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۸۰.</ref>
مصعب عبدالرحمن و عبدالرب فرزندان [[حجر بن عدی]] را نیز کشت.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۸۰.</ref>


در نهایت مصعب از طرف برادر خود حاکم بر بصره و کوفه گردید.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>
مصعب پس از غلبه بر مختار، حاکم بر بصره و کوفه گردید.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>


== جنگ با عبدالملک ==
== جنگ با عبدالملک ==
در سال ۷۲ هجری جنگی میان عبدالملک بن مروان و مصعب در منطقه‌ای به نام «مسکن» درگرفت.<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۷۶.</ref> در این جنگ مصعب شکست خورده و کشته شد..<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۴۰.</ref> براساس برخی منابع او در زمان مرگ ۳۶ سال داشت.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۳۳۳.</ref> فرزند مصعب با نام عیسی نیز به همراه او در این جنگ کشته شد.<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م،‌ ج۵، ص۱۰۹.</ref>
در [[سال ۷۲ هجری قمری|سال ۷۲ هجری]] جنگی میان [[عبدالملک بن مروان]] و مصعب در منطقه‌ای به نام «مسکن» درگرفت.<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۷۶.</ref> در این جنگ مصعب شکست خورده و کشته شد.<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۴۰.</ref> براساس برخی منابع مصعب در زمان مرگ ۳۶ سال داشت.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۳۳۳.</ref> فرزند مصعب با نام عیسی نیز به همراه او در این جنگ کشته شد.<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م،‌ ج۵، ص۱۰۹.</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
==منابع==
==منابع==
* ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، دار صادر، بیروت، ۱۳۸۵ق.
* ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق.
* ابن جوزی، عبد الرحمن بن علی‏، المنتظم،‏ محقق: عطا، محمد عبد القادر، عطا، مصطفی عبد القادر، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
* ابن جوزی، عبد الرحمن بن علی‏، المنتظم،‏ محقق عطا، محمد عبد القادر، عطا، مصطفی عبد القادر، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
* ابن حبیب، المحبر، تحقیق ایلزة لیختن شتیتر، بیروت، دارالآفاق الجدیدة، بی تا.
* ابن حبیب، المحبر، تحقیق ایلزة لیختن شتیتر، بیروت، دارالآفاق الجدیدة، بی تا.
* ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری‏، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق.
* ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری‏، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق.
خط ۱۰۱: خط ۹۹:
* زرکلی، خیر الدین، الاعلام، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ هشتم، ۱۹۸۹م.
* زرکلی، خیر الدین، الاعلام، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ هشتم، ۱۹۸۹م.
* سبط بن جوزی،‌ مرآة الزمان فی تواریخ الأعیان، دمشق، دار الرسالة العالمیة، ۱۴۳۴ق.
* سبط بن جوزی،‌ مرآة الزمان فی تواریخ الأعیان، دمشق، دار الرسالة العالمیة، ۱۴۳۴ق.
* عده ای از علماء، الأصول الستة عشر، دار الشبستری للمطبوعات، قم، چاپ اول، ۱۳۶۳ش.
* عده ای از علماء، الأصول الستة عشر، قم، دارالشبستری للمطبوعات، چاپ اول، ۱۳۶۳ش.


[[رده:تابعین]]
[[رده:تابعین]]
[[رده:حاکمان کوفه]]
[[رده:حاکمان کوفه]]
[[رده:آل زبیر]]
[[رده:آل زبیر]]
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۵

ویرایش