پرش به محتوا

نخل‌گردانی (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها

imported>Naimi
imported>Naimi
خط ۵۶: خط ۵۶:
[[پرونده:حمل نخل.jpg|250px|بندانگشتی|حمل نخل]]
[[پرونده:حمل نخل.jpg|250px|بندانگشتی|حمل نخل]]
به طور معمول نخل سیاه‌پوش را در روز عـاشورا بلند می‌كنند و با آداب خاصی‌ می‌گردانند‌. در برخی مناطق این کار در روز یازدهم محرم انجام می‎شود. نخل‌ را در حسینیه‌ها یا‌ میدان‌های شهر یا روستا یا در گذرها و محله‌های شهر می‌گردانند. داخل حسینیه‎ها یا مـیدان‎ها‌ نـخل‌ را چند بار با فـاصله زمـانی‌ متفاوت‌ و در‌ هر‌ بار‌، یك تا سه‌ بار‌ در طول و عرض  یا  گرداگرد حسینیه و میدان حركت می‌دهند و می‌گردانند.<ref>فهیمه زارع زاده و دیگری، تعاملات مشترک میان آفرینندگان و مخاطبان نخل ماتم،ص۵۰.</ref> در بیرون از این دو مکان نخل راهمراه با دسته‌های سینه‎زن و زنجیرزن در‌ گذرگاه‎های‌ محله‌ می‎برند‌، و گاهی‌ به‌ زیارتـگاه یا امـام‎زاده محله و یا به محل مجلس عزاداری و روضه‎خوانی، یا به در خانه روحانی و مجتهد بزرگ محلی حمل می‎كنند.<ref>جمشیدی گوهرریزی، مهدیه، نخل و نخل گردانی در استان یزد، ص۶۴.</ref>
به طور معمول نخل سیاه‌پوش را در روز عـاشورا بلند می‌كنند و با آداب خاصی‌ می‌گردانند‌. در برخی مناطق این کار در روز یازدهم محرم انجام می‎شود. نخل‌ را در حسینیه‌ها یا‌ میدان‌های شهر یا روستا یا در گذرها و محله‌های شهر می‌گردانند. داخل حسینیه‎ها یا مـیدان‎ها‌ نـخل‌ را چند بار با فـاصله زمـانی‌ متفاوت‌ و در‌ هر‌ بار‌، یك تا سه‌ بار‌ در طول و عرض  یا  گرداگرد حسینیه و میدان حركت می‌دهند و می‌گردانند.<ref>فهیمه زارع زاده و دیگری، تعاملات مشترک میان آفرینندگان و مخاطبان نخل ماتم،ص۵۰.</ref> در بیرون از این دو مکان نخل راهمراه با دسته‌های سینه‎زن و زنجیرزن در‌ گذرگاه‎های‌ محله‌ می‎برند‌، و گاهی‌ به‌ زیارتـگاه یا امـام‎زاده محله و یا به محل مجلس عزاداری و روضه‎خوانی، یا به در خانه روحانی و مجتهد بزرگ محلی حمل می‎كنند.<ref>جمشیدی گوهرریزی، مهدیه، نخل و نخل گردانی در استان یزد، ص۶۴.</ref>
در برخی مناطق یك مرد روی چوببست جبهه پیش روی نخل مینشیند و نخلكشان را در حمل نخل راهنمایی میكند. در برخی مناطق، یك یا دو نفر‌ سـیاهپوش‌ در دو جبهه جلو و عقب نخل مینشینند و در تمام مسیر حركت نخل، قرآن و چاووشی میخوانند و سنج مـیزنند. در شهرهای دیگری، سنجزنان هـمراه بـا علمكشان و بیرقداران دسته در پیش دسته نخلگردانان حركت میكنند‌ و سنج‌ مینوازند و ناظم یا راهنمای نخلكشان نیز چند گام پیشتر از نخل حركت میكند و راه گذر درمسیر تعیین شده و مرسوم را به آنها مینمایاند و حركتشان را در حمل نخل تنظیم و هـدایت‌ میكند‌. <ref>جمشیدی گوهرریزی، مهدیه، نخل و نخل گردانی در استان یزد، ص۶۵.</ref>{{سخ}}
در برخی مناطق یك مرد روی چوب‎بست جبهه جلوی نخل می‌نشیند و نخل‌كشان را در حمل نخل راهنمایی می‌كند. در برخی مناطق، یك یا دو نفر‌ سـیاه‌پوش‌ در دو جبهه جلو و عقب نخل می‌نشینند؛ در تمام مسیر حركت نخل، قرآن و چاووشی می‌خوانند و سنج مـی‌زنند. در شهرهای دیگری، سنج‎زنان هـمراه بـا علم‎كشان و بیرق‎داران دسته در پیش دسته نخل‌گردانان حركت می‌كنند‌ و سنج‌ می‎نوازند.{{سخ}}
برای برداشتن نخل در مناطق مختلف، سنت های خاصی وجود دارد برخی‌ از آن ها همچنان رعایت می شود. به عنوان نمونه در بلند کردن نخل، برداشتن هر پایه آن‌ ‌، مـخصوص صنف، طایفه یا اهل محل خاصی بود و معمولا‌ این حق موروثی بوده است به عنوان مثال در نصرآباد پیشكوه یزد، هر پایه مخصوص صنف‌های نجار، آهنگر، قصاب‌، دبـاغ‌، سـراج‌، مـیرآب و مانند آن بوده و امروزه نـیز این ‌ رسـم‌ تا حدودی در این محله و همچنین میبد و تفت و برخی نقاط دیگر پابرجاست.<ref>سید علی زاده،سید احمد و دیگری، نخل گردانی، ص۴۷.</ref>
ناظم یا راهنمای نخل‎كشان چند گام پیشتر از نخل حركت می‎كند و مسیر تعیین شده و مرسوم را به آن‌ها نشان می‌دهد و حركتشان را در حمل نخل تنظیم و هـدایت‌ می‎كند‌. <ref>جمشیدی گوهرریزی، مهدیه، نخل و نخل گردانی در استان یزد، ص۶۵.</ref>{{سخ}}
برای برداشتن نخل در مناطق مختلف، سنت های خاصی وجود دارد برخی‌ از آن‎ها همچنان رعایت می شود. به عنوان نمونه در بلند کردن نخل، برداشتن هر پایه آن‌ ‌، مـخصوص صنف، طایفه یا اهل محل خاصی بود و معمولا‌ این حق موروثی بوده است به عنوان مثال در نصرآباد پیشكوه یزد، هر پایه مخصوص صنف‌های نجار، آهنگر، قصاب‌، دبـاغ‌، سـراج‌، مـیرآب و مانند آن بوده و امروزه نـیز این ‌ رسـم‌ تا حدودی در این محله و همچنین میبد و تفت و برخی نقاط دیگر پابرجاست.<ref>سید علی زاده،سید احمد و دیگری، نخل گردانی، ص۴۷.</ref>
 
==باورهای عامیانه==
==باورهای عامیانه==
[[پرونده:نخل گردانی در یزد 1280ش.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|نخل گردانی در یزد، میدان امیرچخماق، ۱۲۸۰ش]]
[[پرونده:نخل گردانی در یزد 1280ش.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|نخل گردانی در یزد، میدان امیرچخماق، ۱۲۸۰ش]]
کاربر ناشناس