بلوغ: تفاوت میان نسخه‌ها

در برخی [[حدیث|احادیث]]، هرسه تعبیر به [[احتلام]] معنا شده است.<ref> مجلسی، ج ۱۰۰، ص۱۶۱ـ ۱۶۵؛ حر عاملی، ج ۱، ص۴۲، ج ۱۸، ص۴۰۹، ۴۱۲؛ بروجردی، ج ۱، ص۳۵۰ـ ۳۵۵ </ref>

در فقه پنج علامت اصلی برای بلوغ ذکر شده که از این میان فقها سه علامت را میان دختر و پسر مشترک دانسته‌اند: احتلام، اِنبات و سن؛ هرکدام از این علائم زودتر اتفاق بیفتد کافی بوده و شخص بالغ حساب می‌شود است.

براساس نظر مشهور [[فقیه|فقهای]] شیعه، سن بلوغ پسر پانزده سال تمام [[سال هجری قمری|قمری]] است (تقریباً پایان ۱۴ سال و شش ماه و دوازده روز شمسی) <ref> محقق حلّی، ج ۲، ص۸۵؛ حر عاملی، ج ۱، ص۴۲ـ۴۶، ج ۱۸، ص۴۱۰ـ۴۱۱؛ بروجردی، ج ۱، ص۳۵۰ـ ۳۵۱؛ امام خمینی، ج ۲، ص۱۲، مسئلة ۳؛ نجفی، ج ۹، ص۲۴۳؛ بحرانی، ج ۲۰، ص۳۴۸؛ طوسی، ۱۳۸۷، همانجا؛ سبحانی، ص۲۱ـ۲۳؛ مهریزی، ص۳۲۶ به بعد </ref>، اما برخی سن بلوغ را آغاز پانزده سالگی و برخی دیگر آغاز چهارده سالگی دانسته‌اند <ref> بحرانی، ج ۲۰، ص۳۵۰؛ مقدس اردبیلی، ج ۹، ص۱۹۰ـ۱۹۱؛ نجفی، ج ۹، ص۲۵۲ </ref>. ریشۀ این اختلاف نظر، وجود احادیث مختلف است، و فقها به روشهایی بین مضامین این روایات جمع کرده‌اند <ref> سبحانی، ص۳۳ـ۳۶ </ref>. به علاوه، در معدودی از روایات و آرای فقهی، ده سالگی و هشت سالگی ذکر شده است که فقها آن را بر صلاحیت کودک نسبت به برخی اعمال حقوقی، مانند [[وصیت]]، حمل کرده‌اند، نه بر بلوغ <ref> محقق حلی، ج ۲، ص۱۵۵، ۱۶۷؛ بحرانی، ج ۲۰، ص۳۴۹؛ نجفی، ج ۹، ص۲۵۱ـ۲۵۷؛ فقیه، ص۱۷؛ سبحانی، ص۳۲؛ مهریزی، ص۲۳۲ـ۲۵۴، ۳۵۸ـ۳۶۴ </ref>.

بنابر فتوای مشهور فقهای شیعه، سن بلوغ دختر پایان نه سالگی است (تقریباً پایان هشت سال و هشت ماه و بیست روز شمسی) <ref> حر عاملی، همانجاها؛ بروجردی، ج ۱، ص۳۵۰ـ۳۵۵؛ محقق حلی، ج ۲، ص۸۵؛ نجفی، ج ۹، ص۲۵۸؛ بحرانی، ج ۲۰، ص۳۴۸؛ امام خمینی، همانجا؛ خوئی، ۱۳۹۷، ج ۲، ص۱۹۷؛ انصاری، ۱۴۱۳، ص۲۱۲ </ref> <ref> سبحانی، ص۴۳ـ۵۶ </ref>.

با توجه به [[حدیث متواتر|احادیث متواتر]] و [[شهرت فتوایی]] و ضعیف بودن روایات معارض، نمی‌توان [[فتوا|فتوای]] بلوغ دختر در نه سالگی را نادیده گرفت. <ref> سبحانی، ص۶۶ـ۷۱، ۷۳ـ ۷۸، ۸۰ ـ۸۱ </ref>

در [[مذهب شافعی]] و [[حنبلی]] سن بلوغ در دختر و پسر اتمام پانزده سال و در مذهب [[مالکیه|مالکی]] اتمام هفده یا هجده سالگی است، هر چند از [[مالک بن انس|مالک]] و فقهایی دیگر نقل شده که اصولاً سن را نشانۀ بلوغ نمی‌دانسته‌اند.<ref> طوسی، ۱۴۰۷ـ۱۴۱۱، ج ۳، ص۲۸۳؛ ابن قدامه، ج ۴، ص۵۱۴ </ref> [[ابو حنیفه]] سن بلوغ را در دختران هفده و در پسران هفده یا هجده می‌داند، ولی سایر حنفیان سن بلوغ را در دختر و پسر اتمام پانزده سال می‌دانند.<ref> ابن قدامه، ج ۴، ص۵۱۴ـ۵۱۵؛ جزیری، ج ۲، ص۳۵۰؛ زحیلی، ج ۵، ص۴۲۳ـ۴۲۴ </ref> برخی منابع اهل سنت برای دوره بلوغ فاصلۀ سنی خاصّی مطرح کرده‌اند، بدین ترتیب که سنین یاد شده را انتهای دوره بلوغ، و دوازده سالگی را در پسران و نه سالگی را در دختران ابتدای آن دانسته و کودک را در این فاصله سنّی «مُراهِق” نامیده‌اند.<ref> که آثاری در پی دارد زحیلی، ج ۵، ص۴۲۳؛ زرقاء، ص۷۷۹ </ref> مالکیان علاوه بر امارات یاد شده، نشانه‌های دیگری چون بم شدن صدا را نیز برای بلوغ ذکر کرده‌اند.<ref> زحیلی، ج ۵، ص۴۲۴؛ جزیری، همانجا </ref>

بلوغ زودرس، پدیده‌ای فیزیولوژیک است که در هر جنس پسر و دختر دیده می‌شود. در این حالت فرد زودتر از هم سالان خود علائم و آثار بلوغ را ظاهر می‌سازد.<ref> بلوغ تولدی دیگر، ص۴۷ </ref> بلوغ دیررس نیز در هر دو جنس پسر و دختر دیده می‌شود و شیوع آن در پسرها بیش از دختران است. به طور کلی می‌توان اظهار داشت هرگاه تا سن ۱۷سالگی آثار و نشانه‌های بلوغ در فرد ظاهر نشود، وی دچار بلوغ دیررس شده است.<ref> بلوغ تولدی دیگر، ص۴۹ </ref>

در بلوغ زودرس، بالغ باید به وظیفه شرعی خود عمل کند; مثلاً پسری که قبل از پانزده سالگی بالغ شده است، باید نماز و روزه و تکالیف دینی را انجام دهد و منتظر فرارسیدن سن مقرّر نباشد.

==تکالیف نابالغان==