شکیات: تفاوت میان نسخه‌ها

# شک بعد از فراغ از نماز یا شک بعد از [[سلام (نماز)|سلام]]؛ خواه شک در شرایط باشد یا افعال و یا در رکعات، به شرط آنکه در یکی از اطراف شک در رکعات، نماز صحیح باشد؛ به عنوان مثال، در شک بین سه و چهار و پنج بعد از نماز، بنا را بر اینکه چهار رکعت خوانده می‏گذارد؛ لیکن اگر شک به گونه‌ای باشد که در هر دو صورت نماز باطل باشد، جزو شک‌های باطل است. مثل این که بعد ازنماز دو رکعتی شک کند که یا سه رکعت خوانده یا پنج رکعت.  

# شک [[کثیر الشک]]؛ یعنی کسی که در نماز بسیار شک می‏کند، هرچند به حدّ وسواس نرسد؛ وظیفه کثیر الشک این است که بنا را بر وقوع مشکوک ب‏گذارد، مگر آنکه چنین بنایی موجب بطلان نماز گردد که در این صورت بنا را بر عدم وقوع آن می‏گذارد. بنابر این، اگر کثیر الشک بین رکعت سوم و چهارم شک کند، بنا را بر اکثر می‏گذارد و اگر بین چهار و پنج شک کند، بنا را بر اقل می‏گذارد و اگر شک کند رکوع را به جا آورده یا نه، بنا را بر به جا آوردن آن می‏‌گذارد.<ref>نجفی، جواهر الکلام ۱۲/ ۴۱۶ ـ ۴۱۸؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۳، ص ۳۰۶ ـ ۳۰۷؛ حکیم، مستمسک العروة، ج۷، ص۵۶۴ ـ ۵۶۷  </ref>

# شک بَدْوی که با تأمل و اندیشه، جای خود را به یقین یا ظن معتبر و یا شکی دیگر می‏دهد.

# شک هر یک از [[امام جماعت|امام]] و مأموم در حالی که دیگری یقین یا ظن داشته باشد. بنابر این، اگر امام جماعت در شمار رکعتهای نماز شک کند ـ که مثلا سه رکعت خوانده یا چهار رکعت ـ چنانچه مأموم یقین یا گمان داشته باشد که چهار رکعت خوانده و آن را به امام بفهماند، امام به شک خود اعتنا نمی‏کند و نماز را تمام می‏کند و خواندن [[نماز احتیاط]] لازم نیست و نیز اگر امام یقین یا گمان دارد که چند رکعت خوانده و مأموم در شمار رکعتهای نماز شک دارد، باید به شک خود اعتنا نکند. <ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۲، ص ۴۰۴؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۳، ص۳۱۰ </ref>

# شک در [[نمازهای مستحب]]: شک کننده در نماز مستحب می‌‏تواند بنا را بر اقل و یا اکثر بگذارد؛ هرچند بنا گذاشتن بر اقل افضل است. در صورت بنا گذاشتن بر اکثر، نماز احتیاط و [[سجده سهو]] به‏ جا آورده‏ نمی‏‌شود. <ref>نجفی، جواهرالکلام۱۲ /۴۲۳ـ ۴۲۵</ref>