شکیات: تفاوت میان نسخه‌ها

'''شَکّیات''' احکام و وظایف نمازگزار هنگام شک در جزئیات، شرایط، صحت و یا اصل نمازی که خوانده است. به گفته فقیهان دانستن احکام شکیات برای برخی واجب است. از نظر فقیهان شیعه برخی از شک‌هایی که در حال نماز ایجاد می‌شود اهمیتی ندارند و نباید به آن‌ها اعتنا کرد ولی برای برخی دیگر از شک‌ها وظایفی برای نمازگزار بیان شده است. از نظر فقه شیعه شک [[کثیر الشک|کسی که زیاد شک می‌کند]] و یا دچار وسواس شده است هیچ اهمیتی ندارد.

== شک و وظیفه نمازگزار بعد از شک==

===وجوب فراگیری شکیات===

=== تأمل در شک===

تروّی و تأمل هنگام شک: آیا عمل به حکم شک، همچون بطلان در شکهای باطل و بنا گذاشتن بر اکثر یا اقل در شکهای صحیح، به صرف پیدایی شک، جایز است یا آنکه واجب است نمازگزار قبل از عمل به مقتضای شک، در اطراف شک خود تأمل و اندیشه (تروّی) نماید تا به یکی از دو طرف، ظن یا یقین پیدا کند و یا شکش مستقر گردد؟ مسئله محل اختلاف است. بنابر قول دوم، حدّ تروی در اطراف شک چقدر است؛ آیا مطلقا؛ اعم از شکهای صحیح و باطل تا حصول رجحان یافتن یکی از دو طرف یا استقرار شک می‏باشد یا در شکهای باطل تا محو صورت نماز با یأس از حصول علم یا ظن، لازم است تأمل کند؟ مسئله محل اختلاف می‏‌باشد <ref>یزدی، العروة الوثقی ۳/۲۴۹؛ حکیم، مستمسک العروة، ج۷، ص۴۷۰ ـ ۴۷۳؛ خوئی، مستند العروة (الصلاة) ۶ / ۲۰۳ ـ ۲۰۵ </ref>

در جواز قطع نماز و اعاده آن هنگام بروز شک صحیح، اختلاف است. بنابر قول به عدم جواز، عمل به احکام شک بر نماز گزار واجب خواهد بود.

هرگاه نماز گزار در اثنای نماز، قبل از انجام دادن کاری که موجب بطلان نماز می‏گردد، نماز را قطع کند و آن را دوباره بخواند، آیا نماز دوم باطل است و در نتیجه اکتفا به آن جایز نیست یا نه؟ مسئله اختلافی است؛ چنان که اگر پس از اتمام نماز و قبل از خواندن نماز احتیاط، نماز را اعاده کند، در صحّت نماز اعاده شده و اکتفا به آن، اختلاف می‏باشد؛ هرچند قبل از اعاده، کاری که موجب بطلان نماز می‏شود، انجام داده باشد. <ref>یزدی، العروة الوثقی ۳/۲۶۴ ـ ۲۶۵؛ حکیم، مستمسک العروة، ج۷، ص۴۹۱ ـ ۴۹۳؛ خوئی، مستند العروة (الصلاة) ۶/ ۲۴۹ </ref>

==اقسام شک==

شک در نماز یا در اصل خواندن آن است، یا در شرایط یا در اجزا و افعال و یا در عدد رکعت‌های آن.