پرش به محتوا

اسباب نزول: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۳۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۸ مارس ۲۰۱۷
جز
ویرایش و تمیزکاری
جز (حذف مطالب غیر ضروری)
جز (ویرایش و تمیزکاری)
خط ۱۳: خط ۱۳:


== تفاوت شأن نزول و اسباب نزول==
== تفاوت شأن نزول و اسباب نزول==
بر اساس دیدگاه برخی از مفسران اسباب نزول با شأن نزول متفاوت و میان آنها نسبت عام و خاص برقرار است. آنان شأن نزول را شامل همه اشخاص و حوادثی می‌دانند که قبل از نزول قرآن یا همزمان با نزول آن آیه یا آیاتی از قرآن درباره آنها نازل شده و هچنین اشخاص یا حوادثی که پس از نزول قرآن ، آیه یا آیاتی از قرآن بر آنها تطبیق شده است و سبب نزول را تنها پیش‌آمدهایی می‌دانند که در پی آن آیه یا آیاتی نازل شده است.عبارت از اموری است که یک و یا چند آیه و یا سوره‌ای در پی آنها و به خاطر آنها نازل شده است، و این امور در زمان نبوت پیامبر (ص) روی داده است.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۲۰.</ref>
بر اساس دیدگاه برخی از مفسران نزول با شأن نزول متفاوت است. آنان شأن نزول را شامل همه اشخاص و حوادثی می‌دانند که قبل از نزول قرآن یا همزمان با نزول آن آیه یا آیاتی از قرآن درباره آنها نازل شده و هچنین اشخاص یا حوادثی که پس از نزول قرآن ، آیه یا آیاتی از قرآن بر آنها تطبیق شده است و سبب نزول را تنها پیش‌آمدهایی می‌دانند که در پی آن آیه یا آیاتی نازل شده است.عبارت از اموری است که یک و یا چند آیه و یا سوره‌ای در پی آنها و به خاطر آنها نازل شده است، و این امور در زمان نبوت پیامبر (ص) روی داده است.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۲۰.</ref>
به عبارت دیگر: البته در برخی از کتاب‌های تفسیری و علوم قرآنی شأن نزول با سبب نزول مرداف دانسته شده است. منشأ مرداف دانستن شأن نزول و سبب نزول برخی از تفاسیر فارسی مانند کشف الاسرار میبدی و روض الجنان ابوالفتوح رازی و نیز کاربرد فنزلت در بسیاری از روایات اسباب نزول، معرفی شده است.{{مدرک}}
به عبارت دیگر: البته در برخی از کتاب‌های تفسیری و علوم قرآنی شأن نزول با سبب نزول مرداف دانسته شده است. منشأ مرداف دانستن شأن نزول و سبب نزول برخی از تفاسیر فارسی مانند کشف الاسرار میبدی و روض الجنان ابوالفتوح رازی و نیز کاربرد فنزلت در بسیاری از روایات اسباب نزول، معرفی شده است.{{مدرک}}
== آیات و سور دارای اسباب نزول==
برخی از آیات قرآن کریم دارای سبب نزول است، و این آیات و سور در پی آن سبب نازل شده که آن سبب و علت نیز همزمان با نزول [[وحی]] روی داده است.از این آیات و سوره‌ها در کتب تفسیر و یا در کتاب‌های مستقلی راجع به «اسباب النزول» از آنها گفتگو می‌شود.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۲۰.</ref>
# حادثه‌ای - که نسبتاً مهم و جالب و یا سخت خطرناک و یا زشت بود - روی می‌داد.
# و یا مردم سؤالاتی را با رسول اکرم(ص) در میان می‌گذاشتند.
# و یا اوضاع و شرایطی برای مسلمین پدید می‌آمد که باید موضع‌گیری آن‌ها در برابر این اوضاع و شرائط، مشخص می‌شد.
به دنبال این امور، آیات و یا احیاناً سوره‌هایی نازل می‌شد. این آیات و سوره‌ها مطالبی را درباره آن حادثه و یا در جهت پاسخ به سؤالات مردم و یا تعیین موضع مسلمین بیان می‌کرد.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۲۰.</ref>


== آیات و سور فاقد «اسباب نزول» خاص ==
== آیات و سور فاقد «اسباب نزول» خاص ==
خط ۲۱: خط ۲۸:
# آیات و سوری که تاریخ و رویدادهای مربوط به امّتهای گذشته در طی آنها مطرح است (البته بخشی از قصص و تاریخ زندگانی امتهای گذشته احیاناً دارای سبب خاصی از لحاظ نزول است، از قبیل تاریخ زندگانی «[[ذو القرنین]]» که از پی سؤال مردم در [[قرآن کریم]] بازگو شده است.) این قبیل امور، بدین منظور در قرآن کریم بازگو شده‌اند که مردم معاصر [[پیامبر(ص)]] و همچنین تمام انسانها در هر عصر و دوره‌ای از این حوادث آگاه گردند و آنها را در گنجور خاطر خویش بسپارند و از لابلای این حوادث عبرت آموز رمز سعادت و یا شقاوت و بدبختی، و تعالی و یا انحطاط ملتها را بازیافته و در زندگانی فردی و یا اجتماعی خود از این رموز بهره گیرند و به عوامل سعادت و سرفرازی ملتها روی آورند، و از عوامل سعادت سوز و شقاوت ساز بپرهیزند.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۱۹.</ref>
# آیات و سوری که تاریخ و رویدادهای مربوط به امّتهای گذشته در طی آنها مطرح است (البته بخشی از قصص و تاریخ زندگانی امتهای گذشته احیاناً دارای سبب خاصی از لحاظ نزول است، از قبیل تاریخ زندگانی «[[ذو القرنین]]» که از پی سؤال مردم در [[قرآن کریم]] بازگو شده است.) این قبیل امور، بدین منظور در قرآن کریم بازگو شده‌اند که مردم معاصر [[پیامبر(ص)]] و همچنین تمام انسانها در هر عصر و دوره‌ای از این حوادث آگاه گردند و آنها را در گنجور خاطر خویش بسپارند و از لابلای این حوادث عبرت آموز رمز سعادت و یا شقاوت و بدبختی، و تعالی و یا انحطاط ملتها را بازیافته و در زندگانی فردی و یا اجتماعی خود از این رموز بهره گیرند و به عوامل سعادت و سرفرازی ملتها روی آورند، و از عوامل سعادت سوز و شقاوت ساز بپرهیزند.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۱۹.</ref>
# آیات و سور که شامل بسیاری از اخبار غیبی و ترسیم دورنمای عالم برزخ، و [[بهشت]] و [[دوزخ]]، و حالات روز [[قیامت]]، و گزارش احوال بهشتیان و دوزخیان و امثال آنها است.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۱۹-۲۰.</ref>
# آیات و سور که شامل بسیاری از اخبار غیبی و ترسیم دورنمای عالم برزخ، و [[بهشت]] و [[دوزخ]]، و حالات روز [[قیامت]]، و گزارش احوال بهشتیان و دوزخیان و امثال آنها است.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۱۹-۲۰.</ref>
== آیات و سور دارای اسباب نزول خاصّ ==
برخی از آیات قرآن کریم دارای سبب نزول خاصی است، و این آیات و سور در پی آن سبب نازل شده که آن سبب و علت نیز همزمان با نزول [[وحی]] روی داده است. این بخش از آیات و سور همان بخشی است که معمولاً در کتب تفسیر و یا در کتاب‌های مستقلی راجع به «اسباب النزول» از آنها گفتگو می‌شود.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۲۰.</ref>
# حادثه‌ای - که نسبتاً مهم و جالب و یا سخت خطرناک و یا زشت بود - روی می‌داد.
# و یا مردم سؤالاتی را با رسول اکرم(ص) در میان می‌گذاشتند.
# و یا اوضاع و شرایطی برای مسلمین پدید می‌آمد که باید موضع‌گیری آن‌ها در برابر این اوضاع و شرائط، مشخص می‌شد.
به دنبال این امور، آیات و یا احیاناً سوره‌هایی نازل می‌شد. این آیات و سوره‌ها مطالبی را درباره آن حادثه و یا در جهت پاسخ به سؤالات مردم و یا تعیین موضع مسلمین بیان می‌کرد.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۲۰.</ref>


== فواید اسباب نزول ==
== فواید اسباب نزول ==