استدراج: تفاوت میان نسخه‌ها

واژه استدراج به نزدیک‌شدن تدریجی به سوی چیزی اشاره دارد.<ref>دهخدا،‌ لغت‌نامه،‌ واژه استدراج.</ref> استدراج از سنت‌های الهی است که بر نزدیک شدن تدریجی و غیرمستقیم [[کفر|کافران]]، [[شرک|مشرکان]] و [[فاسق|فاسقان]] به هلاکت و عذاب بر اثر اصرار بر [[گناه]] و فراموشی [[استغفار]] در حال غفلت از عذاب دلالت دارد.<ref>واسطی،  تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه درج؛ راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ذیل واژه درج.</ref> این سنت الهی پس از مراحل هدایت و آزمایش از یک سو و تکذیب و رویگردانی انسان از سوی دیگر به اجرا در می‌آید.<ref>معموری، «استدراج»، ص۵۶.</ref>

بر طبق سنت استدراج، خداوند گناه‌کاران را سریع، گرفتار مجازات نمی‌کند، بلکه گاه درهای نعمت‌ را به سوی آن‌ها می‌گشاید، تا با غوطه‌ور شدن هرچه بیشتر در نعمت‌های خداوند، بیشتر در مسیر طغیان گام بردارند و در انتها مجازات شدیدتری شامل حال آنان گردد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۳۳.</ref>

برخی [[مفسران]] از مفهوم استدراج درباره [[گناه|گناه‌کاران]] چنین برداشت کرده‌اند که تأخیر کیفر الهی، دلیل بر درستی خود و یا ناتوانی پروردگار نیست و فراوانی نعمت‌ها نشانه تقرب به خداوند نمی‌باشد؛ بلکه پیروزی‌ها و نعمت‎ها، مقدمه مجازات استدراجی پروردگار می‌باشد؛ خدا آن‌ها را غرق در نعمت می‌کند و به آنها مهلت می‌دهد، اما سرانجام آن‌ها را به عذابی خوار کننده مبتلا می‌کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۳۴.</ref>