کاربر ناشناس
صفی‌الدین اردبیلی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Eahmadian (←مذهب) |
imported>Eahmadian بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
'''صفی‌الدین اردبیلی''' ابوالفتح اسحاق، ملقب به «شمس‌الدین» و معروف به «شیخ صفی»، عارف و شاعر قرن هشتم هجری قمری، مرید و داماد [[شیخ زاهد گیلانی]] و نیای [[شاه اسماعیل اول]] مؤسس سلسله [[صفویان]]. | '''صفی‌الدین اردبیلی''' ابوالفتح اسحاق، ملقب به «شمس‌الدین» و معروف به «شیخ صفی»، عارف و شاعر قرن هشتم هجری قمری، مرید و داماد [[شیخ زاهد گیلانی]] و نیای [[شاه اسماعیل اول]] مؤسس سلسله [[صفویان]]. | ||
درباره [[سادات|سیادت]] و [[تشیع]] | درباره [[سادات|سیادت]] و [[تشیع]] صفی الدین بین مورخان و محققان اختلافاتی وجود دارد. پادشاهان صفوی، بر سر قبر او بنای بسیار باشکوهی ساختند که اکنون به [[بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی]] معروف است و از بناهای باشکوه تاریخی [[ایران]] به‌شمار می‌رود. | ||
==زیست نامه== | ==زیست نامه== | ||
===نسب و سیادت=== | ===نسب و سیادت=== | ||
نسب | نسب صفی الدین را با نوزده واسطه به [[امام موسی کاظم(ع)]]، امام هفتم شیعیان [[امامیه]]، رسانده‌اند.<ref>در این باره ر.ک به [http://sheikh-safialdin.com/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%B4%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81%DB%8C%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B5%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A8%DB%8C-2/ سیادت شیخ العارفین سید صفی‌الدین اردبیلی]</ref> در [[ریحانة الادب (کتاب)|ریحانة‌الادب]]، صفاتی چون «برهان الاصفیاء»، «قطب‌الاقطاب» و «شیخ‌العارفین» برای او ذکر شده است<ref>حقیقت، ص۵۹۱؛ لغت‌نامه، ذیل «صفی‌الدین»</ref>. | ||
ابدال زاهدی(د.۱۱۰۰ق) در کتاب سلسلة النسب صفویه، نسب شیخ صفی‌الدین را تا امام کاظم (ع) نام برده است. <ref>«حضرت شیخ قدس الله سره شیخ صفی‌الدین ابوالفتح اسحاق ابن امین‌الدین جبرئیل ابن قطب‌الدین ابن صالح ابن محمد الحافظ ابن عوض ابن فیروز شاه زرین کلاه ابن محمد ابن شرفشاه ابن محمد ابن حسن ابن سید محمد ابن ابراهیم ابن سید جعفر ابن سید محمد ابن سید اسماعیل ابن سید محمد ابن سید قاسم ابن سید ابوالقاسم حمزة ابن موسی الکاظم ابن جعفر الصادق ابن محمد الباقر ابن امام زین العابدین ابن حسین ابن علی ابن ابی طالب علیه‌السلام».زاهدی، سلسلة النسب صفویه، ص۱۰-۱۱.</ref> خواندمیر نیز شجره‌نامۀ صفی الدین را همانند زاهدی ذکر کرده با این تفاوت که یکی از اجدادش را به جای «محمد بن حسن»، «محمد بن حسین» نام برده است.<ref>«... محمد بن حسین بن ابراهیم بن جعفر بن محمد بن احمد الاعرابی بن ابومحمدالقاسم بن ابی القاسم حمزة بن الامام الهمام [[امام موسی کاظم|موسی الکاظم]] علیه-السلام.»خواندمیر، حبیب السیر، چ۲، ۱۳۵۳، ص۴۰۹.</ref> | ابدال زاهدی(د.۱۱۰۰ق) در کتاب سلسلة النسب صفویه، نسب شیخ صفی‌الدین را تا امام کاظم (ع) نام برده است. <ref>«حضرت شیخ قدس الله سره شیخ صفی‌الدین ابوالفتح اسحاق ابن امین‌الدین جبرئیل ابن قطب‌الدین ابن صالح ابن محمد الحافظ ابن عوض ابن فیروز شاه زرین کلاه ابن محمد ابن شرفشاه ابن محمد ابن حسن ابن سید محمد ابن ابراهیم ابن سید جعفر ابن سید محمد ابن سید اسماعیل ابن سید محمد ابن سید قاسم ابن سید ابوالقاسم حمزة ابن موسی الکاظم ابن جعفر الصادق ابن محمد الباقر ابن امام زین العابدین ابن حسین ابن علی ابن ابی طالب علیه‌السلام».زاهدی، سلسلة النسب صفویه، ص۱۰-۱۱.</ref> خواندمیر نیز شجره‌نامۀ صفی الدین را همانند زاهدی ذکر کرده با این تفاوت که یکی از اجدادش را به جای «محمد بن حسن»، «محمد بن حسین» نام برده است.<ref>«... محمد بن حسین بن ابراهیم بن جعفر بن محمد بن احمد الاعرابی بن ابومحمدالقاسم بن ابی القاسم حمزة بن الامام الهمام [[امام موسی کاظم|موسی الکاظم]] علیه-السلام.»خواندمیر، حبیب السیر، چ۲، ۱۳۵۳، ص۴۰۹.</ref> | ||
وجود القابی چون '''سید''' برای شیخ صفی، در برخی اسناد قدیمی (قبل از تاسیس سلسلۀ صفویه)، نشان از سیادت وی | وجود القابی چون '''سید''' برای شیخ صفی، در برخی اسناد قدیمی (قبل از تاسیس سلسلۀ صفویه)، نشان از سیادت وی داشته است. القابی که بعضاً در مکاتباتِ مخالفان این خاندان هم یافت می‌شده است. به عنوان نمونه، شروانشاه خلیل الله، جنید (جدّ [[شاه اسماعیل صفوی|شاه اسماعیل]]) را در نامه‌ای (که موجود است) از زمره سادات برشمرده است؛<ref> احمد پاشا، منشآت السلاطین، ص۳۴۵.</ref> یا سلطان بایزید دوم [[عثمانیان|عثمانی]] نیز، درباره [[شیخ حیدر]] از عناوینی استفاده می‌کند که نشان دهنده سید بودن این خاندان است.<ref> احمد پاشا، ص۳۰۹</ref> | ||
برخی پژوهشگران معاصر، در سیادت و تشیع شیخ صفی الدین تردید دارند و معتقدند که در دوره [[صفویان]]، برخی منابع مربوط به زندگی نامه و نسب شیخ صفی را به صورت هدفمند تحریف کرده اند.ادوارد براون نوشته است که کتاب [[ | برخی پژوهشگران معاصر، در سیادت و تشیع شیخ صفی الدین تردید دارند و معتقدند که در دوره [[صفویان]]، برخی منابع مربوط به زندگی نامه و نسب شیخ صفی را به صورت هدفمند تحریف کرده اند.ادوارد براون نوشته است که کتاب [[صفوة الصفا]](منبع اصلی زندگی نامه صفی الدین) در زمان شاه طهماسب و به امر او به دست ابوالفتح حسینی تصحیح شد. ابوالفتح رنگ تسنن را از آن محو کرد و کلمه سید را برای اسامی شاهان صفویه افزود. <ref>مدرسی چهاردهی، سیری در تصوف، ص284 .</ref> | ||
===زندگی‌نامه=== | ===زندگی‌نامه=== | ||