فهرست شرح‌های صحیفه سجادیه: تفاوت میان نسخه‌ها

| <small>1 </small>|| <small>آمال العارفین فی شرح صحیفة سید الساجدین</small>|| <small>میرزا عبدالوهاب بن محمد صالح برغانی قزوینی </small>|| <small> (م ۱۲۴۹ ق) </small>|| <small> شرح مزجی بسیار مفصلی است بر صحیفه سجادیه که با در نظر گرفتن مطالب و نظرات سید علی خان کبیر در کتاب ریاض السالکین و نقل احادیث و روایات و آوردن گفته‌های فلاسفه و عرفای معروف و گفتگو در آن‌ها و سعی در پیوند دادن مبانی فلسفی با اعتقادات دینی تنظیم شده است. </small>|| <small>

| <small>3</small>|| <small> التحفة الرضویة فی شرح الصحیفة السجادیة</small>|| <small>قاضی بن کاشف الدین محمد اردکانی یزدی</small>|| <small>بعد از ۱۰۵۷ق</small>|| <small>شرح مبسوطی که به نام شاه عباس دوم صفوی نگاشته شده است و از آن فقط دو دعای اول صحیفه شرح شد.</small>|| <small> </small>

| <small>5</small>|| <small>الحدیقة الهلالیة</small>|| <small>بهاءالدین محمد بن حسین عاملی، شیخ بهایی</small>|| <small>م۱۰۳۰ق</small>|| <small>شرح مزجی مهمی است بر دعای چهل و سوم صحیفه سجادیه که حضرت امام سجاد علیه‌السلام آن را به هنگام دیدن هلال ماه می‌خوانده است. شیخ بهایی در این شرح به توضیح نکات نحوی، دقایق لغوی و مسائل نجومی دعا پرداخته است. این کتاب بخشی از شرح کاملی است بر صحیفه با نام «حدائق الصالحین» که شیخ بهایی در دست تألیف داشته و شرح هر یک از دعاها را در حدیقه‌ای با نام خاصی قرار داده است همچون: الحدیقة الاخلاقیة (شرح دعای مکارم الاخلاق) والحدیقة التحمیدیة (شرح دعای اول صحیفه).</small>|| <small> </small>

| <small>9</small>|| <small>ریاض العارفین فی شرح صحیفة سید الساجدین</small>|| <small> شاه محمد بن محمد دارابی شیرازی</small>|| <small>اوایل قرن ۱۲ ه</small>|| <small>شرح مفصل و مزجی است بر صحیفه کامله و مشتمل بر نکات نحوی و دقت در جنبه‌های ادبی و لغو که شرح هر دعا را ضمن یک روضه آورده و به اختلاف نسخ نیز اهتمامی ویژه داشته و از نسخ پدر شیخ بهایی، ابن ادریس و شهیدین به مناسبت نقل می‌کند.</small>|| <small> </small>

| <small>11</small>|| <small>شرح دعای افتتاح ماه رمضان</small>|| <small> میرزا محمد حسن بن محمد حسین بن عبدالمطلب بن فتح الله بن علی محمد بن جلیل سردرودی</small>|| <small>قرن ۱۴ه</small>|| <small>شرح دعای افتتاح ماه رمضان از صحیفه سجادیه می‌باشد. </small>|| <small> </small>

| <small>14</small>|| <small>شرح الصحیفة السجادیة</small>|| <small> ملا رضا علی طالقانی</small>|| <small>قرن ۱۱ه</small>|| <small>شرح مزجی و مختصری است بر صحیفه سجادیه که بیشتر به حاشیه و تعلیقه می‌ماند با عناوین «قوله قوله». این شرح ناتمام مانده و تا انتها دعای ۴۷ به رشته تحریر درآمده است. که بقیه را محمد صالح بن محمد باقر روغنی قزوینی به اتمام رسانده است. </small>|| <small> </small>

| <small>22</small>|| <small>شرح الصحیفة السجادیة</small>|| <small> سید نعمت الله بن عبدالله موسوی جزائری</small>|| <small>م ۱۱۱۲ ق</small>|| <small>شرح مفصلی است که جزائری در عنفوان جوانی بر صحیفه نگاشته و بعدها شرح دیگر خود«نورالانوار» را از آن گزین کرده است. </small>|| <small> </small>

| <small>23</small>|| <small>شرح الصحیفة السجادیة</small>|| <small> مجهول</small>|| <small>بعد از ۱۰۴۲ق </small>|| <small>شرح ادبی، توضیحی، عرفانی و کلامی مفصلی بر صحیفه می‌باشد که مسلماً بعد از سال ۱۰۴۲ق نگاشته شده، چه شارح ذیل دعای چهل و یکم (فی طلب الستر) در توضیح عبارت «لا تحمل علی میزان الانصاب عملی» مینگارد:«قد الف بعض اصحابنا المتاخرین فی هذالمعنی رسالة جیدة سماها میزان الاخرة استوفی الکلام فیها» که مصنف کتاب ملامحسن فیض کاشانی است و در سال ۱۰۴۲ق آن را تألیف کرده است. همچنین شارح مطالب بسیاری را از شیخ بهایی نقل می‌کند. مؤلف این شرح شناخته نشد اما در عطف نسخه در زمینه کاغذ ترنجی شکل واقف (سیدکاظم عصار) نوشته است:«شرح صحیفه میرزاحسن لاهیجی». که دلیلی برای رد یا تأیید آن یافت نشد؛ اما برخی اظهار داشته‌اند که چون لاهیجی در آثار خود به نقل صریح و ذکر اسامی دیگران نمی‌پردازد و در این شرح نیز از همین شیوه پیروی شده است ظاهراً شکی باقی نمی‌ماند که نسخه معرفی شده یکی از مجلدات شرح میرزاحسن لاهیجی است. </small>|| <small> </small>

| <small>25</small>|| <small>شرح یکی از کلمات [[امام سجاد|حضرت سجاد علیه‌السلام]] </small>|| <small> محمدبن عبدالله بن علی بحرانی</small>|| <small>زنده در ۱۱۷۰ق </small>|| <small>شرحی است بر عبارت «اللهم ان عادتک الاحسان و عادتی الاساءة فلا تغیر عادتک بتغیر عادتی» از دعای حضرت سجاد علیه‌السلام در روز عیدفطر بعد از فراغ از نماز (دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه)</small>|| <small> </small>

| <small>26</small>|| <small> المواهب السنیة فی شرح الصحیفة الکاملة</small>|| <small> عبدالواسع بن علامی تونی</small>|| <small>زنده در ۱۱۱۹ ق</small>|| <small>شرحی است بر صحیفه سجادیه که از کمّ و کیف آن اطلاعی نداریم و تاکنون فقط شرح جمله«لک یا الهی وحدانیة العدد، از دعای بیست و هشتم صحیفه از آن شناسایی شده است. مؤلف آن نیز از علمای قرن دوازدهم هجری و فاضل و شاعر و منشی بوده و بیشتر کتب و رسالات خود را به نام شاه سلطان حسین صفوی (۱۱۳۵ه) تألیف کرده است. </small>|| <small> </small>

| <small>29</small>|| <small>نورالانوار فی شرح کلام خیرالاخیار</small>|| <small>سید نعمت الله بن عبدالله موسوی جزائری </small>|| <small>م ۱۱۱۲ق </small>|| <small>شرح مزجی مختصری است با عناوین«قوله - قوله» بر صحیفه سجادیه و ملحقات آن و در حقیقت مختصر شرح کبیر وی می‌باشد.تاریخ ختم شرح سال ۱۰۷۸ق در بلده خرم آباد اوائل بازگشت از زیارت مشهد مقدس و شرح ملحقات عصر شنبه ۹ جمادی الاول ۱۱۰۲ق در شوشتر می‌باشد.</small>|| <small> </small>