پرش به محتوا

حدیث طیر مشوی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۳۵: خط ۳۵:
حدیث طیر از سوی چند نفر از صحابه و با مضامین نزدیک به هم نقل شده است؛ [[سفینه خادم حضرت محمد(ص)]]،<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۸۲، ح۶۴۳۷.</ref> سدی کبیر به نقل از انس بن مالک،<ref>تمیمی موصلی، مسند ابی‌یعلی، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۵؛ نسائی، خصائص امیرالمؤمنین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۹، ح۱۰.</ref> یحیی بن کثیر از انس بن مالک،<ref>طبرانی، المعجم الأوسط، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۰۷.</ref> عثمان بن طویل از انس بن مالک،<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، دار الفکر، ج۶، ص۲۵۸.</ref> عبدالله بن انس بن مالک از پدرش،<ref>ابن كثير، البدایة والنهایة، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۵۱؛ ابن حجر عسقلانی، المطالب العالية، ۱۴۱۹ق، ج۱۶، ص۱۰۸.</ref> و [[علی بن عبدالله بن عباس]] از پدرش<ref>ذهبی، میزان الإعتدال، ۱۹۹۵م، ج۳، ص۲۳۲.</ref> این حدیث را نقل کرده‌اند.
حدیث طیر از سوی چند نفر از صحابه و با مضامین نزدیک به هم نقل شده است؛ [[سفینه خادم حضرت محمد(ص)]]،<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۸۲، ح۶۴۳۷.</ref> سدی کبیر به نقل از انس بن مالک،<ref>تمیمی موصلی، مسند ابی‌یعلی، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۵؛ نسائی، خصائص امیرالمؤمنین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۹، ح۱۰.</ref> یحیی بن کثیر از انس بن مالک،<ref>طبرانی، المعجم الأوسط، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۰۷.</ref> عثمان بن طویل از انس بن مالک،<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، دار الفکر، ج۶، ص۲۵۸.</ref> عبدالله بن انس بن مالک از پدرش،<ref>ابن كثير، البدایة والنهایة، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۵۱؛ ابن حجر عسقلانی، المطالب العالية، ۱۴۱۹ق، ج۱۶، ص۱۰۸.</ref> و [[علی بن عبدالله بن عباس]] از پدرش<ref>ذهبی، میزان الإعتدال، ۱۹۹۵م، ج۳، ص۲۳۲.</ref> این حدیث را نقل کرده‌اند.


بنابر نقل ابن کثیر، علاوه بر راویانی که حدیث طیر را از کسانی جز انس بن مالک نقل کرده‌اند، ۹۰ تن حدیث را تنها از طریق انس بن مالک روایت کرده‌اند.<ref>ابن کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۵۳.</ref> با این حال، ابن کثیر صحت روایت را بر اساس قبول نکردن قلب نمی‌پذیرد، گرچه به گفته خودش از طرف افراد بسیاری نقل شده است.<ref>ابن کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۵۴.</ref> [[علامه امینی]] در پاسخ به ابن کثیر، قلب وی را مهر زده از سوی خدا می‌داند و معتقد است انکار حدیث طیر با وجود ادله مذکور، معنایی ندارد.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۰۸-۳۰۹.</ref>
بنابر نقل ابن کثیر، علاوه بر راویانی که حدیث طیر را از کسانی جز انس بن مالک نقل کرده‌اند، ۹۰ تن حدیث را تنها از طریق انس بن مالک روایت کرده‌اند.<ref>ابن کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۵۳.</ref> با این حال، به گفته ابن کثیر، این حدیث از طریق افراد بسیاری نقل شده اما قلب آن را نمی‌پذیرد.<ref>ابن کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۵۳.</ref> [[علامه امینی]] در پاسخ به ابن کثیر، قلب وی را مهر زده از سوی خدا می‌داند و معتقد است انکار حدیث طیر با وجود ادله مذکور، معنایی ندارد.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۰۸-۳۰۹.</ref>


==استفاده‌های کلامی==
==استفاده‌های کلامی==
حدیث طیر مشوی از [[فضایل امام علی(ع)]] شمرده شده است.<ref>سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.</ref> متکلمان شیعه از این حدیث برای اثبات اولویت حضرت علی (ع) استفاده کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مفید، الإفصاح، ۱۴۱۲ق، ص۳۳؛ سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.</ref> برخی از این موارد عبارتند از:
حدیث طیر مشوی از [[فضایل امام علی(ع)]] شمرده شده است.<ref>سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.</ref> متکلمان شیعه از این حدیث برای اثبات اولویت حضرت علی (ع) استفاده کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مفید، الإفصاح، ۱۴۱۲ق، ص۳۳؛ سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.</ref>  
[[شیخ مفید]] با اتکا به دلالت روایت طیر بر محبوب‌ترین مخلوق بودن امام علی(ع) در نزد خداوند، لازمه آن را برترین بودن امام علی می‌داند؛ چراکه به باور او، سرچشمه محبت خداوند در حق است، نه از روی هوای نفس و خواهش طبع و از همین رو وقتی علی(ع) محبوب‌ترین و در نتیجه برترین مخلوق خداوند باشد، ثابت می‌شود که او امام است؛ چراکه [[تقدیم مفضول بر فاضل]] در [[نبوت]] و [[خلافت عامه]] از سوی خداوند جایز نیست.<ref> مفید، الإفصاح، ۱۴۱۲ق، ص۳۳.</ref>
 
*[[سید مرتضی]] در [[الفصول المختاره]] سخن شیخ مفید را تقریر کرده و تاکید کرده که محبوب‌ترین مخلوق نزد خداوند، ثوابی بیشتر از همه دارد و چنین کسی بدون شک از همه مخلوقات عمل بیشتر و برتر و عبادت فراوان‌تری دارد. به باور سید مرتضی، همین دلیلی است بر فضیلت امام علی(ع) نسبت به تمام مردم به جز پیامبر اکرم(ص).<ref>سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.</ref>
[[شیخ مفید]] با اتکا به دلالت روایت طیر بر محبوب‌ترین مخلوق بودن امام علی(ع) در نزد خداوند، لازمه آن را برترین بودن امام علی می‌داند؛ چراکه به باور او، سرچشمه محبت خداوند در حق است، نه از روی هوای نفس و خواهش طبع و از همین رو وقتی علی(ع) محبوب‌ترین و در نتیجه برترین مخلوق خداوند باشد، ثابت می‌شود که او امام است؛ چراکه [[تقدیم مفضول بر فاضل]] در [[نبوت]] و [[خلافت عامه]] از سوی خداوند جایز نیست.<ref> مفید، الإفصاح، ۱۴۱۲ق، ص۳۳.</ref> [[سید مرتضی]] در [[الفصول المختاره]] سخن شیخ مفید را تقریر کرده و تاکید کرده که محبوب‌ترین مخلوق نزد خداوند، ثوابی بیشتر از همه دارد و چنین کسی بدون شک از همه مخلوقات عمل بیشتر و برتر و عبادت فراوان‌تری دارد. به باور سید مرتضی، همین دلیلی است بر فضیلت امام علی(ع) نسبت به تمام مردم به جز پیامبر اکرم(ص).<ref>سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.</ref>


==آثار مرتبط==
==آثار مرتبط==
به گفته ابن کثیر دمشقی عالم اهل سنت، درباره حدیث طیر و جمع‌آوری الفاظ آن آثار مستقلی نوشته شده است: ابوبکر بن مردویه، محمد بن احمد بن حمدان، محمد بن جریر طبری و قاضی ابوبکر باقلانی از جمله کسانی هستند در این باره اثر دارند.<ref> ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۵۳.</ref> همچنین [[میرحامد حسین]] دفتر چهارم از منهج دوم کتاب عبقات را به این حدیث اختصاص داده است و اسناد صحت و تواتر آن را از طرق اهل‌سنت با ذکر نام روات و نقد هر حدیث به تفصیل ذکر کرده است.{{مدرک}} این دفتر در ۷۳۶ صفحه در دو مجلّد در سال ۱۳۰۶ق در لکهنو چاپ شده است.
به گفته ابن کثیر دمشقی عالم اهل سنت، درباره حدیث طیر و جمع‌آوری الفاظ آن آثار مستقلی نوشته شده است: ابوبکر بن مردویه، محمد بن احمد بن حمدان و محمد بن جریر طبری در این باره آثاری دارند، همچنین باقلانی عالم اهل سنت، کتابی در رد آن نگاشته است.<ref> ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۵۳.</ref> همچنین [[میرحامد حسین]] دفتر چهارم از منهج دوم کتاب عبقات را به این حدیث اختصاص داده است و اسناد صحت و تواتر آن را از طرق اهل‌سنت با ذکر نام روات و نقد هر حدیث به تفصیل ذکر کرده است.{{مدرک}} این دفتر در ۷۳۶ صفحه در دو مجلّد در سال ۱۳۰۶ق در لکهنو چاپ شده است.


[[سید حمیری]] از شعرای شیعه این حدیث را به نظم در آورده است.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۲، ص۱۱۶.</ref>
[[سید حمیری]] از شعرای شیعه این حدیث را به نظم در آورده است.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۲، ص۱۱۶.</ref>
خط ۵۲: خط ۵۲:
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن حجر عسقلانی، أحمد بن علی، المطالب العالیة بزوائد المسانید الثمانیة، تحقیق سعد بن ناصر،‌ ریاض، ‌دار العاصمة و دار الغیث، ۱۴۱۹ق/۱۹۹۸م.
* ابن حجر عسقلانی، أحمد بن علی، المطالب العالیة بزوائد المسانید الثمانیة، تحقیق سعد بن ناصر،‌ ریاض، ‌دار العاصمة و دار الغیث، ۱۴۱۹ق/۱۹۹۸م.
* ابن کثیر، إسماعیل بن عمر، البدایة والنهایة، بیروت، ناشر مکتبة المعارف، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
* ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
* ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
* الحسنی المغربی، احمد بن محمد، فتح الملک العلی بصحة حدیث باب مدینة العلم علی، تحقیق محمدهادی امینی، تهران، مکتبة الامام امیر المؤمنین علی،‌ چاپ سوم، ۱۴۰۳ق.
* الحسنی المغربی، احمد بن محمد، فتح الملک العلی بصحة حدیث باب مدینة العلم علی، تحقیق محمدهادی امینی، تهران، مکتبة الامام امیر المؤمنین علی،‌ چاپ سوم، ۱۴۰۳ق.