ملا احمد نراقی: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
{{ب|ما عندلیب گلشن قدسیم باغ ما|ایمن بود ز باد خزان و هوای دی}} | {{ب|ما عندلیب گلشن قدسیم باغ ما|ایمن بود ز باد خزان و هوای دی}} | ||
{{ب|زاهد برو چه طعنه مستی زنی که هست|مست از خیال دوست صفایی نه مست می}} | {{ب|زاهد برو چه طعنه مستی زنی که هست|مست از خیال دوست صفایی نه مست می}} | ||
{{پایان}} | {{پایان شعر}} | ||
== ویژگی‌های شخصیتی == | == ویژگی‌های شخصیتی == | ||
نسخهٔ ۶ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۵۸
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | احمد بن محمد مهدی بن ابی ذر نراقی |
| لقب | فاضل نراقی • ملا احمد |
| تاریخ تولد | ۱۱۸۵ ق |
| تاریخ وفات | ۲۳ ربیع‌الثانی سال ۱۲۴۵ ق |
| محل دفن | حرم امیرالمؤمنین |
| شهر وفات | کاشان |
| خویشاوندان سرشناس | ملا مهدی نراقی |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | ملاّ مهدی نراقی • سید مهدی بحر العلوم • شیخ جعفر کاشف الغطا |
| شاگردان | شیخ مرتضی انصاری • محمدباقر هزارجریبی • حاج میرزا ابوالقاسم کاشانی |
| محل تحصیل | کاشان • نجف |
| تألیفات | عوائد الأیام • مستند الشیعة • معراج السعادة • عین الأصول |
| سایر | مرجعیت |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | رهبری مردم علیه قوای روس |
| اجتماعی | مبارزه با انحرافات |
احمد نراقی معروف به فاضل نراقی (۱۱۸۵ - ۱۲۴۵ق) فرزند ملا مهدی نراقی از عالمان شیعه در قرن سیزدهم هجری بود. او پس از وفات پدر، مرجعیت را در کاشان عهده‌دار شد. فاضل نراقی، تألیفات متعددی در علوم مختلف اسلامی دارد که مستند الشیعة، عوائد الایام و کتاب اخلاقی معراج السعادة معروف‌ترین آنها هستند. فاضل نراقی در جریان حمله روس‌ها به ایران و اشغال مناطقی از آن، سرپرستی مردم در تظاهرات را برعهده داشت.
زندگی‌نامه
ملا احمد در سال۱۱۸۵ق (مطابق با ۱۱۵۰ ش) در نراق به دنیا آمد.[۱] وی دوران نوجوانی را در شهر کاشان در محضر پدرش به تحصیل مقدمات و سطح گذراند و مدارج علمی را طی کرد و شروع به تدریس معالم و مطول نمود.[۲] او در سال ۱۲۰۵ق همراه پدر به عتبات عالیات رفت و از اساتید آنجا استفاده کرد و پس از کسب درجه اجتهاد به تدریس، بحث، تألیف و تصنیف پرداخت.[۳]
ملا احمد پس از وفات پدرش در سال ۱۲۰۹ق به کاشان برگشت و به جای پدرش مرجعیت عامه به او منتقل شد و او را رئیس علی الاطلاق می‌گفتند.[۴]
فرزندان
از ملا احمد نراقی دو فرزند پسر بجای ماند:
- «ملا محمد» ملقّب به «عبدالصاحب» و معروف به «حجة‌الاسلام»؛ وی صاحب تألیفاتی بوده است. وی در سن هشتاد سالگی در سال ۱۲۹۷ق در کاشان از دنیا رفت.
- «نصیرالدین»؛ وی دارای تألیفاتی از جمله شرحی بر کتاب کافی است.[۵]
وفات
او در ۲۳ ربیع‌الثانی سال ۱۲۴۵ق در اثر وبایی که نراق و کاشان و اطراف آن را فرا گرفته بود، از دنیا رفت.[۶] پیکرش را به نجف اشرف منتقل نموده در حرم امام علی(ع) و در کنار قبر پدرش به خاک سپردند.[۷]
مشایخ و اساتید
- پدرش ملاّ مهدی نراقی
- سید مهدی بحرالعلوم
- میرزا محمدمهدی موسوی شهرستانی
- شیخ جعفر نجفی کاشف الغطا
- سید علی طباطبایی (صاحب ریاض)
او به واسطه پدرش از شیخ یوسف بحرانی، ملا رفیع گیلانی و محمدباقر مجلسی روایت نقل کرده است.[۸]
شاگردان
بعضی از بزرگانی که از محضر فاضل نراقی فیض برده‌اند عبارتند از:
- شیخ مرتضی انصاری (م ۱۲۸۱ ق)
- آقا محمدباقر هزار جریبی
- برادرش محمد مهدی بن محمدمهدی نراقی (م ۱۲۸۶) ملقب به آقا بزرگ
- سید محمدشفیع حسینی جاپلقی (م ۱۲۸۰)
- محمدحسن جاسبی
- مولی محمد (م ۱۲۹۷) ملقب به عبدالصاحب نوه محقق قمی
- برادر میرزا ابوالقاسم کاشانی (م ۱۲۵۶).[۹]
تألیفات
از ملا احمد نراقی در علوم مختلف اسلامی تألیفات متعددی بجای مانده است. معراج السعاده، کتابی به زبان فارسی در اخلاق اسلامی از مشهورترین آثار او به‌شمار می‌رود. نراقی کتابی نیز بصورت کشکول بخصوص در علوم غریبه به نام الخزائن نوشته است که با تصحیح و تعلیق علی‌اکبر غفاری و حسن‌زاده آملی چاپ شده است.[۱۰]
نرم‌افزار کتابخانه فاضلین نراقی
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، به سفارش کنگره بزرگداشت فاضلین نراقی نسخه دیجیتالی آثار ملا محمدمهدی و ملا احمد نراقی را تحت عنوان «کتابخانه فاضلین نراقی» تولید کرده است.[۱۱]
اشعار
ملا احمد در فنون شعری نیز مهارت داشت و به صفایی تخلص می‌کرد و بیشتر اشعار او اخلاقی، عاشقانه، ذوقی و عارفانه بوده است.[۱۲] خطای لوآ در mw.text.lua در خط 25: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil).
الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:پایان شعر
ویژگی‌های شخصیتی
مبارزه با انحرافات
گفته شده وی به زبان عربی، عبری و لاتین تسلط داشته است همچنین تسلطش بر علوم مختلف باعث شده که کتاب‌های متنوعی تألیف نماید. کتاب سیف الأمة و برهان الملة که در رد شبهات کشیش انگلیسی هانری مارتین نوشته شده را نشان از تسلط وی بر مذهب مسیحیت و حساسیتش در جواب‌گویی به افکار انحرافی دانسته‌اند.[۱۳]
فعالیت‌های سیاسی
نراقی در عهد قاجاریه و در دوران پادشاهی فتحعلی شاه قاجار می‌زیسته و روس‌ها قسمتی از نواحی شمالی ایران را اشغال کرده بودند.
مؤلف کتاب «تاریخ سیاسی و دیپلماسی» در این زمینه می‌نویسد:
- اجحافات و رفتار بی‌رویه مأمورین دولت روس که باعث تنفّر مردم در ایالات متصرفه گردیده و افکار مردم به حد اعلا بر ضد روسیه تهییج شده بود. ملت و روحانیون و اغلب زمامداران تقاضای اعلان جنگ بر ضد دولت روسیه داشتند. در ۵ ذیحجه ۱۲۴۱ (۱۱ ژوئیه ۱۸۲۹) سید محمد مجاهد به همراهی یکصد تن از روحانیون وارد سلطانیه شد. دسته دیگری از اهالی به سرپرستی ملا احمد نراقی نزد فتحعلیشاه آمده و به تظاهرات پرداختند و نتیجه این شد که در اثر حمله نیروهای ایران به قوای روس که از ذیحجه ۱۲۴۱ تا آخر محرم ۱۲۴۲ق انجام گرفت تمام نواحی که مطابق «معاهده گلستان» تسلیم روس‌ها شده بود از جانب قُوای ایران اشغال گردید.[۱۴]
طرح نظریه ولایت فقیه
ملا احمد نراقی را نخستین فقیهی دانسته‌اند که ولایت فقیه (حکومت در زمان غیبت امام زمان (عج)، برعهده فقیه جامع‌الشرایط است) را به‌صورت یک مسئله فقهی تبیین و برای اثبات آن از ادله نقلی و عقلی استفاده کرد.[۱۵] او برای نخستین بار تمام وظایف و اختیارات حاکم اسلامی و ولایت فقیه را یکجا در کتاب عوائد الایام جمع‌آوری کرد.[۱۶] البته پیش از او برخی از علمای شیعه از عهده‌داری بعضی اختیارات امامان توسط فقیهان سخن گفته بودند.[۱۷]
کرامات
صاحب روضات الجنات از قول بعضی از شاگردان ملا احمد نراقی داستانی را نقل می‌کند. او می‌نویسد:
- در هنگام انتقال جنازه نراقی به نجف اشرف در یکی از منازل بین راه به خاطر گرمی شدید هوا می‌ترسیدیم جنازه متعفن شود. جنازه بر زمین و قرّاء در اطرافش مشغول به تلاوت قرآن کریم بودند که من برای اطلاع از این موضوع به نزدیک جنازه رفته و در صدد تحقیق برآمدم اما جز رائحه‌ای طیب که گویا بوی مشک ناب بود چیزی استشمام نکردم. و این وضع ادامه داشت تا هنگام دفن که اصلا تغییری در بدنش حاصل نشد.[۱۸]
مدرس تبریزی صاحب ریحانة الادب پس از نقل این داستان از صاحب روضات، داستانی را نقل می‌کند و می‌نویسد:
- استادم سید احمد خسروشاهی نقل کرده، وقتی جنازه پدرش سید محمد خسروشاهی را به نجف منتقل کردند خودش وارد قبر شده تا جنازه پدر را بگذارد که در این حال دو جنازه ملا مهدی و ملا احمد نراقی را صحیح و سالم دیده؛ به طوری که هیچ آسیبی متوجه آنها نشده است.[۱۹]
کنگره بزرگداشت
کنگره سه روزه بزرگداشت فاضلین نراقی در تاریخ اول تا سوم خرداد ۱۳۸۱ش در قم، کاشان و نراق برگزار شد. در این کنگره که به منظور تجلیل از مقام علمی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی دو شخصیت نامدار شیعه، ملا محمد مهدی نراقی و ملا احمد نراقی برگزار شده و جمع زیادی از علما، بزرگان اساتید و اندیشمندان حوزه و دانشگاه در آن حضور یافتند، جمعی از شخصیت‌ها به سخنرانی پرداختند و گروهی از محققان نیز مقاله‌های خود را ارائه نمودند.[۲۰]
پانویس
منابع
- سایت نور سافت، نرم افزار، کتابخانه فاضلین نراقی،۶۰ جلد از مهم‌ترین آثار علمی ملا مهدی نراقی و ملا احمد نراقی.
- کدیور، محسن، نظریه‌های دولت در فقه شیعه، تهران، نشر نی، ۱۳۸۷ش.
- نراقی، احمد، معراج السعادة، قم، هجرت، ۱۳۷۷ ش.
- نراقی، احمد، مستند الشیعه، آل البیت، قم، ۱۴۱۵ق.
- نراقی، احمد بن مهدی، الخزائن، تهران، نشر اسلامیه، ۱۳۸۰ق.
- نراقی، احمد بن محمدمهدی، عوائد الأيام، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷ق.
- مدرس، محمدعلی، ریحانه الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، تهران، خیام، ۱۳۶۹ش.
- مؤسسه تحقیقات کامپیوتری نور، نرم افزار آثار فاضلین نراقی.
- ↑ نراقی، معراج السعادة، ۱۳۷۷ش، ص۱۶.
- ↑ نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ص۱۵.
- ↑ نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ص۱۵.
- ↑ نراقی، معراج السعادة، ۱۳۷۷ش، ص۲۱.
- ↑ نراقی، معراج السعادة، ۱۳۷۷ش، ص۲۶.
- ↑ نراقی، مستند الشیعة، ۱۴۱۵ق، ص۱۶.
- ↑ نراقی، مستند الشیعة، ۱۴۱۵ق، ص۱۸.
- ↑ نراقی، معراج السعاده، ۱۳۷۷ش، ص۲۱ و ۲۲.
- ↑ نراقی، معراج السعاده، ۱۳۷۷ش، ص۲۲.
- ↑ نراقی، الخزائن، ۱۳۸۰ق، ص۱.
- ↑ نور سافت، نرم‌افزار کتابخانه فاضلین نراقی رحمهما الله
- ↑ مدرس، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۶، ص۱۶۴. نراقی، معراج السعادة، ۱۳۷۷ش، ص۱۸.
- ↑ کتاب شناخت آثار فاضلین نراقی.
- ↑ نراقی، معراج السعادة، ص۱۹، به نقل از دیپلماسی ایران.
- ↑ کدیور، نظریه‌های دولت در فقه شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۱۷.
- ↑ نگاه کنید به نراقی، عوائدالایام، ۱۴۱۷ق، ص۵۲۹.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۸۱۰.
- ↑ نراقی، معراج السعاده ص۲۶ به نقل از روضات الجنات، ج۱، ص۹۸.
- ↑ نراقی، معراج السعاده، ۱۳۷۷ش، ص۲۷ به نقل از ریحانه الادب، ج۱، ص۱۶۳.
- ↑ حوزه نت.