عبدالرحمان بن عقیل: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>M.r.seifi اصلاح پاورقی و منابع |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه زندگینامه | {{جعبه زندگینامه | ||
| اندازه جعبه = | | اندازه جعبه = | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۲: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''عبدالرحمان بن عقیل بن ابی‌طالب'''، داماد [[امام علی(ع)]] و از [[شهدای کربلا]] که در [[روز عاشورا]] توسط [[عثمان بن خالد بن اسیر جهنی]] و [[بشر بن سوط همدانی قابضی]] به [[شهادت]] رسید. | |||
== نسب و ولادت و وفات == | == نسب و ولادت و وفات == | ||
عبدالرحمان فرزند [[عقیل بن ابی طالب]] بوده و طبق نقلی از [[محمد بن جریر بن یزید طبری|طبری]]، مادر عبدالرحمان، [[ام ولد]] (کنیز) بوده است.<ref> طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۹۲؛ محمدی ری شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۷، ص۱۷۲- ۱۷۳؛ اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۹۶؛ بنقل از شجری، امالی، ج۱، ص۱۷۱.</ref> | عبدالرحمان فرزند [[عقیل بن ابی طالب]] بوده و طبق نقلی از [[محمد بن جریر بن یزید طبری|طبری]]، مادر عبدالرحمان، [[ام ولد]] (کنیز) بوده است.<ref> طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۹۲؛ محمدی ری شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۷، ص۱۷۲- ۱۷۳؛ اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۹۶؛ بنقل از شجری، امالی، ج۱، ص۱۷۱.</ref> | ||
عبدالرحمان نیز مانند [[مسلم بن عقیل]] و [[جعفر بن عقیل]]، داماد [[امام علی(ع)]] بوده و همسرش [[خدیجه دختر حضرت علی(ع)|خدیجه]]<ref>بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۲، ص۷۱؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۲۰۵؛ محمدی ری شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۷، ص۱۷۰ | عبدالرحمان نیز مانند [[مسلم بن عقیل]] و [[جعفر بن عقیل]]، داماد [[امام علی(ع)]] بوده و همسرش [[خدیجه دختر حضرت علی(ع)|خدیجه]]<ref>بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۲، ص۷۱؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۲۰۵؛ محمدی ری شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۷، ص۱۷۰ به نقل از نسب قریش، ص۴۵.</ref> مقلب به زینب صغری بوده است.<ref> طبرسی، اعلام‌الوری، ص۲۰۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۲، ص۹۳.</ref> | ||
طول قامت وی به گونه‌ای بود که به گفته [[لباب الانساب]]، نیزه خانواده [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] نامیده می‌شد.<ref> محمدی ری شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۷، ص۱۷۰-۱۷۱، | طول قامت وی به گونه‌ای بود که به گفته [[لباب الانساب]]، نیزه خانواده [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] نامیده می‌شد.<ref> محمدی ری شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۷، ص۱۷۰-۱۷۱، به نقل از لباب‌الانساب، ج۱، ص۲۶۰.</ref> | ||
از تاریخ ولادت و سن عبدالرحمان بن عقیل، اطلاعات کمی در دست است؛ مولف [[لباب الانساب]]، سن وی را هنگام شهادت ۳۵ سال گزارش کرده‌اند.<ref> محمدی ری شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۷، ص۱۷۰-۱۷۱، | از تاریخ ولادت و سن عبدالرحمان بن عقیل، اطلاعات کمی در دست است؛ مولف [[لباب الانساب]]، سن وی را هنگام شهادت ۳۵ سال گزارش کرده‌اند.<ref> محمدی ری شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۷، ص۱۷۰-۱۷۱، به نقل از لباب‌الانساب، ج۱، ص۴۰۱.</ref> | ||
== حضور در کربلا == | == حضور در کربلا == | ||
عبدالرحمان بن عقیل بن ابی طالب، از یاران [[امام حسین(ع)]] و نیز از [[شهدای کربلا]] در [[روز عاشورا]] است.<ref> مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۰۶؛ انساب‌الاشراف، ج۲، ص۱۰۳.</ref> | عبدالرحمان بن عقیل بن ابی طالب، از یاران [[امام حسین(ع)]] و نیز از [[شهدای کربلا]] در [[روز عاشورا]] است.<ref> مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۰۶؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۲، ص۱۰۳.</ref> | ||
منابع تاریخی، [[عثمان بن خالد بن اسیر جهنی]] را قاتل وی معرفی کرده‌اند.<ref> | منابع تاریخی، [[عثمان بن خالد بن اسیر جهنی]] را قاتل وی معرفی کرده‌اند.<ref> طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۶۹؛ ابن‌شهر آشوب، المناقب، ج۴، ص۱۰۶؛ ابن‌نما، مثیرالاحزان، ص۶۷؛ مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۰۶؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۴۴؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۹۲.</ref> | ||
در جای دیگر منابع آمده است که عثمان بن خالد بن اسیر و [[بشر بن سوط همدانی قابضی]]، به عبدالرحمان بن عقیل، حمله بردند و او را کشتند.<ref> طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۴۷، ج۶، ص۵۹؛ ابن‌سعد، | در جای دیگر منابع آمده است که عثمان بن خالد بن اسیر و [[بشر بن سوط همدانی قابضی]]، به عبدالرحمان بن عقیل، حمله بردند و او را کشتند.<ref>طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۴۷، ج۶، ص۵۹؛ ابن‌سعد، طبقات الکبری، ج۵، ص۴۷۷؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۷۵-۷۴؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۲۰۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۳.</ref> و لباس‌های او را ربودند.<ref>ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۲۴۰.</ref> | ||
[[شیخ مفید]] نیز در [[الارشاد]]، نقل می‌کند که [[عثمان بن خالد همدانی]]، به عبدالرحمان بن عقیل بن ابی طالب یورش برد و او را کشت.<ref> مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۰۶.</ref> | [[شیخ مفید]] نیز در [[الارشاد]]، نقل می‌کند که [[عثمان بن خالد همدانی]]، به عبدالرحمان بن عقیل بن ابی طالب یورش برد و او را کشت.<ref>مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۰۶.</ref> | ||
صاحب [[اخبار الطوال]]، نیز آورده که [[عبدالله بن عروه خثعمی]]، تیری به سوی عبدالرحمان بن عقیل انداخت و او را کشت.<ref> دینوری، اخبارالطول، ص۲۵۷.</ref> | صاحب [[اخبار الطوال]]، نیز آورده که [[عبدالله بن عروه خثعمی]]، تیری به سوی عبدالرحمان بن عقیل انداخت و او را کشت.<ref>دینوری، اخبارالطول، ص۲۵۷.</ref> | ||
=== نبرد و رجزخوانی === | === نبرد و رجزخوانی === | ||
طبق نقلی از [[ابن شهر آشوب]] در [[مناقب ابن شهر آشوب|مناقب]]، عبدالرحمان، به میدان آمد، در حالی که چنین رجز می‌خواند:<ref>ابن شهر آشوب، المناقب، ج۴، ص۱۰۵؛ الفتوح، ج۵، ص۱۱۱؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۳؛ مقتل الحسین، | طبق نقلی از [[ابن شهر آشوب]] در [[مناقب ابن شهر آشوب|مناقب]]، عبدالرحمان، به میدان آمد، در حالی که چنین رجز می‌خواند:<ref>ابن شهر آشوب، المناقب، ج۴، ص۱۰۵؛ الفتوح، ج۵، ص۱۱۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۳؛ خوارزمی، مقتل الحسین، ج۲، ص۲۶.</ref> | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|ابی عقیل فاعرفوا مکانی|من هاشم و هاشم اخوانی}} | {{ب|ابی عقیل فاعرفوا مکانی|من هاشم و هاشم اخوانی}} | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
<small>{{وسط چین}}پدرم، عقیل است پس جایگاهم را نسبت به هاشم بشناسید و (بدانید که) فرزندان هاشم، برادران منند.{{سخ}}مردانی راستگو که سرور همگنان خود هستند. این، حسین است با نسبی بلند و استوار{{سخ}}و سرور پیران و جوانان است.<ref>المناقب، ج۴، ص۱۰۶.</ref>{{پایان}}</small> | <small>{{وسط چین}}پدرم، عقیل است پس جایگاهم را نسبت به هاشم بشناسید و (بدانید که) فرزندان هاشم، برادران منند.{{سخ}}مردانی راستگو که سرور همگنان خود هستند. این، حسین است با نسبی بلند و استوار{{سخ}}و سرور پیران و جوانان است.<ref>ابن شهر آشوب، المناقب، ج۴، ص۱۰۶.</ref>{{پایان}}</small> | ||
آن گاه، هفده جنگجو را کشت و سپس [[عثمان بن خالد جهنی]]، او را به شهادت رساند. | آن گاه، هفده جنگجو را کشت و سپس [[عثمان بن خالد جهنی]]، او را به شهادت رساند. | ||
=== زیارت‌های ناحیه و رجبیه === | === زیارت‌های ناحیه و رجبیه === | ||
نام عبدالرحمان بن عقیل بن ابی طالب، در [[زیارت ناحیه مقدسه]] و [[زیارت رجبیه امام حسین(ع)]]، آمده است و قاتل وی [[عثمان بن خالد جهنی|عمر بن خالد بن اسد جهنی]]، لعنت شده است.<ref>سید بن طاووس، اقبال، ص۵۷۵؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، | نام عبدالرحمان بن عقیل بن ابی طالب، در [[زیارت ناحیه مقدسه]] و [[زیارت رجبیه امام حسین(ع)]]، آمده است و قاتل وی [[عثمان بن خالد جهنی|عمر بن خالد بن اسد جهنی]]، لعنت شده است.<ref>سید بن طاووس، اقبال، ص۵۷۵؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، ص۲۷۱؛ ج۴۵، ص۶۵،۳۳.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ ۱ دسامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۱:۳۱
 | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| نام | عبدالرحمان بن عقیل |
| خویشاوندان سرشناس | امام حسین(ع) (پسر عمو)، عقیل (پدر جعفر) |
عبدالرحمان بن عقیل بن ابی‌طالب، داماد امام علی(ع) و از شهدای کربلا که در روز عاشورا توسط عثمان بن خالد بن اسیر جهنی و بشر بن سوط همدانی قابضی به شهادت رسید.
نسب و ولادت و وفات
عبدالرحمان فرزند عقیل بن ابی طالب بوده و طبق نقلی از طبری، مادر عبدالرحمان، ام ولد (کنیز) بوده است.[۱]
عبدالرحمان نیز مانند مسلم بن عقیل و جعفر بن عقیل، داماد امام علی(ع) بوده و همسرش خدیجه[۲] مقلب به زینب صغری بوده است.[۳] طول قامت وی به گونه‌ای بود که به گفته لباب الانساب، نیزه خانواده عقیل نامیده می‌شد.[۴]
از تاریخ ولادت و سن عبدالرحمان بن عقیل، اطلاعات کمی در دست است؛ مولف لباب الانساب، سن وی را هنگام شهادت ۳۵ سال گزارش کرده‌اند.[۵]
حضور در کربلا
عبدالرحمان بن عقیل بن ابی طالب، از یاران امام حسین(ع) و نیز از شهدای کربلا در روز عاشورا است.[۶] منابع تاریخی، عثمان بن خالد بن اسیر جهنی را قاتل وی معرفی کرده‌اند.[۷] در جای دیگر منابع آمده است که عثمان بن خالد بن اسیر و بشر بن سوط همدانی قابضی، به عبدالرحمان بن عقیل، حمله بردند و او را کشتند.[۸] و لباس‌های او را ربودند.[۹]
شیخ مفید نیز در الارشاد، نقل می‌کند که عثمان بن خالد همدانی، به عبدالرحمان بن عقیل بن ابی طالب یورش برد و او را کشت.[۱۰]
صاحب اخبار الطوال، نیز آورده که عبدالله بن عروه خثعمی، تیری به سوی عبدالرحمان بن عقیل انداخت و او را کشت.[۱۱]
نبرد و رجزخوانی
طبق نقلی از ابن شهر آشوب در مناقب، عبدالرحمان، به میدان آمد، در حالی که چنین رجز می‌خواند:[۱۲] خطای لوآ در mw.text.lua در خط 25: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil).
الگو:ب الگو:ب الگو:م الگو:پایان شعر
پدرم، عقیل است پس جایگاهم را نسبت به هاشم بشناسید و (بدانید که) فرزندان هاشم، برادران منند.
مردانی راستگو که سرور همگنان خود هستند. این، حسین است با نسبی بلند و استوار
و سرور پیران و جوانان است.[۱۳]
مردانی راستگو که سرور همگنان خود هستند. این، حسین است با نسبی بلند و استوار
و سرور پیران و جوانان است.[۱۳]
آن گاه، هفده جنگجو را کشت و سپس عثمان بن خالد جهنی، او را به شهادت رساند.
زیارت‌های ناحیه و رجبیه
نام عبدالرحمان بن عقیل بن ابی طالب، در زیارت ناحیه مقدسه و زیارت رجبیه امام حسین(ع)، آمده است و قاتل وی عمر بن خالد بن اسد جهنی، لعنت شده است.[۱۴]
پانویس
الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود
منابع
- ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، دارصادر، بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
- ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الأکبر، بن خلدون، تحقیق: خلیل شحادة، دارالفکر، بیروت، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۸م.
- ابن سعد، الطبقات الکبری(ج۵)، تحقیق: محمد بن صامل السلمی، الطائف، مکتبة الصدیق، ۱۴۱۴ق/۱۹۹۳م.
- ابن شهرآشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب(ع)، مؤسسه انتشارات علامه، قم، ۱۳۷۹ ق.
- ابن قتیبه، عبداالله بن مسلم، المعارف، تحقیق: ثروت عکاشة، القاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، ۱۹۹۲ق.
- ابن نما حلی، مثیرالأحزان، انتشارات مدرسه امام مهدی (عج)، قم، ۱۴۰۶ق.
- اصفهانی، ابوالفرج علی بن الحسین، مقاتل‌الطالبیین، تحقیق: سید احمد صقر، دارالمعرفة، بیروت، بی‌تا.
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب‌الأشراف(ج۲)، تحقیق: محمد باقر المحمودی، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۹۷۴م/۱۳۹۴ق.
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب‌الأشراف(ج۳)، تحقیق: محمد باقر المحمودی، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت، ۱۹۷۷ق/۱۳۹۷م.
- بلاذری، احمد بن یحیی، کتاب جمل من انساب‌الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
- خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین(ع)، تحقیق و تعلیق: محمد السماوی، قم، مکتبة المفید، بی‌تا.
- دینوری، احمد بن داود، الأخبارالطوال، تحقیق: عبدالمنعم عامر مراجعه جمال‌الدین شیال، منشورات الرضی، قم، ۱۳۶۸ش.
- رازی (ابن مسکویه)، تجارب‌الأمم، تحقیق: ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، ۱۳۷۹ش.
- سید بن طاووس، علی بن موسی، اقبال‌الأعمال، دارالکتب الإسلامیة، تهران، ۱۳۶۷ ق.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمدأبوالفضل ابراهیم، دارالتراث، بیروت، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
- لباب الانساب.
- مجلسی، بحارالأنوار، مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.
- محمدی ری شهری، دانشنامه امام حسین(ع) (ج۷)، مترجم: عبدالهادی مسعودی، قم: دارالحدیث، ۱۳۸۸.
- مفید، الإرشاد، انتشارات کنگره جهانی شیخ مفید، قم، ۱۴۱۳ ق.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۹۲؛ محمدی ری شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۷، ص۱۷۲- ۱۷۳؛ اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۹۶؛ بنقل از شجری، امالی، ج۱، ص۱۷۱.
- ↑ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۲، ص۷۱؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۲۰۵؛ محمدی ری شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۷، ص۱۷۰ به نقل از نسب قریش، ص۴۵.
- ↑ طبرسی، اعلام‌الوری، ص۲۰۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۲، ص۹۳.
- ↑ محمدی ری شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۷، ص۱۷۰-۱۷۱، به نقل از لباب‌الانساب، ج۱، ص۲۶۰.
- ↑ محمدی ری شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۷، ص۱۷۰-۱۷۱، به نقل از لباب‌الانساب، ج۱، ص۴۰۱.
- ↑ مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۰۶؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۲، ص۱۰۳.
- ↑ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۶۹؛ ابن‌شهر آشوب، المناقب، ج۴، ص۱۰۶؛ ابن‌نما، مثیرالاحزان، ص۶۷؛ مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۰۶؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۴۴؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۹۲.
- ↑ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۴۷، ج۶، ص۵۹؛ ابن‌سعد، طبقات الکبری، ج۵، ص۴۷۷؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۷۵-۷۴؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۲۰۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۳.
- ↑ ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۲۴۰.
- ↑ مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۰۶.
- ↑ دینوری، اخبارالطول، ص۲۵۷.
- ↑ ابن شهر آشوب، المناقب، ج۴، ص۱۰۵؛ الفتوح، ج۵، ص۱۱۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۳؛ خوارزمی، مقتل الحسین، ج۲، ص۲۶.
- ↑ ابن شهر آشوب، المناقب، ج۴، ص۱۰۶.
- ↑ سید بن طاووس، اقبال، ص۵۷۵؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، ص۲۷۱؛ ج۴۵، ص۶۵،۳۳.