لولا السنتان لهلک النعمان: تفاوت میان نسخه‌ها

با وجود این که برخی عبارت «لو لا السنتان لهلک النعمان را [[شهرت روایی|مشهور]]، نقل شده در آثار متعدد<ref>حکیمی، لو لا السنتان لهلک النعمان، ۱۴۳۱ق، ص۶.</ref> و حتی [[تواتر|متواتر]]<ref>محققان دفتر انتشارات اسلامی،‌ «پاورقی»، در تفسیر جوامع الجامع، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۱۹۳.</ref> دانسته‌اند، گفته شده نخستین بار این سخن در کتاب [[تحفه اثنا عشریه (کتاب)|تحفه اثناعشریه]] به [[ابوحنیفه]] نسبت داده شده است.<ref>رستگار، «بررسی سخن پیشوای حنفیان: لو لا السنتان لهلک النعمان»، ص۱۰۸.</ref> بعد از آن نیز منابع متعدد یا به این کتاب یا مختصر آن<ref>آلوسی، مختصر التحفة الأثنى عشرية،‌ ۱۳۷۳ق، ص۹.</ref> که توسط محمود شکری آلوسی (درگذشت: ۱۳۴۲ق) ارائه شده است ارجاع داده‌اند.<ref>برای نمونه رک: حسینی میلانی، شرح منهاج الکرامة، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۲۴۵؛ عبدالله، المناظرات، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۴۰۱.</ref> همچنین برخی نویسندگان به کتاب الامام الصادق و المذاهب الاربعه نوشته [[اسد حیدر]] (درگذشت: ۱۴۰۵ق)‌ ارجاع داده‌اند<ref>برای نمونه رک: حکیمی، لو لا السنتان لهلک النعمان، ۱۴۳۱ق، ص۵؛ ربانی گلپایگانی، در آمدی به شیعه‌شناسی، ۱۳۸۵ش، ص۲۴۶.</ref> که این کتاب نیز از مختصر تحفه نقل کرده است.<ref>حیدر، الإمام الصادق و المذاهب الأربعة،‌ ۱۴۲۲ق، ص۶۱.</ref> نقل بدون سند این عبارت نیز در برخی آثار به چشم می‌خورد.<ref>الشرقاوی، ائمة الفقه التسعة، ۱۴۱۱ق، ص۵۱؛ سماوی، لأکون مع الصادقین، ۱۳۸۶ش،‌ ص۱۷۵؛ موسوی زنجانی، عقاید الإمامیة الأثنی عشریة، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۰۳.</ref>

==احتمالات معنایی==

[[ابوحنیفه]] در عبارت «لو لا السنتان لهلک النعمان» مراد خود از دوسالی که نبودش موجب هلاکت او بود را مشخص نکرده است. براین اساس گفته شده معلوم نیست چگونه این دو سال را به دو سال شاگردی او نزد امام صادق (ع) تطبیق داده‌اند.<ref>رستگار، «بررسی سخن پیشوای حنفیان: لو لا السنتان لهلک النعمان»، ص۱۰۸.</ref> قرائنی همچون رویکرد کلی ابوحنیفه نسبت به [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، اقامت حدود شش ساله ابوحنیفه در [[مدینه]]، خرده‌گیری و نقدهای تند متقابل ابوحنیفه و امام صادق(ع) و دیدگاه‌های متفاوت کلامی و سیاسی این دو شخصیت از جمله قرائنی است که نشان می‌دهد این سخن نمی‌تواند درباره ایام شاگردی او نزد امام صادق(ع) باشد.<ref>رستگار، «بررسی سخن پیشوای حنفیان: لو لا السنتان لهلک النعمان»، ص۱۰۴-۱۰۶.</ref>