پرش به محتوا

عبدالله بن‌ ابی‌یعفور: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Ahmadian
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Pourrezaei
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''ابومحمد عبدالله‌ بن‌ ابى‌ يعفور عبدی كوفى‌''' (د 131ق‌/749م‌)، معروف به '''ابن ابی یعفور''' [[محدث‌]] [[شيعه|شيعى‌]] و از خواص‌ اصحاب‌ [[امام صادق(ع)]] بود. وی مورد تایید امام صادق(ع) و [[امام کاظم(ع)]] بوده است و [[روایات]] چندی از ایشان در تعریف و تمجید ابن ابی یعفور صادر شده است.
'''ابومحمد عبدالله بن ابی یعفور عبدی کوفی ''' (د ۱۳۱ق /۷۴۹م )، معروف به '''ابن ابی یعفور''' [[محدث ]] [[شیعه|شیعی ]] و از خواص اصحاب [[امام صادق(ع)]] بود. وی مورد تایید امام صادق(ع) و [[امام کاظم(ع)]] بوده است و [[روایات]] چندی از ایشان در تعریف و تمجید ابن ابی یعفور صادر شده است.
 


==نسب==
==نسب==


او را به‌ سبب‌ انتساب‌ به‌ عبدالقيس‌ بن‌ اقصى‌، از نوادگان‌ ربيعه بن‌ نزار، عبدی گفته‌اند. <ref>سمعانى‌، ج9،ص190-192؛ برقى‌ 22.</ref> نام‌ پدرش‌ كه‌ به‌ ابويعفور اكبر شهرت‌ داشت‌، <ref>ابن‌ حجر، ج12،ص281.</ref> واقد و به‌ قولى‌ وقدان‌ بوده‌ است‌ <ref>نجاشى‌، 213.</ref>، ولى‌ [[سمعانى‌]] لقب‌ او را وقدان‌ دانسته‌ است‌. <ref>ج9،ص192.</ref>
او را به سبب انتساب به عبدالقیس بن اقصی، از نوادگان ربیعه بن نزار، عبدی گفته‌اند. <ref>سمعانی، ج۹،ص۱۹۰-۱۹۲؛ برقی ۲۲.</ref> نام پدرش که به ابویعفور اکبر شهرت داشت، <ref>ابن حجر، ج۱۲،ص۲۸۱.</ref> واقد و به قولی وقدان بوده است <ref>نجاشی، ۲۱۳.</ref>، ولی [[سمعانی ]] لقب او را وقدان دانسته است . <ref>ج۹،ص۱۹۲.</ref>


==عبدالله و امام صادق (ع)==
==عبدالله و امام صادق (ع)==


از زندگى‌ ابن‌ ابى‌ يعفور اطلاع‌ چندانى‌ در دست‌ نيست‌. [[احمد بن علی نجاشی|نجاشى‌]] <ref>ص213</ref> وی را شيعه‌ای بزگوار و و دارای قدر و ارزش نزد امام‌ صادق‌ (ع‌) معرفى‌ نموده‌ است‌. [[شیخ طوسى‌|طوسى‌]] <ref>رجال‌، ص223، 261</ref> در دو جا با عنوان‌ عبدالله‌ ابن‌ ابى‌ يعفور عبدی و عبدالله‌ بن‌ ابى‌ يعفور كوفى‌ به‌ عنوان‌ صحابى‌ [[امام صادق(ع)|امام صادق (ع‌)]] از وی ياد كرده‌ است‌. به‌ گفته نجاشى‌ <ref>ص 213</ref> او در [[مسجد کوفه]] قاری بود و كتابى‌ داشت‌ كه‌ عده‌ای از [[امامیه]]، از جمله‌ [[ثابت‌ بن‌ شريح‌]] آن‌ را از وی روايت‌ كرده‌اند.
از زندگی ابن ابی یعفور اطلاع چندانی در دست نیست . [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی ]] <ref>ص۲۱۳</ref> وی را شیعه‌ای بزگوار و و دارای قدر و ارزش نزد امام صادق (ع ) معرفی نموده است . [[شیخ طوسی|طوسی ]] <ref>رجال، ص۲۲۳، ۲۶۱</ref> در دو جا با عنوان عبدالله ابن ابی یعفور عبدی و عبدالله بن ابی یعفور کوفی به عنوان صحابی [[امام صادق(ع)|امام صادق (ع )]] از وی یاد کرده است . به گفته نجاشی <ref>ص ۲۱۳</ref> او در [[مسجد کوفه]] قاری بود و کتابی داشت که عده‌ای از [[امامیه]]، از جمله [[ثابت بن شریح ]] آن را از وی روایت کرده‌اند.


همچنین از وی با عنوان‌ «ثقه ثقه» ياد كرده‌ <ref>ص 213</ref> و [[محدث نوری|نوری]] <ref>ج3،ص615</ref> او را از [[فقه|فقهای]] معروف‌ [[امامیه]] چون‌ [[زرارة بن اعین|زراره‌]] و امثال‌ او دانسته‌ است‌.
همچنین از وی با عنوان «ثقه ثقه» یاد کرده <ref>ص ۲۱۳</ref> و [[محدث نوری|نوری]] <ref>ج۳،ص۶۱۵</ref> او را از [[فقه|فقهای]] معروف [[امامیه]] چون [[زرارة بن اعین|زراره ]] و امثال او دانسته است .


[[شیخ طوسى‌|طوسى‌]] <ref> اختيار، 427</ref> نقل‌ مى‌كند كه‌ در [[کوفه]] او را از اصحاب‌ دارای تقوا و [[اجتهاد]] به‌ شمار مى‌آورده‌اند. همو به‌ چند طريق‌ مختلف‌ از [[امام صادق عليه‌السلام|امام‌ صادق‌(ع‌)]] روايت‌ نموده‌ كه‌ در اطاعت‌ از امام‌ كسى‌ چون‌ ابن‌ ابى‌ يعفور نبوده‌ است‌ <ref>اختيار ‌، 250</ref> و نيز روايتى‌ ديگر از امام‌ صادق‌ (ع‌) نقل‌ كرده‌ كه‌ «كسى‌ آنچه‌ را [[خدا]] در مورد ما [[واجب‌]] كرده‌، ادا نكرد مگر عبدالله‌ بن‌ ابى‌ يعفور» <ref>اختيار، ص249</ref> و نيز به‌ گفته همو، [[ابوحمزه‌ معقل‌ عجلى‌]] از ابن‌ ابى‌ يعفور نقل‌ كرده‌ است‌ كه‌ او به‌ امام‌ صادق‌ عرض‌ نمود كه‌ اگر اناری را نصف‌ كنى‌ و بگويى‌ اين‌ نيمه‌ [[حرام‌]] و آن‌ نيمه‌ [[حلال‌]] است‌، گواهى‌ مى‌دهم‌ كه‌ آنچه‌ را تو حلال‌ دانستى‌ حلال‌ است‌ و آنچه‌ را [[حرام‌]] دانستى‌، حرام‌. <ref>اختيار، ص249</ref>
[[شیخ طوسی|طوسی ]] <ref> اختیار، ۴۲۷</ref> نقل می‌کند که در [[کوفه]] او را از اصحاب دارای تقوا و [[اجتهاد]] به شمار می‌آورده‌اند. همو به چند طریق مختلف از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق (ع )]] روایت نموده که در اطاعت از امام کسی چون ابن ابی یعفور نبوده است <ref>اختیار، ۲۵۰</ref> و نیز روایتی دیگر از امام صادق (ع ) نقل کرده که «کسی آنچه را [[خدا]] در مورد ما [[واجب ]] کرده، ادا نکرد مگر عبدالله بن ابی یعفور» <ref>اختیار، ص۲۴۹</ref> و نیز به گفته همو، [[ابوحمزه معقل عجلی ]] از ابن ابی یعفور نقل کرده است که او به امام صادق عرض نمود که اگر اناری را نصف کنی و بگویی این نیمه [[حرام ]] و آن نیمه [[حلال ]] است، گواهی می‌دهم که آنچه را تو حلال دانستی حلال است و آنچه را [[حرام ]] دانستی، حرام . <ref>اختیار، ص۲۴۹</ref>


==عبدالله جزو حواریون==
==عبدالله جزو حواریون==


در حديث‌ مشهور '''حواريون‌''' <ref>مفيد، 61 -62</ref> كه‌ امام‌ كاظم‌(ع‌) برجسته‌ترین اصحاب‌ و حواريون‌ [[پیامبر اسلام(ص)|پيامبر اسلام‌]](ص) و [[ائمه (ع)|ائمه]](ع) را نام برده است‌، وی از حواريون‌ [[امام باقر(ع)|امام‌ باقر(ع‌)]] و امام‌ صادق‌(ع‌) به‌ شمار آمده‌ است‌.
در حدیث مشهور '''حواریون ''' <ref>مفید، ۶۱ -۶۲</ref> که امام کاظم (ع ) برجسته‌ترین اصحاب و حواریون [[پیامبر اسلام(ص)|پیامبر اسلام ]](ص) و [[ائمه (ع)|ائمه]](ع) را نام برده است، وی از حواریون [[امام باقر(ع)|امام باقر(ع )]] و امام صادق (ع ) به شمار آمده است .


==مذهب عبدالله==
==مذهب عبدالله==


از نظر مذهب‌ گرچه‌ به‌ يقين‌ وی [[شیعه]] بوده‌ است‌، اما شرايط سياسى‌ موجود در زمان‌ حيات‌ او (دوره [[اموی]] و [[عباسى‌]]) مانع‌ از آن‌ بود كه‌ وی تشيع‌ خود را آشكار سازد. [[کلینی|كلينى‌]] <ref>ج7،ص404</ref> از واقعه‌ای خبر داده‌ كه‌ طى‌ آن‌ وی در پاسخ‌ به‌ ايراد [[ابويوسف‌ قاضى‌]]، از اقرار صريح‌ به‌ تشيع‌ خود طفره‌ رفته‌ است‌. گفتنى‌ است‌ كه‌ ابو يوسف‌ در همين‌ واقعه‌ از ابن‌ ابو يعفور با عنوان‌ «صدوق‌» ستايش‌ كرده‌ است‌، امّا با توجه‌ به‌ تاريخ‌ وفات‌ ابن‌ ابى‌ يعفور اين‌ امر محل‌ تأمل‌ است‌.
از نظر مذهب گرچه به یقین وی [[شیعه]] بوده است، اما شرایط سیاسی موجود در زمان حیات او (دوره [[اموی]] و [[عباسی ]]) مانع از آن بود که وی تشیع خود را آشکار سازد. [[کلینی|کلینی ]] <ref>ج۷،ص۴۰۴</ref> از واقعه‌ای خبر داده که طی آن وی در پاسخ به ایراد [[ابویوسف قاضی ]]، از اقرار صریح به تشیع خود طفره رفته است . گفتنی است که ابو یوسف در همین واقعه از ابن ابو یعفور با عنوان «صدوق‌» ستایش کرده است، امّا با توجه به تاریخ وفات ابن ابی یعفور این امر محل تأمل است .
[[شیخ طوسى‌|طوسى‌]] <ref>اختیار‌، 266</ref> از فرقه‌ای به‌ نام‌ يعفور ياد كرده‌ و مشكور در تعليقاتش‌ بر كتاب‌ المقالات‌ و الفرق‌ اشعری <ref>ص‌ 227</ref> احتمال‌ داده‌ است‌ كه‌ اين‌ فرقه‌ منتسب‌ به‌ ابن‌ ابى‌ يعفور است‌، اما چنين‌ نيست‌ و اين‌ فرقه‌ كه‌ از [[غلات|غُلات‌]] شيعه‌اند به‌ محمد بن‌ يعفور منسوبند. <ref>خوارزمى‌، 50</ref>


اشعری <ref>ص‌ 88</ref> ابن‌ ابى‌ يعفور را از دسته‌ای از فرقه‌های شيعه‌ مى‌داند كه‌ به‌ امامت‌ [[امام کاظم|امام‌ كاظم‌]] (ع‌) پس‌ از امام‌ صادق‌(ع‌) قائل‌ بوده‌اند و به‌ واسطه پايداری اين‌ دسته‌ اكثر طرفداران‌ [[عبدالله‌ افطح‌]] به‌امامت‌ امام‌ هفتم‌ [[شیعه اثنی عشری|شيعيان‌ اثنا عشری]] - امام‌كاظم‌(ع‌) - بازگشته‌ و به‌ آن‌ معتقد شده‌اند.
[[شیخ طوسی|طوسی ]] <ref>اختیار، ۲۶۶</ref> از فرقه‌ای به نام یعفور یاد کرده و مشکور در تعلیقاتش بر کتاب المقالات و الفرق اشعری <ref>ص ۲۲۷</ref> احتمال داده است که این فرقه منتسب به ابن ابی یعفور است، اما چنین نیست و این فرقه که از [[غلات|غُلات ]] شیعه‌اند به محمد بن یعفور منسوبند. <ref>خوارزمی، ۵۰</ref>


اشعری <ref>ص ۸۸</ref> ابن ابی یعفور را از دسته‌ای از فرقه‌های شیعه می‌داند که به امامت [[امام کاظم|امام کاظم ]] (ع ) پس از امام صادق (ع ) قائل بوده‌اند و به واسطه پایداری این دسته اکثر طرفداران [[عبدالله افطح ]] به امامت امام هفتم [[شیعه اثنی عشری|شیعیان اثنا عشری]] - امام کاظم (ع ) - بازگشته و به آن معتقد شده‌اند.


==مشایخ ابن ابی یعفور==
==مشایخ ابن ابی یعفور==


ابن‌ ابى‌ يعفور با اينكه‌ پدرش‌ [[محدث‌]] بوده‌ <ref>مسلم‌ بن‌ حجاج‌، 199</ref> و ثقه‌ به‌ شمار مى‌رود <ref>ابن‌ حجر، ج11،ص123</ref> از او روايت‌ نكرده‌، اما از امام‌ باقر (ع‌) از طريق‌ برادرش‌ عبدالكريم‌ روايت‌ كرده‌ است‌ <ref>طوسى‌، تهذيب‌، ج6،ص242</ref>. وی از [[ابوالصامت‌]]، [[اسحاق‌ بن‌ عمار]] و [[معلى‌ بن‌ خنيس‌]] <ref>طوسى‌، تهذيب‌‌،ج4،ص150، ج6،ص223، ج9،ص330</ref> و جز آنان‌ روايت‌ كرده‌ است‌.
ابن ابی یعفور با اینکه پدرش [[محدث ]] بوده <ref>مسلم بن حجاج، ۱۹۹</ref> و ثقه به شمار می‌رود <ref>ابن حجر، ج۱۱،ص۱۲۳</ref> از او روایت نکرده، اما از امام باقر (ع ) از طریق برادرش عبدالکریم روایت کرده است <ref>طوسی، تهذیب، ج۶،ص۲۴۲</ref>. وی از [[ابوالصامت ]]، [[اسحاق بن عمار]] و [[معلی بن خنیس ]] <ref>طوسی، تهذیب،ج۴،ص۱۵۰، ج۶،ص۲۲۳، ج۹،ص۳۳۰</ref> و جز آنان روایت کرده است .
 
==روایت کنندگان از ابن ابی یعفور==
 
*برادرش یونس <ref>ابن حجر، ج۱۱،ص۴۵۲</ref>
 
*[[عبدالله ابن مسکان|ابن مسکان ]]


*[[عبدالکریم ابن عمر خثغمی ]]


==روایت کنندگان از ابن ابی یعفور==
*[[ابان بن عشان ]]


*برادرش‌ يونس‌ <ref>ابن‌ حجر، ج11،ص452</ref>
*[[احمد بن محمد بن ابی نصر]]
*[[عبدالله ابن مسکان|ابن‌ مسكان‌]]
*[[عبدالكريم‌ ابن‌ عمر خثغمى‌]]
*[[ابان‌ بن‌ عشان‌]]
*[[احمد بن‌ محمد بن‌ ابى‌ نصر]]
*[[عبدالله‌ بن‌ بكير]]<ref>طوسى‌، تهذيب‌، ج2،ص94، 231، ج4،ص136، 150</ref> و بسياری ديگر از او روايت‌ نموده‌اند.


*[[عبدالله بن بکیر]]<ref>طوسی، تهذیب، ج۲،ص۹۴، ۲۳۱، ج۴،ص۱۳۶، ۱۵۰</ref> و بسیاری دیگر از او روایت نموده‌اند.


==درگذشت==
==درگذشت==


ابن‌ ابى‌ يعفور در ايام‌ حيات‌ [[امام صادق(ع)]] در 131 هجری قمری مشهور به‌ [[سنه الطاعون‌]] <ref>نك: ذهبى‌، ج5،ص199؛ ابن‌ تغری بردی، ج1،ص313</ref> درگذشت‌. پس‌ از مرگ‌ او امام‌ صادق‌ (ع‌) در نامه‌ای به‌ [[مفضل‌ بن‌ عمر جعفى‌]] از او به‌ عنوان‌ كسى‌ كه‌ مطيع‌ خدا و رسول‌ و امام‌ بوده‌، ستايش‌ كرده‌ است‌. <ref>طوسى‌، تهذیب‌،ج4/ ص248-249</ref>
ابن ابی یعفور در ایام حیات [[امام صادق(ع)]] در ۱۳۱ هجری قمری مشهور به [[سنه الطاعون ]] <ref>نک: ذهبی، ج۵،ص۱۹۹؛ ابن تغری بردی، ج۱،ص۳۱۳</ref> درگذشت . پس از مرگ او امام صادق (ع ) در نامه‌ای به [[مفضل بن عمر جعفی ]] از او به عنوان کسی که مطیع خدا و رسول و امام بوده، ستایش کرده است . <ref>طوسی، تهذیب،ج۴/ ص۲۴۸-۲۴۹</ref>
 


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس|2}}


{{پانویس|4}}


==منابع==
==منابع==


*ابن‌ تغری بردی، النجوم‌؛ ابن‌ حجر، احمد، تهذيب‌ التهذيب‌، حيدرآباد دكن‌، 1327ق‌/1909م‌
*ابن تغری بردی، النجوم ؛ ابن حجر، احمد، تهذیب التهذیب، حیدرآباد دکن، ۱۳۲۷ق /۱۹۰۹م
*اشعری قمى‌، سعد، المقالات‌ و الفرق‌، به‌ كوشش‌ محمد جواد مشكور، تهران‌، 1963م‌
 
*برقى‌، احمد، كتاب‌ الرجال‌، تهران‌، 1383ق‌/1963م‌
*اشعری قمی، سعد، المقالات و الفرق، به کوشش محمد جواد مشکور، تهران، ۱۹۶۳م
*خوارزمى‌، محمد، مفاتيح‌ العلوم‌ به‌ كوشش‌ ابراهيم‌ ابياری، بيروت‌، 1404ق‌/1984م‌
 
*ذهبى‌، شمس‌الدين‌ محمد، تاريخ‌ الاسلام‌ ، قاهره‌، 1368ق‌/1948م‌
*برقی، احمد، کتاب الرجال، تهران، ۱۳۸۳ق /۱۹۶۳م
*سمعانى‌، عبدالكريم‌، الانساب‌، حيدرآباد دكن‌، 1398ق‌/1978م‌
 
*طوسى‌، محمد، اختيار معرفه الرجال‌، به‌ كوشش‌ حسن‌ مصطفوی، مشهد، 1348ش‌
*خوارزمی، محمد، مفاتیح العلوم به کوشش ابراهیم ابیاری، بیروت، ۱۴۰۴ق /۱۹۸۴م
*همو، تهذيب‌ الاحكام‌، به‌ كوشش‌ حسن‌ موسوی خرسان‌، تهران‌، 1390ق‌/1970م‌
 
*همو، رجال‌، به‌ كوشش‌ محمدصادق‌ بحرالعلوم‌، نجف‌، 1381ق‌/1961م‌
*ذهبی، شمس الدین محمد، تاریخ الاسلام، قاهره، ۱۳۶۸ق /۱۹۴۸م
*كلينى‌، محمد، الفروع‌ من‌ الكافى‌، به‌ كوشش‌ على‌اكبر غفاری، بيروت‌، 1401ق‌/1981م‌
 
*مسلم‌، الكنى‌ و الاسماء، به‌ كوشش‌ مطاع‌ الطرابيشى‌، دمشق‌، 1404ق‌/1984م‌
*سمعانی، عبدالکریم، الانساب، حیدرآباد دکن، ۱۳۹۸ق /۱۹۷۸م
*مشكور، محمدجواد، حاشيه‌ بر المقالات‌ و الفرق‌ (نك: اشعری قمى‌ در همين‌ مآخذ)
 
*مفيد، محمد، الاختصاص‌، به‌ كوشش‌ على‌اكبر غفاری و محمود زرندی، قم‌، جما
*طوسی، محمد، اختیار معرفه الرجال، به کوشش حسن مصطفوی، مشهد، ۱۳۴۸ش
*المدرسين‌ فى‌ الحوزه العلميه‌؛ نجاشى‌، احمد، رجال‌، بمبئى‌، 1317ق‌/1899م‌
 
*نوری، ميرزا حسين‌، مستدرك‌ الوسائل‌، تهران‌، 1318-1321ق‌
*همو، تهذیب الاحکام، به کوشش حسن موسوی خرسان، تهران، ۱۳۹۰ق /۱۹۷۰م
 
*همو، رجال، به کوشش محمدصادق بحرالعلوم، نجف، ۱۳۸۱ق /۱۹۶۱م
 
*کلینی، محمد، الفروع من الکافی، به کوشش علی اکبر غفاری، بیروت، ۱۴۰۱ق /۱۹۸۱م
 
*مسلم، الکنی و الاسماء، به کوشش مطاع الطرابیشی، دمشق، ۱۴۰۴ق /۱۹۸۴م
 
*مشکور، محمدجواد، حاشیه بر المقالات و الفرق (نک: اشعری قمی در همین مآخذ)
 
*مفید، محمد، الاختصاص، به کوشش علی اکبر غفاری و محمود زرندی، قم، جما
 
*المدرسین فی الحوزه العلمیه ؛ نجاشی، احمد، رجال، بمبئی، ۱۳۱۷ق /۱۸۹۹م


*نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، تهران، ۱۳۱۸-۱۳۲۱ق


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==


منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1387 دايرة المعارف بزرگ اسلامي]
منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1387 دایرة المعارف بزرگ اسلامی]


[[رده:یاران امام صادق]]
[[رده:یاران امام صادق]]
[[رده:محدثان شیعه قرن2(قمری)]]
[[رده:محدثان شیعه قرن2(قمری)]]
کاربر ناشناس