confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۵۷
ویرایش
حرم امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
*[[سال ۲۸۳ هجری قمری|۲۸۳ق]]. [[محمد بن زید داعی]] (درگذشته [[سال ۲۸۷ هجری قمری|۲۸۷ق]]) قبر را تجدید بنا کرد و قبه و دیوار و قلعه‌ای برای آن ساخت که ۷۰ طاق داشت.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۲-۴۳؛ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص ۳۷.</ref> | *[[سال ۲۸۳ هجری قمری|۲۸۳ق]]. [[محمد بن زید داعی]] (درگذشته [[سال ۲۸۷ هجری قمری|۲۸۷ق]]) قبر را تجدید بنا کرد و قبه و دیوار و قلعه‌ای برای آن ساخت که ۷۰ طاق داشت.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۲-۴۳؛ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص ۳۷.</ref> | ||
*[[سال ۳۱۱ هجری قمری|۳۱۱ق]]. عبدالله بن حمدان ملقب به ابوالهیجاء [[گنبد]] بزرگی بر قبر [[امام علی(ع)]] ساخت.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۲۷۰-۲۷۵.</ref> | *[[سال ۳۱۱ هجری قمری|۳۱۱ق]]. عبدالله بن حمدان ملقب به ابوالهیجاء [[گنبد]] بزرگی بر قبر [[امام علی(ع)]] ساخت.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۲۷۰-۲۷۵.</ref> | ||
*[[سال۳۳۰ هجری قمری|۳۳۰ق]].[[امیر الحاج]] عمر بن یحیی بن حسین نسابه [[نقیب]] [[طالبیان]] در کوفه، قبر امام (ع) را تجدید بنا کرد و از اموال خودش قبه‌ای بر آن نهاد.<ref>التمیمی، مدینة النجف، ۱۳۷۲ق، ص۱۷۲.</ref> البته برخی این فرد و بنایش را متعلق به حدود سال ۲۵۰ق و قبل از بنای محمد بن زید داعی می‌دانند.<ref>حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، ۱۴۲۷ش، ج۲، ص۳۷.</ref> | *[[سال۳۳۰ هجری قمری|۳۳۰ق]].[[امیر الحاج]] عمر بن یحیی بن حسین نسابه [[نقیب]] [[طالبیان]] در کوفه، قبر امام (ع) را تجدید بنا کرد و از اموال خودش قبه‌ای بر آن نهاد.<ref>التمیمی، مدینة النجف، ۱۳۷۲ق، ص۱۷۲.</ref> البته برخی این فرد و بنایش را متعلق به حدود [[سال ۲۵۰ هجری قمری|سال ۲۵۰ق]] و قبل از بنای محمد بن زید داعی می‌دانند.<ref>حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، ۱۴۲۷ش، ج۲، ص۳۷.</ref> | ||
===بناهای بزرگ و زیربنایی=== | ===بناهای بزرگ و زیربنایی=== | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
*[[سال ۱۰۴۲ هجری قمری|۱۰۴۲ق]]. [[شاه صفی]] بنایی با ویژگی‌های معماری، علمی و متفاوت از بناهای گذشته بنا کرد. البته در ساخت این بنا اختلاف و ابهام وجود دارد.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۸؛ فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۳۴۰- ۳۴۵.</ref> | *[[سال ۱۰۴۲ هجری قمری|۱۰۴۲ق]]. [[شاه صفی]] بنایی با ویژگی‌های معماری، علمی و متفاوت از بناهای گذشته بنا کرد. البته در ساخت این بنا اختلاف و ابهام وجود دارد.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۸؛ فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۳۴۰- ۳۴۵.</ref> | ||
*[[سال ۱۱۵۶ هجری قمری|۱۱۵۶ق]]. [[نادرشاه افشار]] دستور داد ایوان‌های حرم تذهیب و گنبد طلاکاری شود. البته همسر او گوهرشاه بگم نیز در این توسعه نقش داشت و هدایای گران‌بهایی به حرم اهدا کرد.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص ۳۴۷-۳۵۱.</ref> | *[[سال ۱۱۵۶ هجری قمری|۱۱۵۶ق]]. [[نادرشاه افشار]] دستور داد ایوان‌های حرم تذهیب و گنبد طلاکاری شود. البته همسر او گوهرشاه بگم نیز در این توسعه نقش داشت و هدایای گران‌بهایی به حرم اهدا کرد.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص ۳۴۷-۳۵۱.</ref> | ||
*در تاریخ [[۲۷ آذر]] ۱۳۹۵ش./[[۱۷ ربیع‌الاول]] ۱۴۳۸ق از طلاکاری جدید گنبد رونمایی شد.<ref>[http://fa.abna24.com/service/middle/archive/2016/12/17/712966/story.html از گنبد حرم امیرالمومنین(ع) رونمایی شد]، خبرگزاری ابنا.</ref> | *در تاریخ [[۲۷ آذر]] [[سال ۱۳۹۵ هجری شمسی|۱۳۹۵ش]]./[[۱۷ ربیع‌الاول]] ۱۴۳۸ق از طلاکاری جدید گنبد رونمایی شد.<ref>[http://fa.abna24.com/service/middle/archive/2016/12/17/712966/story.html از گنبد حرم امیرالمومنین(ع) رونمایی شد]، خبرگزاری ابنا.</ref> | ||
[[پرونده:نقشه حرم امیرالمؤمنین(ع).jpg|334x334px|بندانگشتی|موقعیت مساجد و اماکن در حرم امام علی(ع)]] | [[پرونده:نقشه حرم امیرالمؤمنین(ع).jpg|334x334px|بندانگشتی|موقعیت مساجد و اماکن در حرم امام علی(ع)]] | ||
==بنای کنونی حرم امیرالمومنین (ع)== | ==بنای کنونی حرم امیرالمومنین (ع)== | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
*'''در شمالی:''' این در، در سمت شمال و رو‌به‌روی «باب الطوسی» قرار دارد. این درِ نقره‌ای را «راجا عبدالقادر کمباشی» هدیه کرده است. | *'''در شمالی:''' این در، در سمت شمال و رو‌به‌روی «باب الطوسی» قرار دارد. این درِ نقره‌ای را «راجا عبدالقادر کمباشی» هدیه کرده است. | ||
*'''در جنوبی:''' این در در سمت جنوب و رو‌به‌روی «باب القبله» قرار دارد. این در را مادر عبدالواحد آل سکر، «حاجیه خانم طخه» هدیه کرده است. | *'''در جنوبی:''' این در در سمت جنوب و رو‌به‌روی «باب القبله» قرار دارد. این در را مادر عبدالواحد آل سکر، «حاجیه خانم طخه» هدیه کرده است. | ||
*'''درهای ایوان طلا:''' در ایوان طلا سه در وجود دارد. یکی از درها بزرگ که در وسط ایوان قرار گرفته است و در وسط آن در دیگری قرار دارد. یکی از دو درِ دیگر در طرف شمالی و درِ دیگر در طرف جنوبی در بزرگ قرار دارند. درِ جنوبی به رواقی که در زیرزمین رواق قرار گرفته است راه دارد، آنجا هدایای حرم نگهداری می‌شود و محل دفن [[ | *'''درهای ایوان طلا:''' در ایوان طلا سه در وجود دارد. یکی از درها بزرگ که در وسط ایوان قرار گرفته است و در وسط آن در دیگری قرار دارد. یکی از دو درِ دیگر در طرف شمالی و درِ دیگر در طرف جنوبی در بزرگ قرار دارند. درِ جنوبی به رواقی که در زیرزمین رواق قرار گرفته است راه دارد، آنجا هدایای حرم نگهداری می‌شود و محل [[دفن]] [[مقدس اردبیلی|احمد اردبیلی]] است. درِ شمالی هم به حجره‌ای منتهی می‌شود که [[علامه حلی]] در آنجا به خاک سپرده شده است. | ||
===صحن، ایوان‌ها و مناره‌ها=== | ===صحن، ایوان‌ها و مناره‌ها=== | ||
فضای داخلی حصار دور آرامگاه حرم صحن است که مکانی برای برگزاری [[نماز جماعت]]، نماز | فضای داخلی حصار دور آرامگاه حرم صحن است که مکانی برای برگزاری [[نماز جماعت]]، [[نماز میت|نماز اموات]]، [[نماز عید]] و همچنین محلی برای تدریس علمای شیعه بوده است.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص ۳۸۷.</ref> | ||
این صحن ایوان‌های مختلفی دارد که در جهت‌های مختلف این صحن قرار گرفته‌اند: | این صحن ایوان‌های مختلفی دارد که در جهت‌های مختلف این صحن قرار گرفته‌اند: | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
===حسینیه صحن=== | ===حسینیه صحن=== | ||
این حسینیه در قسمت شمال صحن واقع شده و درِ آن از ایوان سوم از زاویه شمال شرقی باز می‌شود. بنای آن را سید محسن زینی از خیرین نجف ساخته است. این بنا برای استراحت زائران حضرت ساخته شده و دارای وضوخانه بوده است. سال‌ها این بنا به‌صورت خرابه‌ای متروکه مانده بوده که پس از سقوط [[صدام]]، زیر نظر [[آیت الله سیستانی]] تکمیل شده است.<ref>علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ۱۳۸۹ش، ص۱۲۱.</ref> | این [[حسینیه]] در قسمت شمال صحن واقع شده و درِ آن از ایوان سوم از زاویه شمال شرقی باز می‌شود. بنای آن را سید محسن زینی از خیرین نجف ساخته است. این بنا برای استراحت زائران حضرت ساخته شده و دارای وضوخانه بوده است. سال‌ها این بنا به‌صورت خرابه‌ای متروکه مانده بوده که پس از سقوط [[صدام]]، زیر نظر [[آیت الله سیستانی]] تکمیل شده است.<ref>علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ۱۳۸۹ش، ص۱۲۱.</ref> | ||
===مسجد الرأس=== | ===مسجد الرأس=== | ||
این مسجد در غرب صحن و متصل به رواق بناشده که در عصر [[ایلخانان]] بنا شده است. هم‌اکنون در طرح توسعه حرم قرار دارد. در نامگذاری آن دو احتمال داده‌اند:<ref>علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ۱۳۸۹ش، ص۱۲۰.</ref> | این [[مسجد]] در غرب صحن و متصل به رواق بناشده که در عصر [[ایلخانان]] بنا شده است. هم‌اکنون در طرح توسعه حرم قرار دارد. در نامگذاری آن دو احتمال داده‌اند:<ref>علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ۱۳۸۹ش، ص۱۲۰.</ref> | ||
#موقعیت این مسجد که در مقابل سر حضرت قرار دارد. | #موقعیت این مسجد که در مقابل سر حضرت قرار دارد. | ||
#روایاتی از [[امام صادق(ع)]] رسیده که دلالت بر [[دفن]] [[سر امام حسین(ع)]] در این مکان است. | #روایاتی از [[امام صادق(ع)]] رسیده که دلالت بر [[دفن]] [[سر امام حسین(ع)]] در این مکان است. | ||
| خط ۱۴۲: | خط ۱۴۲: | ||
===مسجد الخضراء=== | ===مسجد الخضراء=== | ||
{{اصلی|مسجد الخضراء}} | {{اصلی|مسجد الخضراء}} | ||
این مسجد یکی از مساجد قدیم نجف است که در ضلع شرقی صحن واقع شده و دو در دارد که یکی داخل صحن (سومین ایوان سمت راست باب مسلم بن عقیل) و دیگری بیرون صحن قرار دارد. این مسجد محل تدریس [[آیت الله خویی]] بوده و هم‌اکنون دیوار حائل ما بین مقبره وی (حجره ۳۱) و مسجد را برداشته و آن را با پنجره‌ای مشبک پوشش داده‌اند.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص ۳۷۱-۳۷۳؛ علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ۱۳۸۹ش، ص۱۲۱.</ref> [[پرونده:ماکت صحن حضرت فاطمه زهرا.jpg|بندانگشتی|ماکت [[صحن حضرت فاطمه(س)]] در حرم امیرالمومنین(ع)]] | این [[مسجد]] یکی از مساجد قدیم [[نجف]] است که در ضلع شرقی صحن واقع شده و دو در دارد که یکی داخل صحن (سومین ایوان سمت راست باب مسلم بن عقیل) و دیگری بیرون صحن قرار دارد. این مسجد محل تدریس [[آیت الله خویی]] بوده و هم‌اکنون دیوار حائل ما بین مقبره وی (حجره ۳۱) و مسجد را برداشته و آن را با پنجره‌ای مشبک پوشش داده‌اند.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص ۳۷۱-۳۷۳؛ علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ۱۳۸۹ش، ص۱۲۱.</ref> [[پرونده:ماکت صحن حضرت فاطمه زهرا.jpg|بندانگشتی|ماکت [[صحن حضرت فاطمه(س)]] در حرم امیرالمومنین(ع)]] | ||
===دیگر بناها=== | ===دیگر بناها=== | ||
| خط ۱۵۱: | خط ۱۵۱: | ||
==فهرست مدفوفان در حرم امام علی(ع)== | ==فهرست مدفوفان در حرم امام علی(ع)== | ||
{{اصلی|فهرست مدفونان در حرم امام علی(ع)}} | {{اصلی|فهرست مدفونان در حرم امام علی(ع)}} | ||
به گفته [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در کتاب [[حیات القلوب (کتاب)|حیوة القلوب]]، [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم(ع)]] و [[نوح (پیامبر)|حضرت نوح(ع)]] در [[ضریح حرم امام علی(ع)]] دفن هستند.<ref>مجلسی، حیوة القلوب، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۲۲۳.</ref> همچنین عالمان و [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعه]] نیز در سال‌های مختلف در فضاهای مختلف حرم [[دفن]] شده‌اند. برخی از آنها عبارتند از: | به گفته [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در کتاب [[حیات القلوب (کتاب)|حیوة القلوب]]، [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم(ع)]] و [[نوح (پیامبر)|حضرت نوح(ع)]] در [[ضریح حرم امام علی(ع)]] [[دفن]] هستند.<ref>مجلسی، حیوة القلوب، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۲۲۳.</ref> همچنین عالمان و [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعه]] نیز در سال‌های مختلف در فضاهای مختلف حرم [[دفن]] شده‌اند. برخی از آنها عبارتند از: | ||
{{ستون|۲}} | {{ستون|۲}} | ||
* [[علامه حلی]]، حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی([[سال ۶۴۸ هجری قمری|۶۴۸]]-[[سال ۷۲۶ هجری قمری|۷۲۶ق]]). | * [[علامه حلی]]، حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی([[سال ۶۴۸ هجری قمری|۶۴۸]]-[[سال ۷۲۶ هجری قمری|۷۲۶ق]]). | ||
| خط ۱۶۱: | خط ۱۶۱: | ||
* [[محمدحسین غروی نائینی]] (۱۲۷۶-۱۳۵۵ق) نویسنده کتاب [[تنبیه الامة و تنزیه الملة (کتاب)|تنبیه الامة و تنزیه الملة]]. | * [[محمدحسین غروی نائینی]] (۱۲۷۶-۱۳۵۵ق) نویسنده کتاب [[تنبیه الامة و تنزیه الملة (کتاب)|تنبیه الامة و تنزیه الملة]]. | ||
* [[شیخ عباس قمی]] (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) معروف به '''محدث قمی'''، نویسنده [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]]. | * [[شیخ عباس قمی]] (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) معروف به '''محدث قمی'''، نویسنده [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]]. | ||
* [[سید ابوالقاسم خویی]] (۱۳۱۷-۱۴۱۳ق)، مرجع | * [[سید ابوالقاسم خویی]] (۱۳۱۷-۱۴۱۳ق)، مرجع [[شیعه]] در [[عراق]] پس از [[سید محسن طباطبائی حکیم]]. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==توسعه و بازسازی حرم== | ==توسعه و بازسازی حرم== | ||
{{اصلی|صحن حضرت فاطمه(س)}} | {{اصلی|صحن حضرت فاطمه(س)}} | ||
حرم امیرالمؤمنین (ع) در سال‌های اخیر در دست تعمیر و توسعه قرار دارد. قسمت غربی حرم، در طرح توسعه به نام [[صحن حضرت فاطمه(س)]] نامیده شده است. این صحن شامل قسمت بسیار وسیعی از غرب حرم تا مقام امام سجاد (ع) است. با اجرای این طرح فضای کلی حرم تا ۱۴۰ هزار متر مربع گسترش می‌یابد.<ref>علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ۱۳۸۹ش، ص۱۲۶.</ref> | حرم امیرالمؤمنین (ع) در سال‌های اخیر در دست تعمیر و توسعه قرار دارد. قسمت غربی حرم، در طرح توسعه به نام [[صحن حضرت فاطمه(س)]] نامیده شده است. این صحن شامل قسمت بسیار وسیعی از غرب حرم تا مقام امام سجاد (ع) و [[مقام صافی‌صفا]] است. با اجرای این طرح فضای کلی حرم تا ۱۴۰ هزار متر مربع گسترش می‌یابد.<ref>علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ۱۳۸۹ش، ص۱۲۶.</ref> | ||
===پروژه‌های ستاد بازسازی=== | ===پروژه‌های ستاد بازسازی=== | ||
ستاد بازسازی عتبات عالیات پروژه‌های متعددی را در حرم امام علی(ع) به انجام رسانده است. مرمت و احیای کتیبه و ایوان تاریخی حرم، ساخت و نصب لوسترهای حرم مطهر، مقاوم‌سازی و سنگ‌کاری کف و دیوار اطراف ضریح، ساخت حسینیه اعظم امام علی(ع) در جوار حرم، مرمت و احیای کاشی‌های تاریخی معرق، معقلی و هفت رنگ حرم، ساخت حسینیه حیدریه در جوار حرم، مرمت و احیای گنبد تاریخی، ساخت رواق حضرت ابوطالب(ع)، ساخت مخازن آب‌رسانی و لوله‌کشی انتقال آب حرم، مقاوم‌سازی و مرمت دیوار پیرامونی حرم، ساخت، انتقال و نصب هشت درب حرم، مرمت و احیای گریو گنبد امیرالمومنین(ع)، راه‌اندازی کارگاه قالی‌شویی، پتوشویی و رفوگری و مقاوم‌سازی، مرمت و تعویض سنگ کف ایوان نجف از پروژه‌های صورت‌گرفته حرم امام علی(ع) است.<ref>[https://atabat.org/fa/services/4/34 پروژه‌های حرم امام علی(ع) در نجف]، وبگاه ستاد بازسازی عتبات عالیات.</ref> | ستاد بازسازی عتبات عالیات پروژه‌های متعددی را در حرم امام علی(ع) به انجام رسانده است. مرمت و احیای کتیبه و ایوان تاریخی حرم، ساخت و نصب لوسترهای حرم مطهر، مقاوم‌سازی و سنگ‌کاری کف و دیوار اطراف ضریح، ساخت حسینیه اعظم امام علی(ع) در جوار حرم، مرمت و احیای کاشی‌های تاریخی معرق، معقلی و هفت رنگ حرم، ساخت حسینیه حیدریه در جوار حرم، مرمت و احیای گنبد تاریخی، ساخت رواق حضرت ابوطالب(ع)، ساخت مخازن آب‌رسانی و لوله‌کشی انتقال آب حرم، مقاوم‌سازی و مرمت دیوار پیرامونی حرم، ساخت، انتقال و نصب هشت درب حرم، مرمت و احیای گریو گنبد امیرالمومنین(ع)، راه‌اندازی کارگاه قالی‌شویی، پتوشویی و رفوگری و مقاوم‌سازی، مرمت و تعویض سنگ کف ایوان نجف از پروژه‌های صورت‌گرفته حرم امام علی(ع) است.<ref>[https://atabat.org/fa/services/4/34 پروژه‌های حرم امام علی(ع) در نجف]، وبگاه ستاد بازسازی عتبات عالیات.</ref> | ||