confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۴۴۷
ویرایش
نامه امام علی(ع) به عثمان بن حنیف: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''نامه امام علی(ع) به عُثمان بن حُنَیف''' نامه‌ای از [[امام علی(ع)]] خطاب به [[عثمان بن حنیف]] کارگزارش در [[بصره]]. | '''نامه امام علی(ع) به عُثمان بن حُنَیف''' نامه‌ای از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] خطاب به [[عثمان بن حنیف|عُثمان بن حُنَیف]]، کارگزارش در [[بصره|بَصْره]]، که در [[نهج البلاغه]] قرار دارد. این نامه یکی از [[فهرست نامه‌های نهج البلاغه|نامه‌های نهج البلاغه]] است که مِحْور اصلی آن، توبیخ عثمان بن حنیف به دلیل شرکت در یک مهمانی اَشْرافی، و بدون حضور فقیران است.<ref>منتظری، درس‌هایی از نهج البلاغه، ۱۳۹۵ش، ج۱۳، ص۱۲۰.</ref> برخی محققان این نامه را قوی‌ترین مصداق برای نظریۀ حداکثری دین دانسته‌اند.<ref>منصوری لاریجانی، عرفان سیاسی، ۱۳۸۵ش، ص۵۷.</ref> همچنین گفته شده، از این نامه می‌توان شخصیت امام علی(ع) را در عرصه سیاست و مدیریت شناخت؛<ref>عترت‌دوست، و مهدیه احمدی، «راهکارهای مقابله با اشرافی‌گری بر مبنای تحلیل محتوای نامه امام علی(ع) به عثمان بن حنیف»، ص۸۹-۹۰.</ref> ازاین‌رو در کتاب‌های با موضوع تبیین [[نظریه سیاسی اسلام]]، در موارد متعددی به این نامه اشاره شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: منصوری لاریجانی، عرفان سیاسی، ۱۳۸۵ش، ص۵۶-۵۷؛ اخلاقی، رابطه قدرت و عدالت در فقه سیاسی، ۱۳۹۰ش، ص۲۷۵؛ ایروانی، مبانی فقهی اقتصاد اسلامی، ۱۳۹۳ش، ص۳۶۲؛ مرتضوی، دانشنامه امام خمینی، ۱۴۰۰ش، ج۲، ص۶۷۴۳.</ref> از آنجا که در این نامه نوع حکمرانی امام علی(ع) بیان شده، این نامه را از نامه‌های مهم امام علی(ع) به کارگزاران معرفی کرده‌اند.<ref>عترت‌دوست، و مهدیه احمدی، «راهکارهای مقابله با اشرافی‌گری بر مبنای تحلیل محتوای نامه امام علی(ع) به عثمان بن حنیف»، ص۷۰-۷۱.</ref> | ||
در بیشتر نسخه‌های نهج‌البلاغه این نامه در ردیف ۴۵ قرار گرفته است:<ref>نگاه کنید به: دشتی، و کاظم محمدی، المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه، ۱۳۷۵ش، ص۵۱۵.</ref> | در بیشتر نسخه‌های نهج‌البلاغه این نامه در ردیف ۴۵ قرار گرفته است:<ref>نگاه کنید به: دشتی، و کاظم محمدی، المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه، ۱۳۷۵ش، ص۵۱۵.</ref> | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
|} | |} | ||
[[پاکدامنی]]، [[تقوا|پرهیزکاری]]، اهتمام به مساکین، کنترل خواهش‌های نفسانی، [[قناعت]]، پرهیز از [[اسراف|اِسراف]]، همدردی با مردم، [[ساده‌زیستی]]، پیروی از امام در شیوه زندگی و حساسیت داشتن نسبت به دعوت‌ها و مجالس پذیرایی از نکاتی است که امام علی(ع) در این نامه به رعایت آنها توصیه کرده است.<ref>نگاه کنید به: نهج البلاغه، نامه ۴۵، ۱۴۱۴ق، ص۴۱۶-۴۲۰.</ref> در این نامه علاوه بر آسیب‌شناسی اشرافی‌گری، راهکارهایی برای مقابله با آن بیان شده است.<ref>عترت‌دوست، و مهدیه احمدی، «راهکارهای مقابله با اشرافی‌گری بر مبنای تحلیل محتوای نامه امام علی(ع) به عثمان بن حنیف»، ص۹۰.</ref> به گفته محققان این نامه می‌تواند الگوی اخلاقی-اجتماعیِ مناسبی را در مواجهه با اشرافی‌گری اراده دهد.<ref>عترت‌دوست، و مهدیه احمدی، «راهکارهای مقابله با اشرافی‌گری بر مبنای تحلیل محتوای نامه امام علی(ع) به عثمان بن حنیف»، ص۷۰.</ref> | |||
بخش‌هایی از این نامه در کتاب امالی نوشته شیخ صدوق<ref>شیخ صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۶۲۰-۶۲۳.</ref> و نیز در کتاب‌های دیگر نقل شده است.<ref>برای دیدن منابع دیگر این نامه نگاه کنید به: الحسینی الخطیب، مصادر نهج البلاغه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۶۲.</ref> به گفته برخی محققان این نامه، در ابتدای حکومت امام علی(ع) و در [[سال ۳۶ هجری قمری|سال ۳۶ق]] به عثمان بن حنیف نوشته شده است.<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۵، ترجمه محمد دشتی، ۱۳۷۹ش، ص۵۵۳.</ref> علاوه بر شرح و ترجمه نامه ۴۵ نهج‌البلاغه در ترجمه‌ها و شرح‌هایی که به صورت کامل بر نهج‌البلاغه نوشته شده، شرح‌ها و ترجمه‌های اختصاصی به زبان فارسی و عربی نیز بر این نامه نوشته شده است. برخی از آنها به این شرح است: | بخش‌هایی از این نامه در [[الامالی (شیخ صدوق)|کتاب امالی]] نوشته [[شیخ صدوق]]<ref>شیخ صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۶۲۰-۶۲۳.</ref> و نیز در کتاب‌های دیگر نقل شده است.<ref>برای دیدن منابع دیگر این نامه نگاه کنید به: الحسینی الخطیب، مصادر نهج البلاغه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۶۲.</ref> به گفته برخی محققان این نامه، در ابتدای [[حکومت امام علی(ع)]] و در [[سال ۳۶ هجری قمری|سال ۳۶ق]] به عثمان بن حنیف نوشته شده است.<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۵، ترجمه محمد دشتی، ۱۳۷۹ش، ص۵۵۳.</ref> علاوه بر شرح و ترجمه نامه ۴۵ نهج‌البلاغه در ترجمه‌ها و شرح‌هایی که به صورت کامل بر نهج‌البلاغه نوشته شده، شرح‌ها و ترجمه‌های اختصاصی به زبان فارسی و عربی نیز بر این نامه نوشته شده است. برخی از آنها به این شرح است: | ||
* نامه سرگشاده علی(ع) به عثمان بن حنیف استاندار بصره، به قلم [[محمد محمدی اشتهاردی]]؛<ref>محمدی اشتهاردی، نامه سرگشاده امام علی(ع) به عثمان بن حنیف، ۱۳۸۳ش، صفحه شناسنامه کتاب.</ref> | * نامه سرگشاده علی(ع) به عثمان بن حنیف استاندار بصره، به قلم [[محمد محمدی اشتهاردی]]؛<ref>محمدی اشتهاردی، نامه سرگشاده امام علی(ع) به عثمان بن حنیف، ۱۳۸۳ش، صفحه شناسنامه کتاب.</ref> | ||
* زمامداری و پارسایی، اثر [[مصطفی دلشاد تهرانی]]؛<ref>دلشاد تهرانی، زمامداری و پارسایی، ۱۳۹۷ش، صفحه شناسنامه کتاب.</ref> | * زمامداری و پارسایی، اثر [[مصطفی دلشاد تهرانی]]؛<ref>دلشاد تهرانی، زمامداری و پارسایی، ۱۳۹۷ش، صفحه شناسنامه کتاب.</ref> | ||