نجس: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نجس''' اصطلاحی [[فقه|فقهی]] که به آنچه از نظر شرعی ناپاک (غیرطاهر) است اطلاق می‌شود. چیزهایی که نجس به شمار می‌روند به دو دسته تقسیم می‌شوند: دسته نخست، آنچه اصالتاً نجس است (نجاسات ده‌گانه) که آن را '''عین نجس''' می‌گویند؛ دسته دوم آنچه اصالتاً پاک است اما به دلیل تماس با نجاسات، نجس شده است (مُتَنَجِّس). چندین [[حکم تکلیفی]] و [[حکم وضعی|وضعی]] درباره نجاسات وجود دارد؛ مانند اینکه خوردن آنها [[حرام]] است و یا اینکه [[نماز|لباس نمازگزار]] نباید نجس باشد.

طبق [[فقه|فقه شیعه]]، چند چیز وجود دارند که نجاستشان ذاتی است؛‌ یعنی در هر حال نجس هستند و امکان [[تطهیر]] آنها وجود ندارد، مانند خوک و سگ و خون. به این موارد '''عین نجس''' می‌گویند.<ref> غدیری، القاموس الجامع للمصطلحات الفقهیة، ۱۴۱۸ق، ص۵۷۶.</ref> بیشتر فقیهان شیعه ده چیز را ذاتاً نجس می‌دانند که به آنها '''اعیان نجسه''' یا '''نجاسات ده‌گانه''' گفته می‌شود: [[خون]]، [[ادرار]]، [[مدفوع]]، [[منی|مَنی]]، [[مردار]]، [[سگ]]، [[خوک]]، [[کافر]]، [[شراب]]، [[فقاع|فُقّاع]].

غیر از اعیان نجس (نجاسات ده‌گانه)، سایر اشیاء بالذات طاهر هستند؛ اما اگر این اشیاء طاهر با نجاسات ده‌گانه تماس پیدا کنند، آن شیء طاهر نیز نجس می‌شود. در این حالت، آن شی‌ء را '''مُتَنَجِّس''' (به معنای چیزی که نجس شده است) می‌گویند. البته انتقال نجاست به شرطی است که رطوبتی از عین نجس به شی‌ء طاهر منتقل شود؛ مانند دستی که به خون آلوده می‌شود. بنابراین، اگر یک شیء خشک مثلا با بدن سگی که خشک است تماس پیدا کند، آن شیء‌ نجس نمی‌شود.  

همان‌طور که عین نجس، نجاست را منتقل می‌کند، شی‌ء متنجس نیز نجاست را انتقال می‌دهد. یعنی چیزی که نجس‌شده است اگر با شی‌ء طاهر تماس پیدا کند (به نحوی که رطوبت بین آنها منتقل شود)، شیء طاهر نجس می‌شود.<ref>حائری بیارجمندی، مدارک العروة، ۱۳۸۱ق، ج‌۲، ص۱۹۰.</ref> هر چند بر اساس بعضی [[فتوا|فتاوا]]، متنجس در واسطۀ سوم نجس‌کننده نیست.<ref>. توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج۱،ص۸۸ با استفاده از سؤال ۱۷۶۹ (سایت اسلام کوئست:۱۷۵۴).</ref>