پرش به محتوا

ابوجهل: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۳۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۷ نوامبر ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۲: خط ۲۲:
| نماینده =
| نماینده =
| شناخته‌شده برای = مسلمانان
| شناخته‌شده برای = مسلمانان
| نقش‌های برجسته = اشراف مکه، عضویت در [[دارالندوه]]، از مخالفین سرسخت [[اسلام]].
| نقش‌های برجسته = اشراف مکه، عضویت در [[دارالندوه]]، از مخالفین سرسخت [[اسلام]]
| سبک =
| سبک =
| تأثیرگذاران =
| تأثیرگذاران =
خط ۴۶: خط ۴۶:
| پانویس =
| پانویس =
}}
}}
'''اَبوجَهْل''' با نام کامل '''ابوالحکم عمرو بن هشام بن مغیرة مخزومی''' (مرگ:[[سال دوم هجری]]) از اشراف [[قریش]] و از مشرکان بنام [[مکه]] و از مخالفین سرسخت [[پیامبر(ص)]] و [[اسلام]] بود. او رنج و آزار فراوانی بر [[مسلمانان]] و [[بنی هاشم]]  تحمیل کرد. تلاش برای قطع رابطه قریش با بنی هاشم، ممانعت از حمایت [[ابولهب]] از [[پیامبر (ص)]] و طراحی توطئه قتل پیامبر(ص)، از اقدامات او علیه اسلام و مسلمانان بود. وی در [[جنگ بدر]] در ۷۱ سالگی کشته شد.
'''عمرو بن هشام بن مغیرة مخزومی''' مشهور به '''ابوجهل''' (درگذشته [[سال ۲ هجری قمری|۲ق]]) از اشراف [[قریش]] و مخالفان سرسخت [[پیامبر(ص)]] و [[اسلام]] بود. او رنج و آزار فراوانی بر [[مسلمانان]] و به‌ویژه [[بنی‌هاشم]]  تحمیل کرد. تلاش برای قطع رابطه قریش با بنی‌هاشم، جلوگیری از حمایت [[ابولهب]] از [[پیامبر (ص)]] و طراحی نقشه قتل پیامبر(ص)، از اقدامات او علیه اسلام و مسلمانان بود. وی در [[جنگ بدر]] در سپاه مشرکان کشته شد.


==معرفی==
==معرفی==
از روایت [[بلاذری]]<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۱۳۰.</ref>برمی‌آید که ابوجهل در ۵۵۴م زاده شد. پدرش هشام از اشراف مکه بود و بر [[بنی مخزوم]]، شاخه‌ای از قریش، ریاست داشت.<ref>ابن حبیب، المُنَمَّق، ص۳۳۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۲۷؛ زبیری، نسب قریش، ص۳۰۱.</ref>
ابوجهل در ۵۵۴م زاده شد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۱۳۰.</ref> پدرش هشام از اشراف مکه بود و بر [[بنی‌مخزوم]]، شاخه‌ای از قریش، ریاست داشت.<ref> ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۲۷؛ زبیری، نسب قریش، ص۳۰۱.</ref>


مادرش اسماء دختر مخربة بن جندل حنظلی از [[بنی تمیم]] بود. به روایتی نگاهداری پیمان نامه قریش برای تحریم [[بنی هاشم]] و مسلمانان را او یا خواهرش جُلاس (ام جُلاس)، خاله ابوالحکم، بر عهده داشت.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۲۳۵؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۰۹.</ref>
مادرش اسماء دختر مخربة بن جندل حنظلی از [[بنی‌تمیم]] بود. به روایتی نگاهداری پیمان‌نامه قریش برای تحریم [[بنی‌هاشم]] و مسلمانان را او یا خواهرش جُلاس (ام جُلاس)، خاله ابوالحکم، بر عهده داشت.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۲۳۵؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۰۹.</ref> اسماء اسلام آورد و به تجارت عطر مشغول شد.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۳۰۰؛ ابن حجر عسقلانی، الاصابه، ج۸، ص۱۰.</ref> ابوجهل را به جهت انتساب به مادرش ابن حنظلیه نامیده‌اند.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۶۲۳؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۲۹۱.</ref>


اسماء سپس اسلام آورد و به تجارت عطر پرداخت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۳۰۰ ؛ ابن حجر عسقلانی،، الاصابه، ج۸، ص۱۰.</ref> ابوجهل را به مادرش نیز منسوب کرده و ابن حنظلیه نامیده‌اند.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۶۲۳؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۲۹۱.</ref>
ابوجهل همچون دیگر اشراف قریش به تجارت اشتغال داشت<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۹؛ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۵۹۵.</ref> او مردی ثروتمند بود و همانند پدر و برادرش از بخشندگان قریش در عصر جاهلیت به شمار می‌رفت.<ref> ابن حبیب، المحبر، ص۱۳۹ـ۱۴۰.</ref>


ابوجهل همچون دیگر اشراف قریش به تجارت اشتغال داشت<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۹ ؛ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۵۹۵.</ref>و مردی ثروتمند بود و همانند پدر و برادرش از بخشندگان قریش در عصر جاهلیت به شمار می‌رفت.<ref>ابن حبیب،المنمق، ص۲۷۳ ؛ ابن حبیب، المحبر، ص۱۳۹ـ۱۴۰.</ref>
او در جوانی میان اشراف مکه جایگاهی ویژه یافت. در۵۸۴م، هنگامی که ۳۰ سال بیش نداشت، به عضویت [[دار الندوه]] پذیرفته شد، در حالی که به رسم آن روزگار، اعضای دارالندوه (به جز بنی‌قصی) می‌بایست افزون بر ۴۰سال می‌داشتند.<ref>ازرقی، اخبار مکة، ج۲، ص۲۵۳؛ ابن قتیبه، عیون الاخبار، ج۲، ص۲۳۰.</ref> او نقش مهمی در ناکامی قبیله یثربی [[اوس]] در انعقاد پیمان دفاعی با قریش ایفا کرد.<ref>ابن حبیب، المنمق، ص۲۶۸ـ۲۷۱؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۷؛ ابن اثیر، الکامل، ج۱، ص۶۷۷.</ref>
 
او در جوانی میان اشراف مکه جایگاهی ویژه یافت. در۵۸۴م، هنگامی که ۳۰ سال بیش نداشت، به عضویت [[دار الندوه]] پذیرفته شد، در حالی که به رسم آن روزگار، اعضای دارالندوه (به جز بنی قصی) می‌بایست افزون بر ۴۰سال می‌داشتند.<ref>ازرقی، اخبار مکة، ج۲، ص۲۵۳؛ ابن قتیبه، عیون الاخبار، ج۲، ص۲۳۰؛ ابن درید، الاشتقاق، ص۱۵۵.</ref> تا ۱ق/۶۲۲م که [[ولید بن مغیره]] زنده بود<ref>طبری، تاریخ الطبری، ج۲، ص۳۹۸.</ref>و بر بنی مخزوم ریاست داشت،<ref>کلبی، جمهرة النسب، ص۸۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۱۳۳.</ref> نتوانست پیشوایی آن تیره را به دست آورد، با این همه کلامش در قریش نافذ بود. نقش مهمی که در ناکامی قبیله یثربی [[اوس]] در انعقاد پیمان دفاعی با قریش ایفا کرد، گذشته از دوراندیشی، بر نفوذ او نیز دلالت دارد.<ref>ابن حبیب، المنمق، ص۲۶۸ـ۲۷۱؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۷ ؛ ابن اثیر، الکامل، ج۱، ص۶۷۷.</ref>


با آغاز رسالت [[حضرت محمد(ص)]]، ابوجهل به اقدامات بسیاری برای جلوگیری از اشاعه [[اسلام]] دست زد. برخی اعمال او،‌ [[شان نزول]] بعضی آیات قرآنی دانسته شده است.<ref>طوسی، التبیان، ج۱، ص۵۹ و ج۹، ص۲۳۹؛ فخرالدین رازی، التفسیر الکبیر، ج ۳۱، ص۱۰۱ و ج۱۵، ص۱۵۵؛ زمخشری، الکشاف، ج۱، ص۴۷ و ج۲، ص۲۰۸.</ref>
با آغاز رسالت [[حضرت محمد(ص)]]، ابوجهل به اقدامات بسیاری برای جلوگیری از اشاعه [[اسلام]] دست زد. برخی اعمال او،‌ [[شان نزول]] بعضی آیات قرآنی دانسته شده است.<ref>طوسی، التبیان، ج۱، ص۵۹ و ج۹، ص۲۳۹؛ فخرالدین رازی، التفسیر الکبیر، ج ۳۱، ص۱۰۱ و ج۱۵، ص۱۵۵؛ زمخشری، الکشاف، ج۱، ص۴۷ و ج۲، ص۲۰۸.</ref>


==مقابله با بنی هاشم==
==مقابله با بنی‌هاشم==
با توجه به سابقه او در نفی برتری [[بنی‌هاشم]] بر سایر تیره‌های [[قریش]]،<ref>ابن حبیب، المنمق، ص۳۵۶ـ۳۵۷.</ref> چنین می‌نماید که سخنان و اعمال پیامبر(ص) را اقدام بنی هاشم برای سروری بر قریش می‌پنداشت که کاهش قدرت دیگر اشراف مکه ـ از جمله خود او ـ نتیجه آن بود.<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۰؛ حلبی، السیرة الحلبیة، ج۲، ص۱۴۴؛ سهیلی، الرّوض الانف، ج۵، ص۲۴۰.</ref>از همین رو بیش از سایر مشرکان با پیامبر(ص) دشمنی می‌ورزید.<ref>ابن اسحاق، السیر و المغازی، ص۱۴۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۱۲۴.</ref>
با توجه به سابقه او در نفی برتری [[بنی‌هاشم]] بر سایر تیره‌های [[قریش]]،<ref>ابن حبیب، المنمق، ص۳۵۶ـ۳۵۷.</ref> چنین می‌نماید که سخنان و اعمال پیامبر(ص) را اقدام بنی‌هاشم برای سروری بر قریش می‌پنداشت که کاهش قدرت دیگر اشراف مکه ـ از جمله خود او ـ نتیجه آن بود.<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۰؛ حلبی، السیرة الحلبیة، ج۲، ص۱۴۴؛ سهیلی، الرّوض الانف، ج۵، ص۲۴۰.</ref>از همین رو بیش از سایر مشرکان با پیامبر(ص) دشمنی می‌ورزید.<ref>ابن اسحاق، السیر و المغازی، ص۱۴۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۱۲۴.</ref>


==دشمنی با رسول خدا(ص)==
==دشمنی با رسول خدا(ص)==