قبرستان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''قبرستان''' مکانی پر از [[قبر]] که مردگان را در آن [[دفن]] می‌کنند و طبق آموزه‌های دینی، دارای احترام است. طبق روایات، [[قبرستان وادی‌السلام (نجف)|وادی السلام نجف]] در میان قبرستان‌ها دارای اهمیت و برتری است. در میان قبرستان‌های مسلمانان، برخی مانند [[بقیع]]، [[قبرستان معلاة|معلاة]]، [[تخت فولاد]]، [[قبرستان باب‌الصغیر|باب الصغیر]] و [[قبرستان شیخان|شیخان]] دارای شهرت هستند.  

==قبرستان‌های معروف==

*[[قبرستان وادی‌السلام (نجف)|قبرستان وادی‌السلام]]: قبرستانی بزرگ و تاریخی در شهر [[نجف]] است که به سبب وجود [[حدیث|احادیثی]] درباره فضیلت آن، برای [[شیعه|شیعیان]] اهمیت دارد. دو مقبره منسوب [[هود (پیامبر)|هود]] و [[صالح (پیامبر)|صالح]] پیامبر نیز در این قبرستان واقع است.<ref>عبدالصاحب مظفر، «بررسی تاریخ خاکسپاری در نجف و وادی السلام»، ص۱.</ref>

*[[بقیع|قبرستان بقیع]]: کهن‌ترین قبرستان مسلمانان که در [[مدینه]] و نزدیکی [[مسجدالنبی]] قرار دارد.<ref>رفعت پاشا، مرآت الحرمین (ترجمه)، ۱۳۷۷ش، ص۴۴۷.</ref> چهار امام شیعیان یعنی [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]]، [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]]، [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] و [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] در این قبرستان مدفون هستند.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۹۰ش، ص۳۵۳-۳۵۶.</ref>

*[[قبرستان معلاة]]: قبرستانی قدیمی که شمال شرقی [[مکه]] واقع است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرّمه و مدینه منوّره، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۹.</ref> اجداد پیامبر اسلام(ص)، [[عبدمناف بن قصی|عبدمناف]]، [[هاشم بن عبدمناف|هاشم]] و [[عبدالمطلب]]، در آنجا مدفون هستند.<ref>ازرقی، کتاب اخبار مکة شرفها الله تعالی و ما جاء فیها من الآثار، ص۴۳۳.</ref>

*[[قبرستان ابن‌بابویه]]: قبرستانی بزرگ و تاریخی در [[ری|شهرری]] است که شکل‌گیری آن به دوره فتحعلی‌شاه قاجار می‌رسد.<ref>منصوری، ‌ «شناخت عوامل مؤثر در شکل‌گیری گورستان‌های تاریخی»، ص۲۲.</ref>

*[[قبرستان باب‌الصغیر]]: قبرستانی مهم و قدیمی در [[دمشق]] و مدفن برخی فرزندان [[امامان شیعه]]، [[صحابه]] و [[تابعین]] است.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵ق، ج۲، ص۴۶۸.</ref> قدمت باب الصغیر به نخستین سال‌های ورود [[اسلام]] به سرزمین [[شام]] می‌رسد. [[مقام رئوس‌الشهداء]] (مدفن سرهای [[شهدای کربلا]]) در نزدیکی باب الصغیر واقع شده و بر اهمیت آن افزوده است.<ref>فهری، مراقد اهل البیت، ۱۴۲۸ق، ص۳۹-۴۰.</ref>

*[[قبرستان شیخان]]: قبرستانی در [[قم]] که مرقد دو [[حدیث|مُحَدِّث]] مشهور، [[زکریا بن ادریس اشعری قمی|زکریا بن ادریس]] و [[زکریا بن آدم اشعری قمی|زکریا ابن آدم]] در آن قرار دارد و از همین جهت نام شیخان به خود گرفته است.<ref>احمدیان، شیخان قم، ۱۳۸۳ش، ص۳۲-۳۵.</ref>

*[[قبرستان تخت فولاد]]: قبرستانی قدیمی در [[اصفهان]] که به دلیل مشاهیر مدفون در آن و وجود بناهای تاریخی، از مکان‌های تاریخی و فرهنگی [[ایران]] محسوب می‌شود.<ref>ترکی، «نقش آرامستان‌ها در برنامه‌ریزی توسعه و رشد گردشگری مذهبی به عنوان الگوی برتر اقتصادی نمونه موردی تخت فولاد اصفهان». ص۵۶.</ref>

*[[بهشت زهرا]]: قبرستانی بزرگ در جنوب [[تهران]] است که در پی سازمان‌دهی گورستان‌های پایتخت در سال [[سال ۱۳۴۹ هجری شمسی|۱۳۴۹ش]] ساخته شد. این قبرستان به مروز زمان گسترش یافت و به «[[بهشت زهرا|بهشت زهرا(س)]]» تغییر نام داد.<ref>خاوری، «بهشت زهرا(س)»، ص۸۲۲.</ref>

==احکام و آداب قبرستان==

در متون اسلامی برای قبرستان، احکام و آداب مخصوصی ذکر شده است که از جمله آنها می‌توان به سلام دادن به مردگان، حفظ احترام و نظافت قبرستان و عدم دفن کفار در قبرستان مسلمانان اشاره کرد.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۲۸؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۳۰۱.</ref>

*سلام دادن به مردگان: [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]] در ذکر آداب زیارت مؤمنان، حدیثی را نقل می‌کند که [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در [[زیارت قبور|زیارت اهل قبور]] چنین می‌گفت: بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِیمِ اَلسَّلاَمُ عَلَی أَهْلِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مِنْ أَهْلِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ یا أَهْلَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ بِحَقِّ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ کَیفَ وَجَدْتُمْ قَوْلَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مِنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ یا لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ بِحَقِّ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ اِغْفِرْ لِمَنْ قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اُحْشُرْنَا فِی زُمْرَةِ مَنْ قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ عَلِی وَلِی اَللَّهِ. سپس فرمود که از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر خدا]] شنیدم که هر کس این دعا را هنگام گذر از کنار گورها بخواند، [[گناه|گناهان]] پنجاه سالش آمرزیده می‌شود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۳۰۱.</ref>

*حفظ نظافت و طهارت و احترام قبرستان: [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی]] در [[العروة الوثقی (کتاب)|کتاب عروة الوثقی]]، [[نجس]] و کثیف کردن قبرها، خندیدن در قبرستان و راه رفتن روی قبرها را مکروه دانسته است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۲۸.</ref>

===زیارت اهل قبور===

{{اصلی|زیارت قبور}}

==پانویس==

{{پانوشت}}