۱۷٬۱۶۵
ویرایش
مباهله پیامبر(ص) با مسیحیان نجران: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
اصلاح نویسه‌های عربی
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←آیه مباهله) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (اصلاح نویسه‌های عربی) |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
مباهله درخواست لعن و نفرین الهی برای اثبات حقانیت است و بین دو طرفی رخ می‌دهد که هر کدام ادعای حقانیت دارند. | مباهله درخواست لعن و نفرین الهی برای اثبات حقانیت است و بین دو طرفی رخ می‌دهد که هر کدام ادعای حقانیت دارند. | ||
== جایگاه و اهمیت== | == جایگاه و اهمیت== | ||
مباهله پیامبر با مسیحیان نجران از وقایعی است که برای اثبات حقانیت پیامبر اسلام در دعوت خود و نیز برتری اهل‌بیت از آن استفاده می‌شود.<ref>پاک‌نیا، «مباهله، روشن‌ترین باورهای شیعه»، ص۵۱.</ref> در قرآن به آن اشاره شده است.<ref>سوره آل‌عمران، آیه۶۱.</ref> همچنین این واقعه از فضائل پنج‌تن (پیامبر(ص)، علی(ع)، فاطمه(س)، حسن(ع) و حسین(ع)) به شمار می‌آید.<ref>نگاه کنید به مرعشى، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ص۴۶.</ref> امامان شیعه برای برتری امام علی(ع) به آن استناد کرده‌اند.<ref>نگاه کنید به مفید، الفصول المختاره، ۱۴۱۴ق، ص۳۸.</ref> از این واقعه در منابع تفسیری،<ref>برای نمونه نگاه کنید به طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵، ج۲، | مباهله پیامبر با مسیحیان نجران از وقایعی است که برای اثبات حقانیت پیامبر اسلام در دعوت خود و نیز برتری اهل‌بیت از آن استفاده می‌شود.<ref>پاک‌نیا، «مباهله، روشن‌ترین باورهای شیعه»، ص۵۱.</ref> در قرآن به آن اشاره شده است.<ref>سوره آل‌عمران، آیه۶۱.</ref> همچنین این واقعه از فضائل پنج‌تن (پیامبر(ص)، علی(ع)، فاطمه(س)، حسن(ع) و حسین(ع)) به شمار می‌آید.<ref>نگاه کنید به مرعشى، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ص۴۶.</ref> امامان شیعه برای برتری امام علی(ع) به آن استناد کرده‌اند.<ref>نگاه کنید به مفید، الفصول المختاره، ۱۴۱۴ق، ص۳۸.</ref> از این واقعه در منابع تفسیری،<ref>برای نمونه نگاه کنید به طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵، ج۲، ص۳۱۰؛ فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۸، ص۲۴۷.</ref> کلامی و تاریخی<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۲۹۳-۲۹۴.</ref> سخن به میان آمده است. همچنین درباره این واقعه، آثار نوشتاری و هنری تولید شده است. | ||
== شرح واقعه== | == شرح واقعه== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = اُسقُف مسیحیان نجران در ماجرای مباهله|: «اگر محمد بر حق نبود با عزیزترین افرادش نمی‌آمد و اگر با ما مباهله کند پیش از آنکه سال بر ما بگذرد، یک نصرانی بر روی زمین نخواهد ماند.{{سخ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان = اُسقُف مسیحیان نجران در ماجرای مباهله|: «اگر محمد بر حق نبود با عزیزترین افرادش نمی‌آمد و اگر با ما مباهله کند پیش از آنکه سال بر ما بگذرد، یک نصرانی بر روی زمین نخواهد ماند.{{سخ}} | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
[[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] همزمان با مکاتبه با سران حکومت‌های جهان، نامه‌ای به اسقف [[نجران]] نوشت و ساکنان نجران را به پذیرش دین اسلام دعوت کرد. گروهی به نمایندگی از مسیحیان نجران به [[مدینه]] رفتند و در [[مسجدالنبی]] با پیامبر اسلام گفتگو کردند. پس از اصرار دو طرف بر حقانیت عقاید خود، تصمیم بر این شد که مسئله از راه مباهله {{یادداشت| وقتی افرادی درباره یک مسأله مهم دینی گفتگو کنند و استدلالات منطقی آنها سودی نداشته باشد، در یک جا جمع شده و به درگاه خدا تضرع می‌کنند و از او می‌خواهند که دروغگو را رسوا ساخته و مجازات کند، گفته می‌شود که مباهله صورت گرفته است.(مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۳۰.) مُباهله یعنی نفرین کردن یکدیگر.(جوهری، الصحاح، ۱۴۰۷ق، ذیل ماده «بهل».)}} خاتمه یابد، ازاین‌رو قرار شد که فردای آن روز، همگی در خارج از شهر مدینه، در صحرا برای مباهله آماده شوند. | [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] همزمان با مکاتبه با سران حکومت‌های جهان، نامه‌ای به اسقف [[نجران]] نوشت و ساکنان نجران را به پذیرش دین اسلام دعوت کرد. گروهی به نمایندگی از مسیحیان نجران به [[مدینه]] رفتند و در [[مسجدالنبی]] با پیامبر اسلام گفتگو کردند. پس از اصرار دو طرف بر حقانیت عقاید خود، تصمیم بر این شد که مسئله از راه مباهله {{یادداشت| وقتی افرادی درباره یک مسأله مهم دینی گفتگو کنند و استدلالات منطقی آنها سودی نداشته باشد، در یک جا جمع شده و به درگاه خدا تضرع می‌کنند و از او می‌خواهند که دروغگو را رسوا ساخته و مجازات کند، گفته می‌شود که مباهله صورت گرفته است.(مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۳۰.) مُباهله یعنی نفرین کردن یکدیگر.(جوهری، الصحاح، ۱۴۰۷ق، ذیل ماده «بهل».)}} خاتمه یابد، ازاین‌رو قرار شد که فردای آن روز، همگی در خارج از شهر مدینه، در صحرا برای مباهله آماده شوند. | ||
بامداد روز مباهله، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت رسول(ص)]]، به همراه علی حضرت علی(ع)، فاطمه، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) برای مباهله، از [[مدینه]] خارج شدند. وقتی مسیحیان دیدند که پیامبر با عزیزترین افرادش برای مباهله آمده است و همچون پیامبران روی دو زانو برای مباهله نشسته است از مباهله منصرف شدند. ابوحارثه از بزرگان مسیحیان از پیامبر درخواست کرد که با آنان مصالحه کند پس، حضرت با آنها مصالحه نمود که هر سال، دو هزار حلّه بدهند که قیمت هر حلّه چهل [[درهم شرعی|درهم]] باشد، و نیز اگر جنگی با [[یمن]] روی دهد، سی زره، سی نیزه و سی اسب را به مسلمانان، عاریه دهند، و [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] ضامن برگرداندن این ابزار خواهد بود. پس از نوشته‌شدن صلحنامه آنان برگشتند. پس از برگشتن نصارا به نجران، دو تن از بزرگان هیئت اعزامی با آوردن هدایایی، نزد [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] آمده، [[مسلمان]] شدند.<ref> طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۳۱۰؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، خامسه۱، ۱۴۱۴ق، ص۳۹۲.</ref> | بامداد روز مباهله، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت رسول(ص)]]، به همراه علی حضرت علی(ع)، فاطمه، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) برای مباهله، از [[مدینه]] خارج شدند. وقتی مسیحیان دیدند که پیامبر با عزیزترین افرادش برای مباهله آمده است و همچون پیامبران روی دو زانو برای مباهله نشسته است از مباهله منصرف شدند. ابوحارثه از بزرگان مسیحیان از پیامبر درخواست کرد که با آنان مصالحه کند پس، حضرت با آنها مصالحه نمود که هر سال، دو هزار حلّه بدهند که قیمت هر حلّه چهل [[درهم شرعی|درهم]] باشد، و نیز اگر جنگی با [[یمن]] روی دهد، سی زره، سی نیزه و سی اسب را به مسلمانان، عاریه دهند، و [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] ضامن برگرداندن این ابزار خواهد بود. پس از نوشته‌شدن صلحنامه آنان برگشتند. پس از برگشتن نصارا به نجران، دو تن از بزرگان هیئت اعزامی با آوردن هدایایی، نزد [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] آمده، [[مسلمان]] شدند.<ref> طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۳۱۰؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، خامسه۱، ۱۴۱۴ق، ص۳۹۲.</ref> فخررازی از مفسران اهل‌سنت گفته است که مفسران و محدثان بر این واقعه اتفاق‌نظر دارند.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق. ج۸، ص۲۴۷.</ref> | ||
== آیه مباهله == | == آیه مباهله == | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = پیامبر(ص) |:«سوگند به آن خداوندی که جانم در قبضه قدرت اوست، که هلاکت اهل نجران نزدیک شده بود و اگر با من مباهله می‌کردند همگی به میمون و خوک [[مسخ]] می‌شدند و تمام این وادی برایشان آتش می‌شد و می‌سوختند و حق تعالی جمیع اهل [[نجران]] را نابود می‌کرد و حتی پرنده بر سر درختان ایشان نمی‌ماند و همه نصاری پیش از سال می‌مردند.»| منبع =مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۶۶-۱۷۱.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان = پیامبر(ص) |:«سوگند به آن خداوندی که جانم در قبضه قدرت اوست، که هلاکت اهل نجران نزدیک شده بود و اگر با من مباهله می‌کردند همگی به میمون و خوک [[مسخ]] می‌شدند و تمام این وادی برایشان آتش می‌شد و می‌سوختند و حق تعالی جمیع اهل [[نجران]] را نابود می‌کرد و حتی پرنده بر سر درختان ایشان نمی‌ماند و همه نصاری پیش از سال می‌مردند.»| منبع =مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۶۶-۱۷۱.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
[[امامان شیعه]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به مفید، الفصول المختاره، ۱۴۱۴ق، ص۳۸؛ طباطبایی، المیزان، ص۲۳۰-۲۲۹.</ref> و برخی از [[صحابه|صحابه پیامبر]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به طباطبائی، المیزان، | [[امامان شیعه]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به مفید، الفصول المختاره، ۱۴۱۴ق، ص۳۸؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۱/۱۳۵۲، ج۳، ص۲۳۰-۲۲۹.</ref> و برخی از [[صحابه|صحابه پیامبر]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به طباطبائی، المیزان، ۱۳۵۱/۱۳۵۲، ج۳، ص۲۳۲.</ref> برای اثبات [[فضایل امام علی(ع)]] به این آیه احتجاج کرده‌اند. | ||
== زمان و مکان == | == زمان و مکان == | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
* مباهله در مدینه اثر لویی ماسینیون، ترجمه و مقدمه: محمود افتخارزاده، تهران: رسالت قلم، ۱۳۷۸ش. | * مباهله در مدینه اثر لویی ماسینیون، ترجمه و مقدمه: محمود افتخارزاده، تهران: رسالت قلم، ۱۳۷۸ش. | ||
* مباهله صادقین اثر سید محمد علوی، قم، نغمات، ۱۳۸۳ش. | * مباهله صادقین اثر سید محمد علوی، قم، نغمات، ۱۳۸۳ش. | ||
*آثار منتخب جشنواره ادبی مباهله: نخستین اثر مستقل ادبی در زمینه مباهله به شمار می‌رود که گزیده‌ای از آثار فرستاده شده به جشنواره ادبی مباهله را در بردارد. این کتاب دو بخش «شعر» و «نثر ادبی» تنظیم شده است.<ref>[http://hadith.net/post/54787 «آثار منتخب جشنواره ادبی مباهله»]، | *آثار منتخب جشنواره ادبی مباهله: نخستین اثر مستقل ادبی در زمینه مباهله به شمار می‌رود که گزیده‌ای از آثار فرستاده شده به جشنواره ادبی مباهله را در بردارد. این کتاب دو بخش «شعر» و «نثر ادبی» تنظیم شده است.<ref>[http://hadith.net/post/54787 «آثار منتخب جشنواره ادبی مباهله»]، حدیث‌نت.</ref> | ||
===آثار هنری=== | ===آثار هنری=== | ||
همچنین درباره این واقعه، نقاشی، انیمیشن و ... نیز تولید شده است. یکی از قدیمی‌ترین آثار هنری در این باره را | همچنین درباره این واقعه، نقاشی، انیمیشن و ... نیز تولید شده است. یکی از قدیمی‌ترین آثار هنری در این باره را نقاشی‌ای می‌دانند که در نسخه‌ای از کتاب آثار الباقیه ابوریحان بیرونی (درگذشته ۷۰۷ق) درج شده است. این نسخه در قرن ۱۶م کتابت شده و در فرانسه نگهداری می‌شود.<ref>[https://historylib.com/articles/1545 «دو نقاشی بی نظیر از روز غدیر و مباهله در نسخه‌ای از الاثار الباقیه ابوریحان بیرونی»]، سایت کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام.</ref> به گفته [[رسول جعفریان]] تاریخ‌پژوه، این نقاشی را احتمالا کاتب به کتاب افزوده است.<ref>[https://historylib.com/articles/1545 «دو نقاشی بی نظیر از روز غدیر و مباهله در نسخه‌ای از الاثار الباقیه ابوریحان بیرونی»]، سایت کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*[http://hadith.net/post/54787 «آثار منتخب جشنواره ادبی مباهله»]، حدیث‌نت، مشاهده ۲ خرداد ۱۴۰۲ش. | |||
* ابن‌اثیر، علی بن ابی‌کرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر - دار بیروت، ۱۳۸۵ش/۱۹۶۵م. | * ابن‌اثیر، علی بن ابی‌کرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر - دار بیروت، ۱۳۸۵ش/۱۹۶۵م. | ||
* ابن‌سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری (الطبقات الخامسة)، تحقیق محمد بن صامل السلمی، الطائف، مکتبة الصدیق، ۱۹۹۳م/۱۴۱۴ق. | * ابن‌سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری (الطبقات الخامسة)، تحقیق محمد بن صامل السلمی، الطائف، مکتبة الصدیق، ۱۹۹۳م/۱۴۱۴ق. | ||
| خط ۸۹: | خط ۹۰: | ||
* پاک‌نیا، عبدالکریم، [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101118173745-630.pdf مباهله روشن‌ترین دلیل باورهای شیعه]، مبلغان، ش۵۰. | * پاک‌نیا، عبدالکریم، [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101118173745-630.pdf مباهله روشن‌ترین دلیل باورهای شیعه]، مبلغان، ش۵۰. | ||
* جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة)، تحقیق احمد عبدالغفور عطار، بیروت، دار العلم للملایین، الطبعة الرابعة، ۱۴۰۷ق. | * جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة)، تحقیق احمد عبدالغفور عطار، بیروت، دار العلم للملایین، الطبعة الرابعة، ۱۴۰۷ق. | ||
*[https://historylib.com/articles/1545 «دو نقاشی بی‌نظیر از روز غدیر و مباهله در نسخه‌ای از الاثار الباقیه ابوریحان بیرونی»]، سایت کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام، درج مطلب ۲۵ مهر ۱۳۹۳ش، مشاهده ۲ خرداد ۱۴۰۲ش. | |||
* زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، تصحیح مصطفی حسین احمد، بیروت، دارالکتب العربی، ۱۴۰۷-۱۴۱۶ق. | * زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، تصحیح مصطفی حسین احمد، بیروت، دارالکتب العربی، ۱۴۰۷-۱۴۱۶ق. | ||
* شوشتری، قاضى نورالله، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی چاپ اول، ۱۴۰۹ق. | * شوشتری، قاضى نورالله، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی چاپ اول، ۱۴۰۹ق. | ||
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، چاپ اول، ۱۴۱۱ق. | * شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، چاپ اول، ۱۴۱۱ق. | ||
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، | * طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، اسماعیلیان، الطبعة الثالثة، ۱۳۹۱ش. | ||
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۵۱/۱۳۵۲. | |||
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، الطبعة الاولی، ۱۴۱۵ق. | * طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، الطبعة الاولی، ۱۴۱۵ق. | ||
* طبری، محمد بن جعفر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، الطبعة الثانیة، ۱۳۸۷ش/۱۹۶۷م. | * طبری، محمد بن جعفر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، الطبعة الثانیة، ۱۳۸۷ش/۱۹۶۷م. | ||
* فاضل لنکرانی، محمد، مناسک حج، قم، مهر، الطبعة الثالثة، ۱۳۷۳ش. | * فاضل لنکرانی، محمد، مناسک حج، قم، مهر، الطبعة الثالثة، ۱۳۷۳ش. | ||
* فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م. | |||
* [http://hadith.net/post/53550 فرهنگ‌نامه مباهله (روشی در رویارویی با دگراندیشان)]، حدیث‌نت، مشاهده ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ش. | * [http://hadith.net/post/53550 فرهنگ‌نامه مباهله (روشی در رویارویی با دگراندیشان)]، حدیث‌نت، مشاهده ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ش. | ||
* قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، قم، مطبوعات دینی، چاپ دوم، ۱۳۸۴ش. | * قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، قم، مطبوعات دینی، چاپ دوم، ۱۳۸۴ش. | ||