لوامع صاحبقرانی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''لَوامِع صاحبقَرانی المُشْتَهَر بِشَرح الفَقیه''' کتابی [[فقه]]ی به زبان فارسی تألیف [[محمد تقی مجلسی]]، مشهور به مجلسی اول و پدر [[علامه مجلسی|علامه مجلسی]]، متوفای سال ۱۰۷۰ق است. این کتاب شرح و ترجمه [[کتاب من لا یحضره الفقیه|کتاب من لا یحضره الفقیه]] [[شیخ صدوق|شیخ صدوق]] بوده و مؤلف در این کتاب از پرداختن به اصطلاحات و مباحث پیچیده علمی خودداری کرده و به شرح مطالب و گاهی توضیحات کوتاه درباره [[اسناد حدیث]] و یا جواب برخی شبهات اکتفاء نموده است.

{{اصلی|محمد تقی مجلسی}}

محمد تقی بن مقصود علی اصفهانی،(۱۰۰۳-۱۰۷۰ق) مشهور به مجلسی اول، پدر [[علامه مجلسی]] و از علمای شیعه در قرن یازدهم قمری است، از وی آثار دیگری چون [[روضة المتقین]] برجای مانده است، مجلسی در مسجد جامع اصفهان به تدریس مشغول شد. او پس از استادانش [[شیخ بهائی]] و [[میر داماد]]، نخستین کسی بود که در [[مسجد جامع اصفهان]] [[نماز جمعه]] اقامه می‌کرد. مجلسی در ۱۰۷۰ق در [[اصفهان]] درگذشت و در مسجد جامع این شهر مدفون شد. مشهورترین فرزندان او [[محمد باقر مجلسی|محمد باقر]] و [[آمنه بیگم]] همسر [[ملا صالح مازندرانی]] بودند.{{مدرک}}

[[آقا بزرگ تهرانی]] مؤلف کتاب [[الذریعة الی تصانیف الشیعة|الذریعة الی تصانیف الشیعه]] می‌نویسد:

''کتاب ''لوامع صاحبقرانی'' همان کتاب ''لوامع قدسیه'' است. آن را به این نام نامیدند زیرا مؤلف آن را به درخواست [[شاه عباس اول]] صفوی ملقب به صاحبقران نگاشته است''.<ref>تهرانی، الذریعه، ج۱۸، ص ۳۶۸.</ref>... کتاب لوامع قدسیه نوشته مجلسی اول شرح [[کتاب من لا یحضره الفقیه]] [[شیخ صدوق]] بوده و این کتاب به زبان فارسی است. کتاب طهارت، صلات، زکات، حج و زیارات تا آخر ابواب حقوقی و فروض جوارح در سه جلد آمده که تاریخ پایان نگارش آن سال ۱۰۶۶ هجری قمری بوده و نصف کتاب من لا یحضر است... بعد از آنکه شرح عربی من لا یحضر به نام ''[[روضة المتقین|روضة المتقین]]'' را به ایشان عرضه داشت و ایشان درخواست نگارش شرح فارسی را نیز علاوه بر آن نمود.<ref>تهرانی، الذریعه، ج۱۸، ص ۳۶۹.</ref>

مؤلف در پایان بخش «کتاب الحج» تاریخ اتمام نگارش این کتاب را این گونه بیان می‌دارد: ''این کتاب را محتاج‌ترین بندگان به رحمت پروردگار بی‌نیاز، محمد تقی فرزند مجلسی که امیدوارم خداوند متعال به حق پیامبر(ص) و وصی آن‌حضرت، مؤلف و پدرش را مورد مغفرت خود قرار دهد به نگارش درآورد. در ماه [[شوال]] سال ۱۰۶۶ بعد از [[هجرت پیامبر|هجرت پیامبر]] که خداوند بر مهاجر آن و اهل بیت معصومش درود فرستد.''<ref>مجلسی، لوامع صاحبقرانی، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۸۱۷.</ref>

مؤلف در مقدمه کتاب می‌گوید که بعد از نگارش کتاب [[روضة المتقین]] فی شرح من لا یحضره الفقیه، به زبان عربی در شرح کتاب من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق - از [[کتب اربعه|کتب اربعه]] شیعه که یکی از منابع مهم روایی شیعه به شمار میآید - [[شاه عباس صفوی|شاه عباس صفوی]] از ایشان درخواست می‌کند تا فارسی آن را نیز به رشته تحریر درآورد و ایشان نیز پذیرفته و این کتاب ''صاحبقرانی المشتهر بشرح الفقیه'' یا ''اللوامع القدسیه'' را به نگارش در می‌آورد.{{مدرک}}

این کتاب در هشت جلد تألیف شده و شامل ابواب طهارت، [[نماز|صلات]]، [[زکات|زکات]]، [[صوم]] و [[حج]] می‌باشد. در آغاز، مقدمه‌ای آمده که در آن ترجمه مختصری از شرح حال مؤلف<ref>مجلسی، لوامع صاحبقرانی، ۱۴۱۴ق، مقدمه کتاب، ص۱.</ref>، شرح واقعه مشرف شدن مؤلف خدمت [[پنج تن آل عبا]] و [[امام سجاد|سید الساجدین]] در عالم رؤیا<ref>مجلسی، لوامع صاحبقرانی، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۳.</ref>، دوازده فایده در مراتب علم و دانش و فضایل علما و وجوب طلب علم آمده است.<ref>مجلسی، لوامع صاحبقرانی، ۱۴۱۴ق، فهرست کتاب.</ref>

[[محمدتقی مجلسی|مجلسی اول]] پس از مقدمه دوازده فایده را در آغاز کتابش مطرح کرده است که عبارتند از: ۱- فضیلت علم و علما ۲- وجوب طلب علم ۳- علومی که فراگیری اش لازم یا نیک است. ۴-  بیان علوم اهل بیت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] ۵- واجب بودن مراجعه به  [[اهل‌بیت(ع)]] در همه علوم ۶- ویژگی های عالمان دینی که می توان از آنها دریافت علم کرد. ۷- اختلاف میان اخبار و جمع میان آنها ۸- اجازه داشتن راوی در نقل حدیث ۹- تعلیم و تعلم و آداب و ثواب آن ۱۰- نکوهش اجتهاد و آراء باطل ۱۱- اصطلاحات [[حدیث]] ۱۲- علم بهترین عبادت است.<ref>مجلسی، لوامع صاحبقرانی، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۲-۱۲۰</ref>

{{پانوشت}}

*[http://www.ensani.ir/storage/Files/20140407140901-9791-34.pdf روش ملامحمدتقی مجلسی در شرح روایات در لوامع صاحبقرانی]