شجره طیبه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(ویکی سازی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
'''شَجَرِه طَیِّبِه''' درخت پاک و بابرکتی است که در [[آیات]] ۲۴ و ۲۵ [[سوره ابراهیم]]، کلمه طیبه به آن تشبیه شده است. برای شجره طیبه ویژگی‌هایی از جمله رشد و نمو، استواری، مثمر بودن و پاکیزه بودن برشمرده شده است. در [[تفاسیر]] و [[جوامع روایی]] و کتاب‌های عرفانی مصادیقی از جمله وجود حضرت حق، [[اهل بیت(ع)]]، معرفت، [[انسان کامل]] و برخی درختان برای تطبیق بر شجره طیبه ذکر شده است. | '''شَجَرِه طَیِّبِه''' درخت پاک و بابرکتی است که در [[آیات]] ۲۴ و ۲۵ [[سوره ابراهیم]]، کلمه طیبه به آن تشبیه شده است. برای شجره طیبه ویژگی‌هایی از جمله رشد و نمو، استواری، مثمر بودن و پاکیزه بودن برشمرده شده است. در [[تفاسیر]] و [[جوامع روایی]] و کتاب‌های عرفانی مصادیقی از جمله وجود حضرت حق، [[اهل بیت(ع)]]، معرفت، [[انسان کامل]] و برخی درختان برای تطبیق بر شجره طیبه ذکر شده است. | ||
== مفهوم‌شناسی و جایگاه == | ==مفهوم‌شناسی و جایگاه== | ||
شجره طیبه درخت پاک و بابرکتی است که در آیات ۲۴ و ۲۵ [[سوره ابراهیم]]، [[کلمه طیبه]] به آن تشبیه شده است. <ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۳۳۱.</ref> | شجره طیبه درخت پاک و بابرکتی است که در آیات ۲۴ و ۲۵ [[سوره ابراهیم]]، [[کلمه طیبه]] به آن تشبیه شده است. <ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۳۳۱.</ref> | ||
{{گفت و گو | {{گفت و گو | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
[[سید محمدحسین طباطبائی|سید محمدحسین طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] می‌گوید نتیجه تدبر در این آیات این است که منظور از «کلمه طیّبه» که به «شجره طیّبه» تشبیه شده، همان اعتقاد حقی(اعتقاد به توحید و استقامت بر آن) است که ثابت و محفوظ از هر گونه تغییر و زوال و نابودی است و مؤمنان، در دنیا و آخرت از آثار و برکات این ایمان و استقامت بهره‌مند خواهند بود.<ref>طباطبایی، المیزان، منشورات اسماعيليان ، ج۱۲، ص۵۱</ref> | [[سید محمدحسین طباطبائی|سید محمدحسین طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] می‌گوید نتیجه تدبر در این آیات این است که منظور از «کلمه طیّبه» که به «شجره طیّبه» تشبیه شده، همان اعتقاد حقی(اعتقاد به توحید و استقامت بر آن) است که ثابت و محفوظ از هر گونه تغییر و زوال و نابودی است و مؤمنان، در دنیا و آخرت از آثار و برکات این ایمان و استقامت بهره‌مند خواهند بود.<ref>طباطبایی، المیزان، منشورات اسماعيليان ، ج۱۲، ص۵۱</ref> | ||
در [[تفسیر نمونه]] با استناد به واژه‌های موجود در [[آیه]]، ویژگی‌هایی را برای شجره طیبه ذکر کرده است: | در [[تفسیر نمونه]] با استناد به واژه‌های موجود در [[آیه]]، ویژگی‌هایی را برای شجره طیبه ذکر کرده است: | ||
* موجودی است دارای رشدو نمو، نه جامد و بی‌حرکت؛ (شجره) | *موجودی است دارای رشدو نمو، نه جامد و بی‌حرکت؛ (شجره) | ||
* این درخت از نظر میوه، منظره، رایحه و شکوفه‌های آن پاکیزه است؛ (طیبة) | *این درخت از نظر میوه، منظره، رایحه و شکوفه‌های آن پاکیزه است؛ (طیبة) | ||
* دارای نظام حساب شده‌ای است و هرکدام از ریشه، ساقه و برگ‌های آن ماموریت و وظیفه‌ای دارند؛ (اصلها و فرعها) | *دارای نظام حساب شده‌ای است و هرکدام از ریشه، ساقه و برگ‌های آن ماموریت و وظیفه‌ای دارند؛ (اصلها و فرعها) | ||
* اصل و ریشه آن ثابت و استوار است؛ (اصلها ثابت) | *اصل و ریشه آن ثابت و استوار است؛ (اصلها ثابت) | ||
* شاخه‌های آن در یک محیط پست و محدود نیست بلکه سر بر آسمان دارد؛ (فرعها فی السماء) | *شاخه‌های آن در یک محیط پست و محدود نیست بلکه سر بر آسمان دارد؛ (فرعها فی السماء) | ||
* پُربار و مُوَلِّد است و میوه‌اش را به همگان ارزانی می‌دارد؛ (توتی اکلها) | *پُربار و مُوَلِّد است و میوه‌اش را به همگان ارزانی می‌دارد؛ (توتی اکلها) | ||
* بهره‌برداری از ثمر آن در همه زمان‌ها؛ (کل حین) | *بهره‌برداری از ثمر آن در همه زمان‌ها؛ (کل حین) | ||
* میوه دادن آن بی‌حساب نیست و مشمول قوانین آفرینش و [[سنت الهی]] است. (باذن ربها)<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۳۳۳-۳۳۳.</ref> | *میوه دادن آن بی‌حساب نیست و مشمول قوانین آفرینش و [[سنت الهی]] است. (باذن ربها)<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۳۳۳-۳۳۳.</ref> | ||
== مصادیق == | ==مصادیق== | ||
در [[تفاسیر]]، [[جوامع روایی]] و کتاب‌های عرفانی برای واژه شجره طیبه مصادیق گوناگونی از جمله وجود حضرت حق، [[اهل بیت(ع)]]، موجودات، [[حقیقت محمدیه]]، انسان‌ها، [[انسان کامل]]، عشق و محبت، معرفت، [[ایمان]]، [[توحید]]، [[دین اسلام]]، عالم نور و برخی از درختان ذکر شده است.<ref>دستجردی و همکاران، «نگاهی به کاربرد تمثیل شجره طیبه در بازنمود اصطلاحات [[عرفان نظری|عرفان]] و تصوف با معرفی مصادیق کلمه طیبه»، ص۳۵۲-۳۶۰.</ref> | در [[تفاسیر]]، [[جوامع روایی]] و کتاب‌های عرفانی برای واژه شجره طیبه مصادیق گوناگونی از جمله وجود حضرت حق، [[اهل بیت(ع)]]، موجودات، [[حقیقت محمدیه]]، انسان‌ها، [[انسان کامل]]، عشق و محبت، معرفت، [[ایمان]]، [[توحید]]، [[دین اسلام]]، عالم نور و برخی از درختان ذکر شده است.<ref>دستجردی و همکاران، «نگاهی به کاربرد تمثیل شجره طیبه در بازنمود اصطلاحات [[عرفان نظری|عرفان]] و تصوف با معرفی مصادیق کلمه طیبه»، ص۳۵۲-۳۶۰.</ref> | ||
===وجود=== | ===وجود=== | ||
وجود از اصطلاحات مهم فلسفی و عرفانی است که به عنوان یکی از مصادیق شجره طیبه معرفی شده است.<ref>آملی، جامع الاسرار، ۱۳۸۶ش، ص۲۷۶.</ref> بر اساس این دیدگاه وجود فقط در وجود حضرت حق واحد منحصر است و تمامی موجودات تجلیات وجود حضرت حق هستند.<ref> | وجود از اصطلاحات مهم فلسفی و عرفانی است که به عنوان یکی از مصادیق شجره طیبه معرفی شده است.<ref>آملی، جامع الاسرار، ۱۳۸۶ش، ص۲۷۶.</ref> بر اساس این دیدگاه وجود فقط در وجود حضرت حق واحد منحصر است و تمامی موجودات تجلیات وجود حضرت حق هستند.<ref>سید حیدر آملی، جامع الاسرار، ۱۳۶۸ش، ص۶۶۸.</ref> نظریه‌ای که از آن با عنوان وحدت شخصی وجود یاد شده است.<ref>زرین‌کوب، ارزش میراث صوفیه، ۱۳۴۴ش، ص۱۴۵-۱۴۶.</ref> | ||
===اهل بیت(ع)=== | ===اهل بیت(ع)=== | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
بسیاری از [[مفسران]] با استناد به روایاتی از [[صحابه]] از جمله [[ابن عباس]] منظور از شجره طیبه را درختانی مانند نخل، انار، زیتون، انگور یا درختان مثمر معرفی کرده‌اند.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۹، ص۹۲.</ref> | بسیاری از [[مفسران]] با استناد به روایاتی از [[صحابه]] از جمله [[ابن عباس]] منظور از شجره طیبه را درختانی مانند نخل، انار، زیتون، انگور یا درختان مثمر معرفی کرده‌اند.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۹، ص۹۲.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||