عصمت حضرت فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

عصمت فاطمه(س) در کتاب‌های تفسیری و ذیل برخی از [[آیه|آیات قرآن]] مطرح شده و از آنجا به مباحث و منابع کلامی و [[اصول فقه]] راه یافته است.<ref>کافی و شفیعیان، «عصمت فاطمه(س)»، ص۷۲.</ref> گفته شده که پیشینه طرح عصمت حضرت فاطمه به زمان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] و برخی سخنان او و نیز برخی آیات قرآن همچون [[آیه مباهله]] و [[آیه تطهیر]] بازمی‌گردد.<ref>کافی و شفیعیان، «عصمت فاطمه(س)»، ص۷۱.</ref> نخستین گزارش‌های تاریخی درباره عصمت فاطمه(س) نیز به زمان پس از [[رحلت پیامبر(ص)]] و به ماجرای [[ماجرای فدک|مصادره فدک]] برمی‌گردد که در آن [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]<ref>نگاه کنید به صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۹۱و۱۹۲.</ref> بر اساس آیه تطهیر به معصوم بودن حضرت زهرا استناد کرده است.<ref> کافی و شفیعیان، «عصمت فاطمه(س)»، ص۷۱.</ref>

{{اصلی|آیه تطهیر}}

علمای شیعه برای اثبات عصمت فاطمه(س) به آیه تطهیر استناد کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سید مرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۹۵؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۹، ص۳۳۵.</ref> بر اساس روایات منقول از [[شیعه]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۸۷؛ بحرانی، غایة المرام، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۱۹۳-۲۱۱.</ref> و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، دار احیاءالتراث العربی، ج۴، ص۱۸۸۳، ح۶۱؛ ترمذی، سنن تزمذی، ۱۳۹۵ق، ج۵، ص۳۵۱، ح۳۲۰۵ و ص۳۵۲، ح۳۲۰۶ و ص۶۶۳، ح۳۷۸۷؛ ابن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، ۱۴۲۱ق، ج۲۸، ص۱۹۵، ج۴۴، ص۱۱۸-۱۲۱.</ref> این آیه در شأن [[اصحاب کساء|اصحاب کِساء]] نازل شده است. ازاین‌رو، منظور از اهل‌بیت در آیه [[پنج‌تن]] (پیامبر(ص)، [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، حضرت زهرا(س) و [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]]) هستند.<ref>بحرانی، غایةالمرام، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۱۹۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۱۱؛ سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۳۸۷-۳۹۲.</ref> براساس برخی روایات، پیامبر(ص) در هر [[نماز صبح]] و بر پایه روایاتی دیگر، در هر [[نماز]] بر در خانه فاطمه(س) می‌آمد و سلام می‌داد و می‌فرمود: ای اهل‌بیت نماز نماز! و سپس آیه تطهیر را تلاوت می‌کرد.<ref>نگاه کنید به کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۳۳۸و۳۳۹؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۱۸ و ۳۱۹؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۱۵ق، ج۲۲، ص۴۰۲.</ref> فخر رازی روایتی را که در شأن نزول آیه تطهیر نقل شده و اهل‌بیت را اصحاب کساء معرفی کرده، مورد اتفاق اهل حدیث و تفسیر دانسته است.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۸، ص۲۴۷.</ref> در این آیه از [[اراده الهی|اراده خداوند]] به از بین بردن رجس از اهل‌بیت(ع) خبر داده و  از بین بردن رجس و پلیدی از اهل‌بیت(ع)، به معنای عصمت آنهاست.<ref>فاریاب، عصمت امام در تاریخ تفکر امامیه، ۱۳۹۰ش، ص۳۳۵ و ۳۳۶.</ref>

در روایتی از پیامبر(ص) نقل شده است کسانی که آیه تطهیر در شأن آنها نازل شد، معصوم هستند و آنها عبارتند از‌: من، علی و فاطمه، حسن و حسین(ع).<ref>کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۳۳۹ و ۳۴۰.</ref> حضرت علی(ع) در [[ماجرای فدک]] با استناد به آیه تطهیر پاکی [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] از هر گناه را اثبات کرده است.<ref>نگاه کنید به صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۹۱و۱۹۲.</ref> گفته شده [[آیه مباهله]] نیز بر عصمت فاطمه(س) دلالت دارد.<ref>نگاه کنید به:‌ انصاری زنجانی، موسوعة الکبری، نشر دلیلنا، ج۲۱، ص۱۳۲؛ [http://shabestan.ir/detail/News/694689 «آیات مباهله،‌ تطهیر و روایات، عصمت حضرت فاطمه(س) را ثابت می‌کند»]، خبرگزاری شبستان.</ref>

{{اصلی|حدیث بضعه}}

حدیث بَضْعَه را از جمله دلایل عصمت حضرت زهرا(س) شمرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سید مرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۹۵؛ ابن‌شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۳۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۹، ص۳۳۵.</ref> در این حدیث که علامه مجلسی آن را [[متواتر]] شمرده،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۹، ص۳۳۵.</ref> آزار و خشم فاطمه، اذیت و خشم رسول خدا(ص) و خشنودی او، خشنودی رسول خدا(ص) شمرده شده است. بر این اساس، اگر حضرت زهرا(س) مرتکب گناه می‌شد، به صورت مطلق و در هر حال، اذیت و آزار و خشم او، اذیت و خشم پیامبر(ص) محسوب نمی‌شد. پس اگر کسی با منع کردن او از گناه، موجب ناراحتی او می‌شد، ناراحتی او به جا بود و موجب ناراحتی پیامبر(ص) نبود.<ref>سید مرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۹۵؛ ابن‌شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۳۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۹، ص۳۳۷ و۳۳۸.</ref> از آنجا که خداوند جز به [[عمل صالح|اعمال صالح]] خشنود نمی‌شود و به گناه و نافرمانی از دستوراتش رضایت نمی‌دهد، اگر حضرت زهرا(س) گناهی مرتکب می‌شد، در این صورت به چیزی خشنود شده بود که خدا از آن ناخشنود است.<ref>سبحانی، پژوهشی در شناخت و عصمت امام، ۱۳۸۹ش، ص۲۷.</ref> برخی از عالمان از این حدیث، عصمت از گناه و برخی همچون [[حسین وحید خراسانی|آیت‌الله وحید خراسانی]] عصمت مطلق (عصمت از گناه و خطا) را برداشت کرده‌اند.<ref>نگاه کنید به روحی برندق، «قلمرو عصمت فاطمه زهرا(س) در حدیث فاطمه بضعة منی»، ص۸۳-۸۵.</ref>