confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۵۷
ویرایش
سعدی: تفاوت میان نسخه‌ها
ویکی سازی
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ویکی سازی) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| زمینه فعالیت =شعر | | زمینه فعالیت =شعر | ||
| ملیت = | | ملیت = | ||
| تولد =[[سال ۶۰۶ هجری قمری|۶۰۶ق]]، شیراز | | تولد =[[سال ۶۰۶ هجری قمری|۶۰۶ق]]، شیراز | ||
| محل زندگی =[[شیراز]]، [[بغداد]] | | محل زندگی =[[شیراز]]، [[بغداد]] | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| تأثیرگرفته از = | | تأثیرگرفته از = | ||
}} | }} | ||
'''مُصلِح‌الدین سعدی شیرازی''' مشهور به '''سعدی''' ([[سال ۶۰۶ هجری قمری|۶۰۶]] - [[سال ۶۹۱ هجری قمری|۶۹۱ق]]) شاعر و نویسنده | '''مُصلِح‌الدین سعدی شیرازی''' مشهور به '''سعدی''' ([[سال ۶۰۶ هجری قمری|۶۰۶]] - [[سال ۶۹۱ هجری قمری|۶۹۱ق]]) شاعر و نویسنده [[قرن هفتم هجری قمری]] بود. | ||
سعدی را پیرو مذهب [[ اهل سنت و جماعت| | سعدی را پیرو مذهب [[ اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] دانسته‌اند. او اشعاری در وصف [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] سروده و در اشعارش به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] و فرزندانش [[توسل]] کرده است. | ||
اهل‌سنت]] دانسته‌اند. او اشعاری در وصف [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] سروده و در اشعارش به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] و فرزندانش [[توسل]] کرده است. | |||
سعدی تحصیلات مقدماتی را در [[شیراز]] فراگرفت سپس به مدرسه نظامیه [[بغداد]] رفت و در درس شیخ شهاب‌الدین عمر سهروردی و دیگران شرکت کرد. سپس به [[شام]]، [[حجاز]]، [[بعلبک]] و ... سفر کرد و در سال [[سال ۶۵۴ هجری قمری|۶۵۴ق]] به شیراز بازگشت. | سعدی تحصیلات مقدماتی را در [[شیراز]] فراگرفت سپس به مدرسه نظامیه [[بغداد]] رفت و در درس شیخ شهاب‌الدین عمر سهروردی و دیگران شرکت کرد. سپس به [[شام]]، [[حجاز]]، [[بعلبک]] و ... سفر کرد و در سال [[سال ۶۵۴ هجری قمری|۶۵۴ق]] به شیراز بازگشت. | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۱: | ||
==زندگی‌نامه== | ==زندگی‌نامه== | ||
{{جعبه نقل قول|سعدی: | {{جعبه نقل قول|سعدی: | ||
ز خاک سعدی بیچاره بوی عشق آید|هزار سال پس از مرگ او اگر بویی<ref>سعدی، «[https://ganjoor.net/saadi/divan/ghazals/sh515 غزل شمارهٔ ۵۱۵]»، سایت گنجور.</ref>}} | ز خاک سعدی بیچاره بوی عشق آید|هزار سال پس از مرگ او اگر بویی<ref>سعدی، «[https://ganjoor.net/saadi/divan/ghazals/sh515 غزل شمارهٔ ۵۱۵]»، سایت گنجور.</ref>}} | ||
درباره نام سعدی و تاریخ تولد و وفات او اختلاف هست. برخی «مُشَرَّف‌الدین»<ref>ابن‌فُوَطی، مجمع الآداب، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۲۴۷ـ۲۴۸.</ref> و گروهی دیگر «مُصلِح‌الدین» گفته‌اند.<ref>سعدی شیرازی، کلیات سعدی شیرازی، مقدمه مصحح، ۱۳۷۶ش، ص۲.</ref> به‌نظر ذبیح‌الله صفا، ادیب و پژوهشگر ادبیات فارسی، نامش مصلح، برگرفته از نام جد مادری‌اش بوده است.<ref>صفا، تاریخ ادبیات در ایران و در قلمرو زبان پارسی، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۵۸۷.</ref> | درباره نام سعدی و تاریخ تولد و وفات او اختلاف هست. برخی «مُشَرَّف‌الدین»<ref>ابن‌فُوَطی، مجمع الآداب، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۲۴۷ـ۲۴۸.</ref> و گروهی دیگر «مُصلِح‌الدین» گفته‌اند.<ref>سعدی شیرازی، کلیات سعدی شیرازی، مقدمه مصحح، ۱۳۷۶ش، ص۲.</ref> به‌نظر ذبیح‌الله صفا، ادیب و پژوهشگر ادبیات فارسی، نامش مصلح، برگرفته از نام جد مادری‌اش بوده است.<ref>صفا، تاریخ ادبیات در ایران و در قلمرو زبان پارسی، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۵۸۷.</ref> | ||
| خط ۵۰: | خط ۴۸: | ||
درگذشت سعدی را نیز از سال ۶۹۰ تا ۶۹۴ق در شیراز ذکر کرده‌اند.<ref>اقبال، «زمان تولد و اوایل زندگانی سعدی»، ۱۳۷۷ش، ص۱۴.</ref> سعید نفیسی، نویسنده و پژوهشگر ادبیات فارسی، همه موارد ذکر شده دراین‌باره را بررسی کرده و تاریخ [[۲۷ ذی‌الحجه]] [[سال ۶۹۱ هجری قمری|۶۹۱ق]] را درست دانسته است.<ref>نگاه کنید به نفیسی، سعید، [http://ensani.ir/file/download/article/20130508153227-2173-93.pdf «تاریخ درست درگذشت سعدی»]، تهران، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ششم، ش۱، مهر ۱۳۳۷ش.</ref> گفته‌اند خاندان سعدی از علمای [[اسلام]] بوده‌اند.<ref>نفیسی، سخنان سعدی درباره خود، ۱۳۱۶ش، ص۲۴۷؛ سعدی، دیوان اشعار، [https://ganjoor.net/saadi/divan/ghazals/sh32/ غزلیات، «غزل ۳۲»].</ref> پدرش از نزدیکان حکومت اتابکان فارس بود.<ref>زرین‌کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۱.</ref> سعدی پس از تحصیلات مقدماتی در شیراز، به مدرسه نظامیه بغداد رفت و در درس استادانی مانند شهاب‌الدین عمر سهروردی (درگذشت: ۶۳۲)، صوفی و صاحب عوارف المعارف، شرکت کرد.<ref>زرین‌کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۰.</ref> | درگذشت سعدی را نیز از سال ۶۹۰ تا ۶۹۴ق در شیراز ذکر کرده‌اند.<ref>اقبال، «زمان تولد و اوایل زندگانی سعدی»، ۱۳۷۷ش، ص۱۴.</ref> سعید نفیسی، نویسنده و پژوهشگر ادبیات فارسی، همه موارد ذکر شده دراین‌باره را بررسی کرده و تاریخ [[۲۷ ذی‌الحجه]] [[سال ۶۹۱ هجری قمری|۶۹۱ق]] را درست دانسته است.<ref>نگاه کنید به نفیسی، سعید، [http://ensani.ir/file/download/article/20130508153227-2173-93.pdf «تاریخ درست درگذشت سعدی»]، تهران، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ششم، ش۱، مهر ۱۳۳۷ش.</ref> گفته‌اند خاندان سعدی از علمای [[اسلام]] بوده‌اند.<ref>نفیسی، سخنان سعدی درباره خود، ۱۳۱۶ش، ص۲۴۷؛ سعدی، دیوان اشعار، [https://ganjoor.net/saadi/divan/ghazals/sh32/ غزلیات، «غزل ۳۲»].</ref> پدرش از نزدیکان حکومت اتابکان فارس بود.<ref>زرین‌کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۱.</ref> سعدی پس از تحصیلات مقدماتی در شیراز، به مدرسه نظامیه بغداد رفت و در درس استادانی مانند شهاب‌الدین عمر سهروردی (درگذشت: ۶۳۲)، صوفی و صاحب عوارف المعارف، شرکت کرد.<ref>زرین‌کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۰.</ref> | ||
وی پس از این دوره، سالیان بسیاری در سرزمین‌های اسلامی مانند [[شام]]، [[حجاز]] و [[بعلبک]] (در [[لبنان]] امروزی) سفر کرد و در روزگار سلطنت اتابک ابوبکر بن سعد و پسرش سعد در سال [[سال ۶۵۴ هجری قمری|۶۵۴ق]] به شیراز بازگشت.<ref>براون، تاریخ ادبیات ایران از فردوسى تا سعدی، ۱۳۶۸ش، ص۲۱۲.</ref> | وی پس از این دوره، سالیان بسیاری در سرزمین‌های اسلامی مانند [[شام]]، [[حجاز]] و [[بعلبک]] (در [[لبنان]] امروزی) سفر کرد و در روزگار سلطنت اتابک ابوبکر بن سعد و پسرش سعد در سال [[سال ۶۵۴ هجری قمری|۶۵۴ق]] به [[شیراز]] بازگشت.<ref>براون، تاریخ ادبیات ایران از فردوسى تا سعدی، ۱۳۶۸ش، ص۲۱۲.</ref> | ||
برخی معتقدند که لقب سعدی را از نام «سعد بن ابوبکر» گرفته است؛ اما به نظر ذبیح‌الله صفا و عبدالحسین زرین‌کوب، پژوهشگران | برخی معتقدند که لقب سعدی را از نام «سعد بن ابوبکر» گرفته است؛ اما به نظر ذبیح‌الله صفا و عبدالحسین زرین‌کوب، از پژوهشگران ادبیات، این گفته صحیح نیست و سعدی در آن زمان، فردی شناخته شده بود.<ref>زرین‌کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۲؛ صفا، تاریخ ادبیات در ایران و در قلمرو زبان پارسی، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۵۸۹.</ref> [[۱ اردیبهشت|اول اردیبهشت]] در تقویم [[ایران]] روز ملی بزرگداشت سعدی نامگذاری شده و مراسم و نشست‌های مختلفی در این روز برگزار می‌شود.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/973445/%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA «اول اردیبهشت، روز بزرگداشت سعدی»]، تابناک.</ref> | ||
==مذهب== | ==مذهب== | ||
| خط ۶۰: | خط ۵۸: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
[[پرونده:Golestan-chini.jpg|200px|بندانگشتی|ترجمه چینی کتاب گلستان سعدی]] | [[پرونده:Golestan-chini.jpg|200px|بندانگشتی|ترجمه چینی کتاب گلستان سعدی]] | ||
سعدی در روزگار سلطنت اتابک ابوبکر بن سعد، به شیراز بازگشت و در همین ایام، دو اثر بوستان (به نظم) و گلستان (به نظم و نثر) را نوشت که از مهم‌ترین آثار در ادبیات فارسی است.<ref>زرین‌کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۴.</ref> گفته شده کتاب گلستان سعدی از کتاب‌های اولیه آموزشی در مکتب‌خانه‌ها بوده<ref>[http://radioiran.ir/NewsDetails/?m=017102&n=646186 «كودكان از راه گلستان سعدی خواندن و نوشتن آموختند»]، وبگاه رادیو ایران.</ref> و علاوه بر مکتب‌خانه، در [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه شیعه]]<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۷۵۸؛ [https://eshragh.ir/p=9996 «استاد محدثی: علمای دینی ید طولایی در زمینه شعر و ادبیات دارند»]، وبگاه اشراق؛ [https://rasekhoon.net/article/show/169208/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C-%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D9%88%D9%84- «نظام آموزشی مکتب خانه ای قاجار و پهلوی اول(۳)»]، وبگاه راسخون.</ref> و اهل سنت<ref>صادقى، تشيع و تسنن كاوشى در اشتراك ها و افتراق ها، ۱۳۸۱ش، ص۱۲-۱۳.</ref> نیز تدریس می‌شد. | سعدی در روزگار سلطنت اتابک ابوبکر بن سعد، به [[شیراز]] بازگشت و در همین ایام، دو اثر بوستان (به نظم) و گلستان (به نظم و نثر) را نوشت که از مهم‌ترین آثار در ادبیات فارسی است.<ref>زرین‌کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۴.</ref> گفته شده کتاب گلستان سعدی از کتاب‌های اولیه آموزشی در مکتب‌خانه‌ها بوده<ref>[http://radioiran.ir/NewsDetails/?m=017102&n=646186 «كودكان از راه گلستان سعدی خواندن و نوشتن آموختند»]، وبگاه رادیو ایران.</ref> و علاوه بر مکتب‌خانه، در [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه شیعه]]<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۷۵۸؛ [https://eshragh.ir/p=9996 «استاد محدثی: علمای دینی ید طولایی در زمینه شعر و ادبیات دارند»]، وبگاه اشراق؛ [https://rasekhoon.net/article/show/169208/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C-%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D9%88%D9%84- «نظام آموزشی مکتب خانه ای قاجار و پهلوی اول(۳)»]، وبگاه راسخون.</ref> و اهل سنت<ref>صادقى، تشيع و تسنن كاوشى در اشتراك ها و افتراق ها، ۱۳۸۱ش، ص۱۲-۱۳.</ref> نیز تدریس می‌شد. | ||
سعدی علاوه بر این دو کتاب، آثار دیگری نیز دارد که در مجموع شامل ۲۲ رساله و کتاب می‌شود.<ref>زرین‌کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۴.</ref> بیشتر آثار او شامل پند و نصیحت و موعظه در موضوعات اخلاقی-اجتماعی است.<ref>زرین‌کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۴.</ref> آثار وی به زبان‌های مختلفی ترجمه شده است.<ref>نگاه کنید به ماسه، تحقیق درباره سعدی، ۱۳۶۹ش، ص۳۷۱-۳۹۶.</ref> برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: مجالس پنج‌گانه (این کتاب به نثر است و در بردارنده خطابه‌ها و سخنرانی‌های سعدی است)، نصیحة‌الملوک (در پند و اخلاق در موضوعات گوناگون)، قصاید عربی و فارسی و غزلیات که خود شامل چهار بخش است: طیِّبات، بَدایِع، خَواتیم و غزلیات قدیم.<ref>زرین‌کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۴؛ براون، تاریخ ادبیات ایران از فردوسى تا سعدی، ۱۳۶۸ش، ص۲۱۵.</ref> | سعدی علاوه بر این دو کتاب، آثار دیگری نیز دارد که در مجموع شامل ۲۲ رساله و کتاب می‌شود.<ref>زرین‌کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۴.</ref> بیشتر آثار او شامل پند و نصیحت و موعظه در موضوعات اخلاقی-اجتماعی است.<ref>زرین‌کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۴.</ref> آثار وی به زبان‌های مختلفی ترجمه شده است.<ref>نگاه کنید به ماسه، تحقیق درباره سعدی، ۱۳۶۹ش، ص۳۷۱-۳۹۶.</ref> برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: مجالس پنج‌گانه (این کتاب به نثر است و در بردارنده خطابه‌ها و سخنرانی‌های سعدی است)، نصیحة‌الملوک (در پند و اخلاق در موضوعات گوناگون)، قصاید عربی و فارسی و غزلیات که خود شامل چهار بخش است: طیِّبات، بَدایِع، خَواتیم و غزلیات قدیم.<ref>زرین‌کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۴؛ براون، تاریخ ادبیات ایران از فردوسى تا سعدی، ۱۳۶۸ش، ص۲۱۵.</ref> | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۰: | ||
==ائمه(ع) در شعر سعدی== | ==ائمه(ع) در شعر سعدی== | ||
سعدی اشعاری در وصف [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] سروده‌است. همچنین در برخی از اشعارش به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] و فرزندانش، [[توسل]] کرده‌است. | سعدی اشعاری در وصف [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] سروده‌است. همچنین در برخی از اشعارش به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] و فرزندانش، [[توسل]] کرده‌است. | ||
شعر زیر از او در وصف امام علی است: | شعر زیر از او در وصف امام علی (ع) است: | ||
{{شعر۲ | {{شعر۲ | ||
|خط اول= | |خط اول= | ||
| خط ۱۴۰: | خط ۱۳۸: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
*[https://www.cgie.org.ir/fa/article/257641/سعدی دایره المعارف بزرگ اسلامی] | * [https://www.cgie.org.ir/fa/article/257641/سعدی دایره المعارف بزرگ اسلامی] | ||
*[https://www.isna.ir/news/91020100326/فيلسوفان-نگاه-خود-را-به-سعدي-روايت-كردند «فیلسوفان نگاه خود را به سعدی روایت کردند»] | * [https://www.isna.ir/news/91020100326/فيلسوفان-نگاه-خود-را-به-سعدي-روايت-كردند «فیلسوفان نگاه خود را به سعدی روایت کردند»] | ||
{{شاعران ایرانی}} | {{شاعران ایرانی}} | ||
[[Category:شاعران اهل ایران]] | [[Category:شاعران اهل ایران]] | ||