تلاوت قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تِلاوَت قرآن'''، یا '''قَرائَت قرآن'''، خواندن آیات قرآن از روی مصحف. خداوند در قرآن، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و دیگران را به تلاوت قرآن سفارش کرده است. در احادیث نیز برای آن ثواب زیادی بیان شده است. خواندن [[قرآن]] در برخی زمان‌ها و مکان‌ها مانند [[رمضان|ماه رمضان]] و [[مکه]] سفارش بیشتری شده است.

تلاوت قرآن به معنای خواندن قرآن از روی مصحف است.<ref>بیهقی، تاج المصادر، ذیل واژه تلاوة.</ref> به‌گفته عبدالباقی در معجم المفهرس واژه «تلاوت» تنها یک‌بار در قرآن به‌کار رفته است اما مشتقات آن بیش از ۵۰ بار در قرآن استعمال شده است.<ref>عبدالباقی، معجم المفهرس، ذیل واژه تلا.</ref> برای خواندن قرآن، آثاری در روایات و آیات قرآن بیان شده است؛ از جمله اطمینان دل، دوری از وحشت، بصیرت، تقویت حافظه، تقرب به خدا و افزایش ایمان.<ref name=":0">رادمرد، مراتب و آثار انس با قرآن در آیات و روایات، ص۳۵–۳۸.</ref> در حدیثی آمده است: تلاوت قرآن از روی مصحف، سبب تخفیف گناهان والدین می‌شود هر چند آن‌ها از کافران باشند.<ref name=":1">الکلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۱۳.</ref>

برای خواندن [[قرآن]] کلمات قرائت و تلاوت و ترتیل در قرآن به‌کار رفته‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سوره مزمّل، آیه۲۰، سوره عنکبوت، آیه ۴۵، سوره اعراف، آیه۲۰۴.</ref> برخی [[تفسیر قرآن|مفسّران]] و عالمان لغت، این واژه‌های قرائت و تلاوت را مترادف می‌دانند.<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ قرآن کریم، ذیل واژه تلاوة؛ ابن منظور، لسان العرب، ذیل واژه التِلاوة و ذیل واژه تَلا یَتلو.</ref> اما به‌گفته راغب اصفهانی، قرائت معنایی عام دارد اما تِلاوت فقط برای خواندن کتاب‌های آسمانی به کار می‌رود.<ref>کوهی گرمی و بهزاد، وجوه اشتراک و افتراق قرائت، تلاوت و ترتیل از نظر ادبی و رویّهٔ علمی قرّاء، ص۷۹.</ref> به‌نوشته ابن‌منظور برخی کاربرد تلاوت را نیز عام دانسته‌اند.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ذیل واژه تَلا یَتلو.</ref> عالمان لغت بر این باورند که واژه تلاوت اخصّ از قرائت است؛ به این معنا که هر تلاوتی قطعاً قرائت است اما هر قرائتی لزوما تلاوت نیست. از نظر آنها فقط قرائتی تلاوت است که با علم و عمل قاری همراه باشد.<ref>راغب اصفهانی، مفردات ألفاظ قرآن کریم، ذیل واژه تلاوة، ابن سیده، المحکم و المحیط الأعظم، ذیل واژه التلاوة و تَلا یَتلو.</ref> [[راغب اصفهانی]] تلاوت را به تبعیت قاری از معانی و اندیشیدن در مفاهیم آیات،<ref>راغب، مفردات الفاظ قرآن کریم، ذیل واژه تلی.</ref> و عده‌ای آن را به عمل به آیات توسط قاری معنا کرده‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۵۱؛ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۱، ص۱۹۷.</ref> [[شیخ طوسی]]،<ref>طوسی، التبیان، دار إحیاء التراث العربی، ج۱۷ ص۱۹۷.</ref> [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]]<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱ ص۲۵۱.</ref> و [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]<ref>طباطبائی، المیزان، منشورات اسماعیلیان، ج ۵، ص۲۹۸.</ref> نیز تبعیت را به از پی یکدیگر آمدن حروف و آیات هنگام خواندن قرآن، تطبیق کرده‌اند. تلاوت در لغت به‌معنای تبعیت و درپی‌آمدن است.<ref>بیهقی، تاج المصادر، ذیل واژه تلاوة.</ref>

به گفته برخی از محققان در قرآن، هرگاه صرف خواندن الفاظ قرآن منظور باشد از «قرائت» و هرگاه علاوه بر خواندن الفاظ قرآن، خواندن آن برای مردم، تدبر در آیات یا تبلیغ و نشر قرآن و… منظور باشد از «تلاوت» استفاده شده است.<ref>کوهی گرمی و بهزاد، وجوه اشتراک و افتراق قرائت، تلاوت و ترتیل از نظر ادبی و رویّهٔ علمی قرّاء، ص۷۸و۷۹.</ref> در غیر این صورت قرائت با قید اضافی همراه خواهد بود مانند آیه «و قرانا فرقناه لتقرأه علی الناس علی مکث و نزلناه تنزیلا» و قرآن را نازل کردیم قطعه قطعه نازل کردیم که آن را بر مردم با آهستگی و تانّی و درنگ بخوانی.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۵۷۴.</ref>