پرش به محتوا

سوره ناس: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۱۴۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ اکتبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←‏سلسله مراتب در نظام هستی: اصلاح نشانی وب)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{سوره||نام =  ناس |کتابت = ۱۱۴|جزء = ۳۰|آیه = ۶|مکی/مدنی = مکی|شماره نزول = ۲۱|بعدی = |قبلی = [[سوره فلق|فلق]] |کلمه = ۲۰|حرف = ۷۸|تصویر=سوره ناس.jpg }}
{{سوره||نام =  ناس |کتابت = ۱۱۴|جزء = ۳۰|آیه = ۶|مکی/مدنی = مکی|شماره نزول = ۲۱|بعدی = |قبلی = [[سوره فلق|فلق]] |کلمه = ۲۰|حرف = ۷۸|تصویر=سوره ناس.jpg }}
'''سوره ناس'''، صد و چهاردهمین (آخرین) سوره و از [[سوره‌های مکی و مدنی|سوره‌های مکی قرآن]] که در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام جای گرفته است. سوره ناس جزو [[چهار قل]] است. خداوند در این سوره به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دستور می‌دهد در مقابل وسوسه‌گرانِ پنهان به [[خدا]] پناه ببرد. در برخی از تفاسیر اهل سنت آمده است این سوره هنگامی [[نزول قرآن|نازل]] شد که مردی [[یهود|یهودی]]، پیامبر(ص) را [[سحر|سِحر]] کرد و پیامبر به سبب آن بیمار شد. پس از آمدن [[جبرئیل]] و نزول [[سوره فلق]] و ناس، آیات آن بر پیامبر(ص) خوانده شد و او از بستر بیماری برخاست. برخی از عالمان [[شیعه]] به این سخن اشکال کرده‌اند و گفته‌اند سحر و جادو بر پیامبر(ص) اثر نمی‌کند.
'''سوره ناس'''، صد و چهاردهمین (آخرین) سوره و از [[سوره‌های مکی و مدنی|سوره‌های مکی قرآن]] که در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام جای گرفته است. سوره ناس جزو [[چهار قل]] است. خداوند در این سوره به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دستور می‌دهد در مقابل وسوسه‌گرانِ پنهان به [[خدا]] پناه ببرد. در برخی از تفاسیر اهل‌سنت آمده است این سوره هنگامی [[نزول قرآن|نازل]] شد که مردی [[یهود|یهودی]]، پیامبر(ص) را [[سحر|سِحر]] کرد و پیامبر به سبب آن بیمار شد. پس از آمدن [[جبرئیل]] و نزول [[سوره فلق]] و ناس، آیات آن بر پیامبر(ص) خوانده شد و او از بستر بیماری برخاست. برخی از عالمان [[شیعه]] به این سخن اشکال کرده‌اند و گفته‌اند سحر و جادو بر پیامبر(ص) اثر نمی‌کند.


سوره ناس و [[سوره فلق|فلق]] را [[معوذتین|مُعَوَّذتین]] گویند؛ چراکه برای [[تعویذ]] خوانده می‌شوند. در فضیلت [[تلاوت قرآن|تلاوت]] سوره ناس، از جمله نقل شده است هر کس دو سوره ناس و فلق را بخواند، مانند آن است که همه کتاب‌های [[پیامبران]] الهی را قرائت کرده است. همچنین نقل شده است پيامبر(ص) دو سوره ناس و فلق را محبوب‌ترينِ [[فهرست ترتیبی سوره‌های قرآن|سوره‌ها]] نزد خداوند می‌دانست.
سوره ناس و [[سوره فلق|فلق]] را [[معوذتین|مُعَوَّذتین]] گویند؛ چراکه برای [[تعویذ]] خوانده می‌شوند. در فضیلت [[تلاوت قرآن|تلاوت]] سوره ناس، از جمله نقل شده است هر کس دو سوره ناس و فلق را بخواند، مانند آن است که همه کتاب‌های [[پیامبران|پیامبران الهی]] را قرائت کرده است. همچنین نقل شده است پيامبر(ص) دو سوره ناس و فلق را محبوب‌ترينِ [[فهرست ترتیبی سوره‌های قرآن|سوره‌ها]] نزد خداوند می‌دانست.


== معرفی ==
== معرفی ==
* '''نامگذاری'''
* '''نامگذاری'''
این سوره را '''سوره ناس''' نامیده‌اند. ناس به معنای «مردم» است و از آیه اول گرفته شده است. سوره ناس را «مُعَوِّذه» نیز می‌گویند. این نام به سبب آن است که انسان با خواندن این سوره خود را از [[وسوسه‌های شیطان]] محافظت ([[تعویذ]]) می‌کند و در پناه خدا قرار می‌دهد. همچنین به جهت اینکه انسان در مواقع احساس خطر، این سوره را می‌خواند تا پناه و نجات یابد، این سوره را مُشَقْشَقه نام نهاده‌‌اند. دو سوره‌ ناس و فلق را مشقشقتین و [[معوذتین]] گویند.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ۱۲۷۱-۱۲۷۲.</ref>
این سوره را سوره ناس نامیده‌اند. ناس به معنای «مردم» است و از آیه اول گرفته شده است. سوره ناس را «مُعَوِّذه» نیز می‌گویند. این نام به سبب آن است که انسان با خواندن این سوره خود را از [[وسوسه‌های شیطان]] محافظت ([[تعویذ]]) می‌کند و در پناه خدا قرار می‌دهد. همچنین به جهت اینکه انسان در مواقع احساس خطر، این سوره را می‌خواند تا پناه و نجات یابد، این سوره را مُشَقْشَقه نام نهاده‌‌اند. دو سوره‌ ناس و فلق را مشقشقتین و [[معوذتین]] گویند.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ۱۲۷۱-۱۲۷۲.</ref>


* '''ترتیب و محل نزول'''
* '''ترتیب و محل نزول'''
خط ۲۴: خط ۲۴:


==وجود سلسله مراتب در نظام هستی==
==وجود سلسله مراتب در نظام هستی==
[[عبدالله جوادی آملی]] از مفسران معاصر، تکرار واژه ربّ در سوره ناس را به وجود سلسله مراتب در نظام هستی مرتبط می‌داند. به گفته او انسان وقتی مشکلی پیدا کرد اول از سرپرست، راهنما یا مدیر خود کمک می‌خواهد (ربّ الناس) و اگر مشکل او از آن راه حل نشد، به حاکم مملکت پناه می‌برد (مَلِک الناس) و در نهایت اگر کاری از مسئولان زمینی بر نیامد، به «ربّ العالمین» (اِله الناس) پناهنده می‌شود.<ref>جوادی آملی، [https://javadi.esra.ir/fa/w/تفسیر-سوره-ناس-1399/01/29- تفسیر سوره ناس]، مندرج در سایت بنیاد اسراء.</ref>
[[عبدالله جوادی آملی]] از مفسران، تکرار واژه ربّ در سوره ناس را به وجود سلسله مراتب در نظام هستی مرتبط می‌داند. به گفته او انسان وقتی مشکلی پیدا کرد اول از سرپرست، راهنما یا مدیر خود کمک می‌خواهد (ربّ الناس) و اگر مشکل او از آن راه حل نشد، به حاکم مملکت پناه می‌برد (مَلِک الناس) و در نهایت اگر کاری از مسئولان زمینی بر نیامد، به «ربّ العالمین» (اِله الناس) پناهنده می‌شود.<ref>جوادی آملی، [https://javadi.esra.ir/fa/w/تفسیر-سوره-ناس-1399/01/29- تفسیر سوره ناس]، مندرج در سایت بنیاد اسراء.</ref>


==ناس‌های سه گانه در سوره ناس==
==ناس‌های سه‌گانه در سوره ناس==
برخی از مفسران معتقدند که ناسی که در صدر این سوره آمده است یعنی مطلق مردم، این ناسی که در وسط آمده است( الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ )افرادی که دشمنان جنّ و انس به او حمله می‌کنند، این ناسی که در پایان آمده است(مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ) در ردیف جن، ناسی است که خودش [[وسوسه|وسوسه‌گر]] است و این سوره و نیز سوره فلق ضلع‌های سه‌گانه استعاذه را نشان می‌دهند.<ref>http://javadi.esra.ir/-/تفسیر-سوره-ناس-1399-01-29
برخی از مفسران معتقدند که واژه ناسی که در ابتدای این سوره آمده است به همه مردم اشاره دارد. ناسی که در وسط سوه و عبارت الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ آمده به افرادی که دشمنان جنّ و انس به او حمله می‌کنند، و ناسی که در پایان سوره آمده است در ردیف جن و ناسی است که خودش [[وسوسه|وسوسه‌گر]] است. این سوره و نیز سوره فلق ضلع‌های سه‌گانه استعاذه را نشان می‌دهند.<ref>http://javadi.esra.ir/-/تفسیر-سوره-ناس-1399-01-29
</ref>
</ref>
==مأموریت وسواس خناس==
[[شیخ صدوق]] در کتاب امالى صدوق از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق (ع)]] روایت کرده که  وقتى آیه (و الذین اذا فعلوا فاحشه او ظلموا انفسهم ذکروا الله فاستغفروا لذنوبهم ){{یاد| و آنان كه چون كار زشتى كنند، يا بر خود ستم روا دارند، خدا را به ياد مى‌آورند و براى گناهانشان آمرزش مى‌خواهند. سوره آل‌عمران، آیه ۱۳۵}} نازل شد [[ابلیس]] به بالاى [[کوه ثویر]] در [[مکه]] رفت و به بلندترین آوازش عفریت‌هاى (فرزندان وسوسه‌گر و فریبکار) خود را صدا زد، همه نزدش جمع شدند، پرسیدند اى بزرگ ما مگر چه شده که ما را نزد خود خواندى ؟ گفت: این آیه نازل شده ، کدام یک از شما است که اثر آن را خنثى سازد، عفریتى از شیطان‌ها برخاست و گفت: من از این راه آن را خنثى مى کنم . [[شیطان]] گفت: نه ، این کار از تو بر نمى آید. عفریتى دیگر برخاست و مثل همان سخن را گفت ، و مثل آن پاسخ را شنید. وسواس خناس گفت: این کار را به من واگذار، پرسید از چه راهى آن را خنثى خواهى کرد؟ گفت: به آنان وعده مى دهم ، آرزومندشان مى کنم تا مرتکب خطا و [[گناه]] شوند، وقتى در گناه واقع شدند، [[استغفار]] را از یادشان مى برم . شیطان گفت: آرى تو، به درد این کار مى خورى ، و این کار را تا روز قیامت به او واگذار کرد.<ref>شیخ صدوق، امالی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۵۱.</ref> {{یاد| فقال الوسواس الخناس: أنا لها. قال: بماذا؟ قال: أَعدهم وأُمنّيهم حتى يُواقعوا الخطيئة، فإذا واقعوا الخطيئة أنسيتُهم الاستغفار، فقال: أنت لها، فَوَكله بها إلى يوم القيامة. }}


==فضیلت و خواص==
==فضیلت و خواص==
{{اصلی|فضائل سور}}
{{اصلی|فضائل سور}}
از پیامبر(ص) روایت شده است هر کس دو سوره ناس و [[سوره فلق|فلق]] را بخواند، مانند آن است که همه کتاب‌های پیامبران الهی را قرائت کرده باشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص ۴۹۱.</ref> از [[امام باقر(ع)]] نیز نقل شده است هر كسی در [[نماز وتر|نماز وَتْر]] ، سوره های مُعَوَّذَتین (سوره ناس و فلق) و [[سوره اخلاص|اخلاص]] را بخواند، به او گفته می‌شود كه ای بنده خدا مژده باد بر تو كه خداوند نماز تو را قبول كرد.<ref>طبرسی،  مجمع البيان، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص ۴۹۱.</ref> نقل شده است پيامبر(ص) دو سوره فلق و ناس را محبوب‌ترينِ سوره‌ها نزد خداوند معرفی می‌کرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳‌ق ، ج۹۲، ص۳۶۸.</ref>
از پیامبر(ص) روایت شده است هر کس دو سوره ناس و [[سوره فلق|فلق]] را بخواند، مانند آن است که همه کتاب‌های پیامبران الهی را قرائت کرده باشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص ۴۹۱.</ref> از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نیز نقل شده است هر كسی در [[نماز وتر|نماز وَتْر]] ، سوره های مُعَوَّذَتین (سوره ناس و فلق) و [[سوره اخلاص|اخلاص]] را بخواند، به او گفته می‌شود كه ای بنده خدا مژده باد بر تو كه خداوند نماز تو را قبول كرد.<ref>طبرسی،  مجمع البيان، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص ۴۹۱.</ref> نقل شده است پيامبر(ص) دو سوره فلق و ناس را محبوب‌ترينِ سوره‌ها نزد خداوند معرفی می‌کرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳‌ق ، ج۹۲، ص۳۶۸.</ref>


درباره خواص سوره ناس نقل شده است پیامبر(ص) با خواندن سوره ناس و فلق، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] را [[تعویذ]] می‌کرد.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص ۱۲۷۱-۱۲۷۲.</ref> در نقلی دیگر از پیامبر(ص) آمده است هر کس سوره‌های [[سوره اخلاص|توحید]] و ناس و فلق را هر شب ۱۰ مرتبه بخواند، مانند این است که تمام قرآن را قرائت کرده و از گناهانش خارج می‌شود مانند روزی که از مادر متولد شده و اگر در آن روز یا شب بمیرد به مرگ شهادت مرده است.<ref>عاملی کفعمی، البلد الامین، ص۳۳.</ref>
درباره خواص سوره ناس نقل شده است پیامبر(ص) با خواندن سوره ناس و فلق، [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] را [[تعویذ]] می‌کرد.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص ۱۲۷۱-۱۲۷۲.</ref> در نقلی دیگر از پیامبر(ص) آمده است هر کس سوره‌های [[سوره اخلاص|توحید]] و ناس و فلق را هر شب ۱۰ مرتبه بخواند، مانند این است که تمام قرآن را قرائت کرده و از گناهانش خارج می‌شود مانند روزی که از مادر متولد شده و اگر در آن روز یا شب بمیرد به مرگ شهادت مرده است.<ref>عاملی کفعمی، البلد الامین، ص۳۳.</ref>


==متن و ترجمه==
==متن و ترجمه==