پرش به محتوا

آیه ۶۲ سوره نمل: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۵۰: خط ۵۰:
{{جعبه نقل قول| [[شیخ مفید]] و [[شیخ طوسی]] روایتی از عُمْران بن حُصَیْن نقل کرده‌اند که وی به همراه [[عمر بن خطاب]] خدمت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] رسیدند، درحالی که [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] نیز کنار پیامبر(ص) نشسته بود. پیامبر اسلام(ص) نیز این آیه امن یجیب را خواند که علی(ع) ناگهان به خود لرزید. پیامبر علت این نگرانی را پرسید که علی(ع)، [[خلیفةالله|خلیفه]] قرار داده شدن توسط خدا در زمین را دلیل این نگرانی ذکر کرد. پیامبر(ص) نیز او را از نگرانی برحذر داشت و گفت که تو را فقط [[ایمان|مؤمن]] دوست دارد و فقط [[منافق]]، دشمن توست.<ref>مفيد، الأمالی، ۱۴۱۳ق، ص۳۰۷-۳۰۸؛ شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۷۷-۷۸.</ref>|عرض= ۲۵٪|تراز=چپ|رنگ پس‌زمینه=#d3f2f2}}
{{جعبه نقل قول| [[شیخ مفید]] و [[شیخ طوسی]] روایتی از عُمْران بن حُصَیْن نقل کرده‌اند که وی به همراه [[عمر بن خطاب]] خدمت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] رسیدند، درحالی که [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] نیز کنار پیامبر(ص) نشسته بود. پیامبر اسلام(ص) نیز این آیه امن یجیب را خواند که علی(ع) ناگهان به خود لرزید. پیامبر علت این نگرانی را پرسید که علی(ع)، [[خلیفةالله|خلیفه]] قرار داده شدن توسط خدا در زمین را دلیل این نگرانی ذکر کرد. پیامبر(ص) نیز او را از نگرانی برحذر داشت و گفت که تو را فقط [[ایمان|مؤمن]] دوست دارد و فقط [[منافق]]، دشمن توست.<ref>مفيد، الأمالی، ۱۴۱۳ق، ص۳۰۷-۳۰۸؛ شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۷۷-۷۸.</ref>|عرض= ۲۵٪|تراز=چپ|رنگ پس‌زمینه=#d3f2f2}}


== آیا اطاعت از خلیفه، واجب مطلق است؟ ==
== برداشت‌ها درباره واژه «خُلَفاء» ==
در بخش دوم آیه ۶۲ سوره نمل آمده است:‌« وَ یَجعَلُکُم خُلَفاءَ الاَرضِ؛ و [کیست که] شما را جانشينان اين زمين قرار مى‌دهد؟» سیوطی (۸۴۹-۹۱۱ق)، عالم حدیث‌پژوه و قرآن‌پژوه اهل سنت، در خصوص این بخش از آیه، روایتی از پیامبر اسلام(ص) ذکر کرده است که طبق آن، جداشونده از جماعت با صورت در آتش خواهد بود. سپس با استنا به به این آیه گفته است بر اساس دستور خدا، اطاعت و فرمانبری از [[خلافت|خلیفه]] (حاکم) واجبِ مطلق است. اگر خیر بود درست است؛ ولی اگر شر بود، خدا او را مؤاخذه می‌کند.<ref>سیوطی، تفسیر الدر المنثور، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۳۷۲.</ref>
بخش دوم آیه ۶۲ سوره نمل آمده است:‌« وَ یَجعَلُکُم خُلَفاءَ الاَرضِ؛ و [کیست که] شما را جانشينان اين زمين قرار مى‌دهد؟» سیوطی (۸۴۹-۹۱۱ق)، از مفسران اهل‌سنت، در خصوص این بخش از آیه، روایتی از پیامبر اسلام(ص) ذکر کرده است که طبق آن بر اساس دستور خدا، اطاعت و فرمانبری از [[خلافت|خلیفه]] (حاکم) واجبِ مطلق است. اگر خیر بود که درست است؛ ولی اگر شر بود، خدا او را مؤاخذه می‌کند.<ref>سیوطی، تفسیر الدر المنثور، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۳۷۲.</ref>


علامه طباطبایی در پاسخ به سیوطی، این روایت را همراه با جَعْل و دسیسه دانسته و گفته ابتدا و انتهایِ متن روایت نیز با هم تطبیق ندارند و متناسب نیستند؛ زیرا اگر صِرف دادنِ خلافت و حکومت به کسی باعث وجوب اطاعات مطلق از او باشد، دیگر دعوت دینی معنا ندارد؛ چون به تعبیر خداوند در [[قرآن]]، پادشاهی [[نمرود]] و [[فرعون]] نیز از طرف خداست. پس اطاعت از آن‌ها نیز [[واجب]] است.<ref>سیوطی، تفسیر الدر المنثور، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۳۹۱-۳۹۲.</ref>
علامه طباطبایی در پاسخ به سیوطی روایت را [[حدیث مجعول|جعلی]] دانسته و گفته است منظور از خلافت در این آیه حکومت نیست؛ بلکه جانشینی انسان بر زمین و تسلط او بر چیزهایی است که روی زمین وجود دارد. گذشته ازاین، اگر صِرف دادنِ خلافت و حکومت به کسی باعث وجوب اطاعات مطلق از او باشد، دیگر دعوت دینی معنا ندارد؛ چون خداوند در [[قرآن]]، پادشاهی [[نمرود]] و [[فرعون]] را نیز به خود نسبت داده است. پس باید بپذیریم اطاعت از آن‌ها نیز [[واجب]] است.<ref>سیوطی، تفسیر الدر المنثور، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۳۹۱-۳۹۲.</ref>


==ارتباط اضطرار و استجابت دعا ==
==ارتباط اضطرار و استجابت دعا ==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۷۶

ویرایش