پرش به محتوا

کتائب حزب‌الله عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:


==معرفی کلی==
==معرفی کلی==
واژه کتائب در عربی به‌معنای گردان‌ها است.<ref>[https://www.bbc.com/persian/world-50948063 کتائب حزب‌الله عراق چیست؟]، سایت بی‌بی‌سی فارسی.</ref> کتائب حزب‌الله عراق، گروهی شبه‌نظامی و شیعه در عراق است که پس از اشغال عراق در سال ۲۰۰۳م به‌دست نیروهای آمریکایی، اعلام موجودیت کرد و هدف از تأسیس آن، مبارزه با نیروهای اشغال‌گر آمریکایی و انگلیسی بود.<ref>حلفی، حشد الشعبی بسیج مردمی عراق، ص۴۹.</ref> این گروه در طول سال‌های اشغال عراق، عملیات‌های متعددی بر ضد نظامیان آمریکایی و انگلیسی انجام داد و در پی این حملات، آمریکا در سال ۲۰۰۹م کتائب حزب‌الله را تحریم کرد و در لیست گروه‌های تروریستی قرار داد.<ref>حلفی، حشد الشعبی بسیج مردمی عراق، ص۴۹.</ref> کتائب حزب‌الله بعدها به یکی از ستون‌های اصلی و گروه‌های تشکیل‌دهنده [[حشد شعبی|حشد الشعبی]] تبدیل شد.<ref>افشون؛ الله‌کرم، مقایسه رویکرد امنیتی آمریکا و حشد شعبی در عراق، ص۴۴.</ref>
کتائب حزب‌الله عراق، گروهی شبه‌نظامی و شیعه در عراق است که پس از اشغال عراق در سال ۲۰۰۳م به‌دست نیروهای آمریکایی، اعلام موجودیت کرد و هدف از تأسیس آن، مبارزه با نیروهای اشغال‌گر آمریکایی و انگلیسی بود.<ref>حلفی، حشد الشعبی بسیج مردمی عراق، ص۴۹.</ref> این گروه در طول سال‌های اشغال عراق، عملیات‌های متعددی بر ضد نظامیان آمریکایی و انگلیسی انجام داد و در پی این حملات، آمریکا در سال ۲۰۰۹م کتائب حزب‌الله را تحریم کرد و در لیست گروه‌های تروریستی قرار داد.<ref>حلفی، «حشد الشعبی بسیج مردمی عراق»، ص۴۹.</ref> کتائب حزب‌الله بعدها به یکی از ستون‌های اصلی و گروه‌های تشکیل‌دهنده [[حشد شعبی|حشد الشعبی]] تبدیل شد.<ref>افشون؛ الله‌کرم، «مقایسه رویکرد امنیتی آمریکا و حشد شعبی در عراق»، ص۴۴.</ref>


این گروه در بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱م بیشترین عملیات‌ها را علیه آمریکایی‌ها انجام داد و در راستای اهداف سازمانی خود، ۱۵ نفر از نیروهای آمریکایی را در ژوئن سال ۲۰۱۱م کشت.<ref>آزاد، کتائب حزب الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۸۱.</ref> آمریکا نیز در پی انتقام از کتائب حزب‌الله، ۲۵ نفر از آنان را به [[شهادت]] رساند و تعدادی را زخمی کرد. [[ترور]] و شهادت ابومهدی المهندس به‌دست نیروهای آمریکایی نیز در همین راستا بوده است.<ref>آزاد، کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۸۶.</ref>
این گروه در بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱م بیشترین عملیات‌ها را علیه آمریکایی‌ها انجام داد و در راستای اهداف سازمانی خود، ۱۵ نفر از نیروهای آمریکایی را در ژوئن سال ۲۰۱۱م کشت.<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۸۱.</ref> آمریکا نیز در پی انتقام از کتائب حزب‌الله، ۲۵ نفر از آنان را به [[شهادت]] رساند و تعدادی را زخمی کرد. [[ترور]] و شهادت ابومهدی المهندس به‌دست نیروهای آمریکایی نیز در همین راستا بوده است.<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۸۶.</ref>


کتائب حزب‌الله عراق پس از خروج نیروهای آمریکایی و سقوط داعش در عراق، فعالیت‌های سیاسی را دنبال می‌کند و برای ممانعت از نخست‌وزیر شدن یک شخصیت سیاسیِ طرفدار آمریکا در عراق، حضور جدی دارد.<ref>آزاد، کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۸۷.</ref>
کتائب حزب‌الله عراق پس از خروج نیروهای آمریکایی و سقوط داعش در عراق، فعالیت‌های سیاسی را دنبال می‌کند و برای ممانعت از نخست‌وزیر شدن یک شخصیت سیاسیِ طرفدار آمریکا در عراق، حضور جدی دارد.<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۸۷.</ref>


==تاریخچه تأسیس==
==تاریخچه تأسیس==
از ابومهدی المهندس به‌عنوان پایه‌گذار کتائب حزب‌الله عراق یاد می‌شود<ref>[https://www.france24.com/ar/20200103-%D9%85%D9%86-%D9%87%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%AF%D9%88%D8%AF-%D9%84%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82%C2%A0%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B0%D9%8A-%D9%82%D8%AA%D9%84-%D9%85%D8%B9-%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A من هو أبو مهدی المهندس "العدو اللدود" للولایات المتحدة فی العراق والذی قتل مع سلیمانی؟]، سایت فرانس ۲۴.</ref> که با الگوگیری از [[حزب‌الله لبنان]]، آن را تأسیس کرد<ref>آزاد، کتائب حزب الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۸۰.</ref> و تا زمان شهادت، همواره بر ساختار و تشکیلات آن نظارت داشت.<ref>آزاد، کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۸۴.</ref> هسته اولیه کتائب در سال ۲۰۰۳م شکل گرفت، اما در سال ۲۰۰۷م با ظهور داعش در عراق، فعالیت‌هایش را به‌صورت رسمی و علنی آغاز کرد.<ref>[https://www.bbc.com/persian/world-50948063 کتائب حزب‌الله عراق چیست؟]، سایت بی‌بی‌سی فارسی.</ref> گفته شده بخش بزرگ این گروه را هواداران [[سازمان بدر|سپاه بدر]] و طرفداران [[سید مقتدی صدر|مقتدی صدر]] تشکیل می‌دهند.<ref>آزاد، کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۸۰.</ref>
از ابومهدی المهندس به‌عنوان پایه‌گذار کتائب حزب‌الله عراق یاد می‌شود<ref>[https://www.france24.com/ar/20200103-%D9%85%D9%86-%D9%87%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%AF%D9%88%D8%AF-%D9%84%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82%C2%A0%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B0%D9%8A-%D9%82%D8%AA%D9%84-%D9%85%D8%B9-%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A «من هو أبو مهدی المهندس "العدو اللدود" للولایات المتحدة فی العراق والذی قتل مع سلیمانی؟»]، سایت فرانس ۲۴.</ref> که با الگوگیری از [[حزب‌الله لبنان]]، آن را تأسیس کرد<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۸۰.</ref> و تا زمان شهادت، همواره بر ساختار و تشکیلات آن نظارت داشت.<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۸۴.</ref> هسته اولیه کتائب در سال ۲۰۰۳م شکل گرفت، اما در سال ۲۰۰۷م با ظهور داعش در عراق، فعالیت‌هایش را به‌صورت رسمی و علنی آغاز کرد.<ref>[https://www.bbc.com/persian/world-50948063 «کتائب حزب‌الله عراق چیست؟»]، سایت بی‌بی‌سی فارسی.</ref> گفته شده بخش بزرگ این گروه را هواداران [[سازمان بدر|سپاه بدر]] و طرفداران [[سید مقتدی صدر|مقتدی صدر]] تشکیل می‌دهند.<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۸۰.</ref>


کتائب حزب‌الله عراق متشکل از ۵ گروه تیپ ابوالفضل العباس، کتائب کربلا، کتائب زیدبن‌علی، کتائب علی‌اکبر و کتائب السجاد است.<ref>آزاد، کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۸۰.</ref>
واژه کتائب در عربی به‌معنای گردان‌ها است<ref>[https://www.bbc.com/persian/world-50948063 «کتائب حزب‌الله عراق چیست؟»]، سایت بی‌بی‌سی فارسی.</ref> و کتائب حزب‌الله عراق متشکل از ۵ گروه تیپ ابوالفضل العباس، کتائب کربلا، کتائب زیدبن‌علی، کتائب علی‌اکبر و کتائب السجاد است.<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۸۰.</ref>
===ویژگی‌ها===
===ویژگی‌ها===
کتائب به نسبت دیگر گروه‌های مقاومت اسلامی در عراق از دو ویژگی برخوردار است:  
کتائب به نسبت دیگر گروه‌های مقاومت اسلامی در عراق از دو ویژگی برخوردار است:  
#استفاده از ادوات جنگی خاص مانند موشک اشتر در عملیات‌های خود.
#استفاده از ادوات جنگی خاص مانند موشک اشتر در عملیات‌های خود.
#رعایت شدید اصول حفاظت اطلاعات،<ref>حلفی، حشد الشعبی بسیج مردمی عراق، ص۴۹.</ref> به‌گونه‌ای که بیشتر مبارزان کتائب حزب‌الله با اسامی «اجسام» و «ارقام» نامیده می‌شوند. هیچ‌گونه اطلاعاتی در اختیار آنان قرار نمی‌گیرد و حتی نام فرماندهان خود را نمی‌دانند و آنان را با نام مستعارشان می‌شناسند. فرماندهان بلندپایه گروه هم با نام مستعار «الخال» (دایی) فعالیت می‌کنند و ابومهدی المهندس نیز ملقب به «الشایب» (ریش‌سفید) بود.<ref>[https://farsi.alarabiya.net/2020/10/08/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D8%A8-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%D8%9B-%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%8 گردان‌های حزب‌الله عراق]، سایت العربیه فارسی.</ref>
#رعایت شدید اصول حفاظت اطلاعات،<ref>حلفی، حشد الشعبی بسیج مردمی عراق، ص۴۹.</ref> به‌گونه‌ای که بیشتر مبارزان کتائب حزب‌الله با اسامی «اجسام» و «ارقام» نامیده می‌شوند. هیچ‌گونه اطلاعاتی در اختیار آنان قرار نمی‌گیرد و حتی نام فرماندهان خود را نمی‌دانند و آنان را با نام مستعارشان می‌شناسند. فرماندهان بلندپایه گروه هم با نام مستعار «الخال» (دایی) فعالیت می‌کنند و ابومهدی المهندس نیز ملقب به «الشایب» (ریش‌سفید) بود.<ref>[https://farsi.alarabiya.net/2020/10/08/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D8%A8-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%D8%9B-%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%8 «گردان‌های حزب‌الله عراق»]، سایت العربیه فارسی.</ref>


==چارت تشکیلاتی==
==چارت تشکیلاتی==
کتائب از دو شاخه نظامی تشکیل شده است:
کتائب از دو شاخه نظامی تشکیل شده است:
*عملیات ویژه  
*عملیات ویژه  
*دفتر نظامی عراق.<ref>آزاد، کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۹۱.</ref>  
*دفتر نظامی عراق.<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۹۱.</ref>  


گروه کتائب، همیشه شامل یک ناظر بیرونی بوده که ابومهدی تا زمان [[ترور]] و اکنون هم محمد السناد روحانی شیعه که در [[بیروت]] مستقر است، ناظران آن بوده‌اند.<ref>آزاد، کتائب حزب ‌لله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۹۱.</ref> گفته شده ورود افراد تازه‌وارد و یارگیری نیروهای کتائب، تنها بر اساس توصیه و تضمین یکی از اعضای گروه از طریق فرم هواداری از طریق بستگان و شبکه‌های عشایری عراق امکان‌پذیر است.<ref>آزاد، کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۸۱.</ref>  
گروه کتائب، همیشه شامل یک ناظر بیرونی بوده که ابومهدی تا زمان [[ترور]] و اکنون هم محمد السناد روحانی شیعه که در [[بیروت]] مستقر است، ناظران آن بوده‌اند.<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۹۱.</ref> گفته شده ورود افراد تازه‌وارد و یارگیری نیروهای کتائب، تنها بر اساس توصیه و تضمین یکی از اعضای گروه از طریق فرم هواداری از طریق بستگان و شبکه‌های عشایری عراق امکان‌پذیر است.<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۸۱.</ref>  
===مکان و قلمرو نظامی===
===مکان و قلمرو نظامی===
منطقه جُرفُ الصَّخَر در جنوب [[بغداد]]، مهم‌ترین پایگاه نظامی و قلمروی اختصاصی کتائب است.<ref>[https://farsi.alarabiya.net/2020/10/08/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D8%A8-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%D8%9B-%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%8 گردان‌های حزب‌الله عراق]، سایت العربیه فارسی.</ref> این مرکز در روستایی سنی‌نشین واقع شده که نیروهای دولتی حق ورود به آن را ندارند و کتائب، ملکیت رسمی آن را از دولت کسب کرده است.<ref>آزاد، کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۹۶.</ref>
منطقه جُرفُ الصَّخَر در جنوب [[بغداد]]، مهم‌ترین پایگاه نظامی و قلمروی اختصاصی کتائب است.<ref>[https://farsi.alarabiya.net/2020/10/08/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D8%A8-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%D8%9B-%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%8 «گردان‌های حزب‌الله عراق»]، سایت العربیه فارسی.</ref> این مرکز در روستایی سنی‌نشین واقع شده که نیروهای دولتی حق ورود به آن را ندارند و کتائب، ملکیت رسمی آن را از دولت کسب کرده است.<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۹۶.</ref>


===شورای کتائب===
===شورای کتائب===
خط ۶۵: خط ۶۵:
*شیخ جاسم السودانی (ابواحمد)؛ مسئول بخش مالی و پشتیبانی
*شیخ جاسم السودانی (ابواحمد)؛ مسئول بخش مالی و پشتیبانی
*جعفر الغانمی (ابواسد)؛ مسئول امور مدنی و غیرنظامی
*جعفر الغانمی (ابواسد)؛ مسئول امور مدنی و غیرنظامی
*شیخ جاسم (ابوکاظم)؛ مسئول اداره کتائب که شامل امور پیشکسوتان، شهدا و خانواده‌های ایثارگران و پیگیری امور درمانی آنان است.<ref>آزاد، کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۹۲و۹۳.</ref>
*شیخ جاسم (ابوکاظم)؛ مسئول اداره کتائب که شامل امور پیشکسوتان، شهدا و خانواده‌های ایثارگران و پیگیری امور درمانی آنان است.<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۹۲و۹۳.</ref>


==مؤسسات وابسته ==
==مؤسسات وابسته ==
خط ۷۴: خط ۷۴:
*بخش دکترین کتائب حزب‌الله؛ اداره مساجد و حسینیه‌ها، مناظرات علمی، برپایی کنفرانس‌ها و همچنین مراسم تکریم از شهدا را بر عهده دارد.
*بخش دکترین کتائب حزب‌الله؛ اداره مساجد و حسینیه‌ها، مناظرات علمی، برپایی کنفرانس‌ها و همچنین مراسم تکریم از شهدا را بر عهده دارد.
*مرکز مطالعات الصَّباح؛ بر اساس اندیشه سیاسی [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] یعنی [[ولایت فقیه]] و حکمرانی دینی فعالیت می‌کند و برپایی کتابخانه‌ها و نماییشگاه‌ها، مدح شهدای کتائب و هیئت حشد الشعبی و بزرگداشت مراسم‌هایی نظیر [[روز قدس]] از جمله فعالیت‌های آن است.
*مرکز مطالعات الصَّباح؛ بر اساس اندیشه سیاسی [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] یعنی [[ولایت فقیه]] و حکمرانی دینی فعالیت می‌کند و برپایی کتابخانه‌ها و نماییشگاه‌ها، مدح شهدای کتائب و هیئت حشد الشعبی و بزرگداشت مراسم‌هایی نظیر [[روز قدس]] از جمله فعالیت‌های آن است.
*فعالیت رسانه‌ای؛ شبکه ماهواره‌ای در بیروت با نام الاتّجاه، شبکه رادیویی الکوثر و چاپ روزنامه المراتب العراقی.<ref>آزاد، کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۹۳-۹۵.</ref>
*فعالیت رسانه‌ای؛ شبکه ماهواره‌ای در بیروت با نام الاتّجاه، شبکه رادیویی الکوثر و چاپ روزنامه المراتب العراقی.<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۹۳-۹۵.</ref>


==حضور در سوریه==
==حضور در سوریه==
کتائب پس از خروج آمریکا از عراق، با اتحاد و هم‌پیمان با [[محور مقاومت]]، گروهی متشکل از کتائب حزب‌الله، عصائب اهل حق و کتائب سیدالشهداء با نام «حیدریون» را تشکیل دادند و در جنگ سوریه علیه [[داعش]] شرکت کردند. کتائب حزب‌الله در این جنگ، خود را کتائب حزب‌الله شاخه سوریه معرفی کرد و به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین گروه‌های مقاومت مطرح شدند.<ref>آزاد، کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، ص۸۲.</ref>
کتائب پس از خروج آمریکا از عراق، با اتحاد و هم‌پیمان با [[محور مقاومت]]، گروهی متشکل از کتائب حزب‌الله، عصائب اهل حق و کتائب سیدالشهداء با نام «حیدریون» را تشکیل دادند و با همکاری [[نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه قدس جمهوری اسلامی ایران]] در جنگ سوریه علیه [[داعش]] شرکت کردند. کتائب حزب‌الله در این جنگ، خود را کتائب حزب‌الله شاخه سوریه معرفی کرد و به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین گروه‌های مقاومت مطرح شدند.<ref>آزاد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، ص۸۲.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۸۳: خط ۸۳:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*آزاد، امیرحامد، کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون، مطالعات راهبردی جهان اسلام، بهار ۱۴۰۰ش، شماره ۸۵.
*آزاد، امیرحامد، «کتائب حزب‌الله در گزارش مایکل نایتس به پنتاگون»، مطالعات راهبردی جهان اسلام، بهار ۱۴۰۰ش، شماره ۸۵.
*افشون، تورج؛ الله‌کرم، عبدالحسین، مقایسه رویکرد امنیتی آمریکا و حشد شعبی در عراق؛ عملکرد و چشم‌انداز، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال یازدهم، شماره ۴۲، تابستان ۱۳۹۷ش.
*افشون، تورج؛ الله‌کرم، عبدالحسین، «مقایسه رویکرد امنیتی آمریکا و حشد شعبی در عراق؛ عملکرد و چشم‌انداز»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال یازدهم، شماره ۴۲، تابستان ۱۳۹۷ش.
*حلفی، مهدی، حشد الشعبی بسیج مردمی عراق، پاسدار اسلام، اردیبهشت و خرداد ۱۳۹۵ش، شماره ۴۱۱.
*حلفی، مهدی، «حشد الشعبی بسیج مردمی عراق»، پاسدار اسلام، اردیبهشت و خرداد ۱۳۹۵ش، شماره ۴۱۱.
*[https://www.bbc.com/persian/world-50948063 کتائب حزب‌الله عراق چیست؟]، سایت بی‌بی‌سی فارسی، تاریخ انتشار: ۹ دی ۱۳۹۸ش.
*[https://www.bbc.com/persian/world-50948063 «کتائب حزب‌الله عراق چیست؟»]، سایت بی‌بی‌سی فارسی، تاریخ انتشار: ۹ دی ۱۳۹۸ش.
*[https://farsi.alarabiya.net/2020/10/08/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D8%A8-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%D8%9B-%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%8 گردان‌های حزب‌الله عراق]، سایت العربیه فارسی، تاریخ انتشار: ۸ اکتبر ,۲۰۲۰م.
*[https://farsi.alarabiya.net/2020/10/08/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D8%A8-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%D8%9B-%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%8 «گردان‌های حزب‌الله عراق»]، سایت العربیه فارسی، تاریخ انتشار: ۸ اکتبر ,۲۰۲۰م.
*[https://www.france24.com/ar/20200103-%D9%85%D9%86-%D9%87%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%AF%D9%88%D8%AF-%D9%84%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82%C2%A0%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B0%D9%8A-%D9%82%D8%AA%D9%84-%D9%85%D8%B9-%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A من هو أبو مهدی المهندس "العدو اللدود" للولایات المتحدة فی العراق والذی قتل مع سلیمانی؟]، سایت فرانس ۲۴، تاریخ انتشار: 03/01/2020.
*[https://www.france24.com/ar/20200103-%D9%85%D9%86-%D9%87%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%AF%D9%88%D8%AF-%D9%84%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82%C2%A0%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B0%D9%8A-%D9%82%D8%AA%D9%84-%D9%85%D8%B9-%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A «من هو أبو مهدی المهندس "العدو اللدود" للولایات المتحدة فی العراق والذی قتل مع سلیمانی؟»]، سایت فرانس ۲۴، تاریخ انتشار: 03/01/2020.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{جبهه مقاومت}}
{{جبهه مقاومت}}
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۶۶

ویرایش