پرش به محتوا

گریه بر حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۶۰۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۹ اکتبر ۲۰۲۳
خط ۴: خط ۴:
گریه در سوگ امام حسین نوعی [[بیعت]] و پیوند قلبی با [[اهل‌بیت(ع)]] شناخته می‌شود. این گریه را سلاحی برای اعتراض به ستمگران و موجب بقای [[اسلام]] دانسته‌اند. علاوه بر گریستن در عزای امام، گریاندن و [[تباکی]] (خود را به گریه زدن) نیز، مورد سفارش اهل‌بیت(ع) بوده و برای آن، اجر و پاداش ذکر نموده‌اند.  
گریه در سوگ امام حسین نوعی [[بیعت]] و پیوند قلبی با [[اهل‌بیت(ع)]] شناخته می‌شود. این گریه را سلاحی برای اعتراض به ستمگران و موجب بقای [[اسلام]] دانسته‌اند. علاوه بر گریستن در عزای امام، گریاندن و [[تباکی]] (خود را به گریه زدن) نیز، مورد سفارش اهل‌بیت(ع) بوده و برای آن، اجر و پاداش ذکر نموده‌اند.  


==مفهوم و جایگاه==
==فضیلت گریه بر حسین==
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]]| نقل‌قول = {{حدیث|...یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ کُنْتَ بَاکِیاً لِشَیْءٍ فَابْکِ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ(ع) فَإِنَّهُ ذُبِحَ کَمَا یُذْبَحُ الْکَبْشُ وَ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ ثَمَانِیَةَ عَشَرَ رَجُلًا مَا لَهُمْ فِی الْأَرْضِ شَبِیهُون‏...|ترجمه= ...ای پسر شبیب! اگر خواستی گریه کنی، بر حسین بن علی(ع) گریه کن، که او را همچون گوسفند [[ذبح شرعی|ذبح]] کردند و همراهش هجده تن از بستگانش [[شهادت|شهید]] شدند که در روی زمین نظیر نداشتند...}} [[شیخ صدوق]]، [[الامالی (شیخ صدوق)|الامالی]]، ۱۳۷۶ق، ص۱۳۰.| تراز = چپ| عرض = 250px| اندازه خط =10 |رنگ پس‌زمینه = }}
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]]| نقل‌قول = {{حدیث|یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ کُنْتَ بَاکِیاً لِشَیْءٍ فَابْکِ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ(ع) فَإِنَّهُ ذُبِحَ کَمَا یُذْبَحُ الْکَبْشُ وَ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ ثَمَانِیَةَ عَشَرَ رَجُلًا مَا لَهُمْ فِی الْأَرْضِ شَبِیهُون‏.|ترجمه= ای پسر شبیب، اگر خواستی گریه کنی، بر حسین بن علی(ع) گریه کن، که او را همچون گوسفند [[ذبح شرعی|ذبح]] کردند و همراهش هجده تن از بستگانش [[شهادت|شهید]] شدند که در روی زمین نظیر نداشتند.}} [[شیخ صدوق]]، [[الامالی (شیخ صدوق)|الامالی]]، ۱۳۷۶ق، ص۱۳۰.| تراز = چپ| عرض = 250px| اندازه خط =10 |رنگ پس‌زمینه = }}
گریه بر حسین(ع) گریستن بر مظلومیت و مصیبت‌هایی است که در [[واقعه کربلا]] بر [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[فهرست اصحاب امام حسین(ع)|یاران]] وی وارد گردید.<ref>گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا، ۱۳۹۵ش، ج۲، ص۳۲۳.</ref> در [[حدیث|احادیث امامان(ع)]] بر گریستن برای مصائب امام حسین(ع) تأکید<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ق، ص۱۳۰؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۴۴، ص۲۷۸.</ref> و پاداش فراوانی برای آن ذکر شده است.<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۰۱.</ref>
گریه بر حسین(ع) گریستن بر مظلومیت و مصیبت‌هایی است که در [[واقعه کربلا]] بر [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[فهرست اصحاب امام حسین(ع)|یارانش]] وارد شد.<ref>گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا، ۱۳۹۵ش، ج۲، ص۳۲۳.</ref> درباره فضیلت این کار، روایات بسیاری از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[اهل‌بیت(ع)]] ایشان نقل شده که در آنها بر گریستن برای مصائب امام حسین(ع) تأکید<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ق، ص۱۳۰؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۴۴، ص۲۷۸.</ref> و پاداش فراوانی برای آن ذکر شده است:<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۰۱.</ref>
 
[[شیخ صدوق]] از [[محدث|محدثان شیعه]]، از [[ریان بن شبیب|ریّان بن شبیب]] نقل می‌کند که وی در [[۱ محرم|اول محرّم]] نزد [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] رفت و او ضمن یادآوری مصائب جدّش اظهار داشت: «ای پسر شبیب، اگر بر حسین(ع) گریه کردی و اشک‌هایت بر گونه‌هایت جاری شد، خداوند [[گناه|گناهانی]] که مرتکب شدی را، چه بزرگ و چه کوچک، چه کم و چه زیاد، می‌بخشد.»<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۹ و ۱۳۰.</ref>  


از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل شده که [[امام سجاد علیه‌السلام|علی بن حسین(ع)]] بیست سال بر مصیبت پدرش گریست و هروقت غذایی جلوی او می‌گذاشتند، گریه می‌کرد.<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل أبی‌طالب، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۱۶۵.</ref> در برخی روایات آمده است که [[فرشته|فرشتگان]]، [[پیامبران]]، زمین و آسمان، حیوانات صحرا و دریا هم بر عزای حسین(ع) گریسته‌اند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۱۸ و ۲۲۰.</ref>
از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل شده که [[امام سجاد علیه‌السلام|علی بن حسین(ع)]] بیست سال بر مصیبت پدرش گریست و هروقت غذایی جلوی او می‌گذاشتند، گریه می‌کرد.<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل أبی‌طالب، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۱۶۵.</ref> در برخی روایات آمده است که [[فرشته|فرشتگان]]، [[پیامبران]]، زمین و آسمان، حیوانات صحرا و دریا هم بر عزای حسین(ع) گریسته‌اند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۱۸ و ۲۲۰.</ref>
==فضیلت و پاداش==
درباره فضیلت گریستن بر مصائب امام حسین(ع)، روایات متعددی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[اهل‌بیت(ع)]] ایشان نقل شده است؛<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۰۱.</ref> [[شیخ صدوق]] از [[محدث|محدثان شیعه]]، از [[ریان بن شبیب|ریّان بن شبیب]] نقل می‌کند که وی در [[۱ محرم|اول محرّم]] خدمت [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] رسید؛ حضرت در ضمن یادآوری مصائب جدّش فرمود: ای پسر شبیب اگر بر حسین(ع) گریه کردی و اشک‌هایت بر گونه‌هایت جاری شد، خداوند [[گناه|گناهانی]] که مرتکب شدی را -چه بزرگ و چه کوچک، چه کم و چه زیاد- می‌بخشد.<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۹ و ۱۳۰.</ref> در [[کامل الزیارات (کتاب)|کتاب کامل الزیارات]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] چنین نقل شده که اگر این اشک به مقدار بال مگسی هم باشد، پاداش او با خدا است و حق‌تعالی به کمتر از [[بهشت]] برای او راضی نمی‌شود.<ref>ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۰۰، حدیث۳.</ref> در حدیثی دیگر در همین کتاب آمده است، امام صادق به یکی از یارانشان که در عزای حسین می‌گریست فرمود: هنگام مرگ خواهی دید که پدرانم نزد تو حاضر شده، سفارش تو را به [[عزرائیل|ملک‌الموت]] می‌کنند و تو را [به بهشت] بشارت می‌دهند و ملک‌الموت از هر مادری به تو مهربان‌تر می‌شود... حضرت در ادامه، قطره اشکی در سوگ امام حسین را موجب از بین رفتن حرارت [[جهنم|دوزخ]] برای صاحب آن دانسته و چشم او را به مشاهده [[حوض کوثر]] بشارت دادند.<ref>ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۰۱و۱۰۲، حدیث۶.</ref><br>
البته شرط برخورداری از چنین پاداش‌های بزرگی را اعتقاد و معرفت به امام حسین(ع) و اهداف او<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=44&lid=0&catid=27752&mid=418549 «نجات و بهشت رفتن انسان گنهکار به صرف گریه بر امام حسین(ع)»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی.</ref> و نیز رعایت [[حلال]] و [[حرام]] الهی دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۴، ص۳۳۴.</ref>
{{شعر۲|بدین امیــــد که این گریه را ثــــواب دهند|عجــــب نــــباشد اگر عالمــــی به آب دهند|به قطـــــره‌ای که فشــــانی تو را به روز جزا|ز دست ســـاقی کوثــــر شـــراب ناب دهند|ولی به گریه مشو غَرّه و به طاعت کوش|گرت هــــواست که بر گریـــه‌ات ثواب دهند.<ref>[http://amoozeshmaddahi.blogfa.com/post/1096 «شعر گریه بر حسین - وصال شیرازی»]، مرکز آموزش مداحی ولایت.</ref>{{منبع بهتر}}}}


همچنین در [[کامل الزیارات (کتاب)|کتاب کامل الزیارات]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل شده که اشک برای امام حسین(ع)، اگر به مقدار بال مگسی هم باشد، پاداشش با خدا است و او به کمتر از [[بهشت]] برای این کار راضی نمی‌شود.<ref>ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۰۰، حدیث۳.</ref>
البته به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]]، شرط برخورداری از چنین پاداش‌های بزرگی اعتقاد و معرفت به امام حسین(ع) و اهداف او<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=44&lid=0&catid=27752&mid=418549 «نجات و بهشت رفتن انسان گنهکار به صرف گریه بر امام حسین(ع)»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی.</ref> و نیز رعایت [[حلال]] و [[حرام]] الهی است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۴، ص۳۳۴.</ref>
==فلسفه گریه==
==فلسفه گریه==
گریستن در سوگ [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین]] و [[شهدای کربلا]] را تجدید [[بیعت]] با [[واقعه کربلا|عاشورا]] و فرهنگ [[شهادت]] و تغذیه فکری و روحی بوسیلهٔ این مکتب دانسته‌اند.<ref>محدّثی، فرهنگ عاشورا، ۱۴۱۷ق، ص۳۸۲.</ref> این گریه نشانه پیوند قلبی با [[اهل‌بیت(ع)]] و نوعی قرارداد مودّت با امام حسین(ع) شمرده شده است.<ref>محدّثی، فرهنگ عاشورا، ۱۴۱۷ق، ص۳۸۲.</ref>
گریستن در سوگ [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین]] و [[شهدای کربلا]] را تجدید [[بیعت]] با [[واقعه کربلا|عاشورا]] و فرهنگ [[شهادت]] و تغذیه فکری و روحی بوسیلهٔ این مکتب دانسته‌اند.<ref>محدّثی، فرهنگ عاشورا، ۱۴۱۷ق، ص۳۸۲.</ref> این گریه نشانه پیوند قلبی با [[اهل‌بیت(ع)]] و نوعی قرارداد مودّت با امام حسین(ع) شمرده شده است.<ref>محدّثی، فرهنگ عاشورا، ۱۴۱۷ق، ص۳۸۲.</ref> گریه در فرهنگ عاشورا سلاحی قلمداد شده که فریاد اعتراض به ستمگران را دارد.<ref>محدّثی، فرهنگ عاشورا، ۱۴۱۷ق، ص۳۸۳.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] گریه و [[سوگواری|عزاداری]] بر امام حسین را موجب حفظ مکتب و [[اسلام]] معرفی می‌کند.<ref>خمینی، صحیفه امام‏، ۱۳۸۹ش‏، ج۸، ص۵۲۷ و ۵۲۹.</ref><br>
گریه در فرهنگ عاشورا سلاحی قلمداد شده که فریاد اعتراض به ستمگران را دارد.<ref>محدّثی، فرهنگ عاشورا، ۱۴۱۷ق، ص۳۸۳.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] گریه و [[سوگواری|عزاداری]] بر امام حسین را موجب حفظ مکتب و [[اسلام]] معرفی می‌کند.<ref>خمینی، صحیفه امام‏، ۱۳۸۹ش‏، ج۸، ص۵۲۷ و ۵۲۹.</ref><br>
[[مرتضی مطهری|شهید مطهری]] از عالمان شیعی نیز، تأکید فراوان [[چهارده معصوم|معصومان]] بر مسئله گریه بر امام حسین را از این جهت می‌داند که آنها خواستند [[قیام امام حسین(ع)|قیام امام حسین]] و مکتب آزادی و مبارزه با ظلم او همیشه باقی بماند؛ ازاین‌رو این دستور [[امامان شیعه|امامان]]، سبب شد که در زمان خود آنها جریانی زنده و انقلابی به وجود آید و نام امام حسین شعار انقلاب علیه ظلم گردد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، ج۲۵، ص۳۳۸.</ref>
[[مرتضی مطهری|شهید مطهری]] از عالمان شیعی نیز، تأکید فراوان [[چهارده معصوم|معصومان]] بر مسئله گریه بر امام حسین را از این جهت می‌داند که آنها خواستند [[قیام امام حسین(ع)|قیام امام حسین]] و مکتب آزادی و مبارزه با ظلم او همیشه باقی بماند؛ ازاین‌رو این دستور [[امامان شیعه|امامان]]، سبب شد که در زمان خود آنها جریانی زنده و انقلابی به وجود آید و نام امام حسین شعار انقلاب علیه ظلم گردد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، ج۲۵، ص۳۳۸.</ref>


==گریاندن و تباکی==
==گریاندن و تباکی==
علاوه بر گریستن در عزای امام حسین(ع)، گریاندن و تباکی (خود را شبیه گریه‌کنندگان در آوردن) نیز، مورد سفارش امامان معصوم(ع) واقع شده و آن را دارای پاداش دانسته‌اند. [[شیخ صدوق]] طبق سندی، از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نقل می‌کند که هر کس یاد مصیبت ما [اهل‌بیت] کند و بگرید و بگریاند، در آن روزی که چشم‌ها می‌گریند (روز قیامت) چشم او گریان نیست.<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ق، ص۷۳.</ref> همچنین از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر]] و [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق]] نقل شده است که هر کس [در سوگ حسین(ع)] بگرید، یا دیگری را -هر چند یک نفر- بگریاند، ما بهشت را برای او تضمین می‌کنیم و هر کس هم که گریه‌اش نیامد، امّا حالت و هیئت سوگواران را بر خود گیرد همین پاداش را خواهد داشت.<ref> ابن‌نما، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۴.</ref><br>
علاوه بر گریستن در عزای امام حسین(ع)، گریاندن و تباکی (خود را شبیه گریه‌کنندگان در آوردن) نیز، مورد سفارش امامان معصوم(ع) واقع شده و آن را دارای پاداش دانسته‌اند. [[شیخ صدوق]] طبق سندی، از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نقل می‌کند که هر کس یاد مصیبت ما [اهل‌بیت] کند و بگرید و بگریاند، در آن روزی که چشم‌ها می‌گریند (روز قیامت) چشم او گریان نیست.<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ق، ص۷۳.</ref> همچنین از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر]] و [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق]] نقل شده است که هر کس [در سوگ حسین(ع)] بگرید، یا دیگری را -هر چند یک نفر- بگریاند، ما بهشت را برای او تضمین می‌کنیم و هر کس هم که گریه‌اش نیامد، امّا حالت و هیئت سوگواران را بر خود گیرد همین پاداش را خواهد داشت.<ref> ابن‌نما، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۴.</ref><br>به گفته [[شیخ عباس قمی]] از محدثان قرن چهارده قمری، مراد از تباکی [[ریا]] نیست؛ چراکه گریه بر امام حسین(ع) [[عبادت]] است و ریا در عبادات جایز نیست.<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۱۰۶۰.</ref> تباکی، تشبّه به گریه‌کنندگان به منظور همراهی با آنهاست،<ref>[https://www.karbobala.com/articles/info/2105 «مبانی قرآنی گریه برای امام حسین(ع)»]، پایگاه تخصصی امام حسین.</ref> در حالی که ریا را تظاهر به نیکی برای نشان دادن به دیگران، می‌دانند.<ref> قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۳۰.</ref>
به گفته [[شیخ عباس قمی]] از محدثان قرن چهارده قمری، مراد از تباکی [[ریا]] نیست؛ چراکه گریه بر امام حسین(ع) [[عبادت]] است و ریا در عبادات جایز نیست.<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۱۰۶۰.</ref> تباکی، تشبّه به گریه‌کنندگان به منظور همراهی با آنهاست،<ref>[https://www.karbobala.com/articles/info/2105 «مبانی قرآنی گریه برای امام حسین(ع)»]، پایگاه تخصصی امام حسین.</ref> در حالی که ریا را تظاهر به نیکی برای نشان دادن به دیگران، می‌دانند.<ref> قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۳۰.</ref>
{{ببینید|تباکی|بکاء}}
{{ببینید|تباکی|بکاء}}


Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۷۶

ویرایش