۱۷٬۱۹۲
ویرایش
گریه بر حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Rezai.mosavi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[File:گریه بر حسین.jpg|thumb|گریه و [[سوگواری]] در عزای [[امام حسین علیهالسلام|اباعبدالله الحسین(ع)]]]] | [[File:گریه بر حسین.jpg|thumb|گریه و [[سوگواری]] در عزای [[امام حسین علیهالسلام|اباعبدالله الحسین(ع)]]]] | ||
'''گریه بر حسین(ع)''' گریستن بر مظلومیت و مصیبت‌های [[امام حسین علیهالسلام|حسین بن علی]] امام سوم [[شیعه|شیعیان]] است. در [[حدیث|احادیث معصومان(ع)]] نسبت به این امر تأکید شده و در برخی روایات چنین آمده که [[فرشته|فرشتگان]] و [[پیامبران]] نیز بر مصیبت‌های آن حضرت گریه کردند. بخشش [[گناه|گناهان]]، [[مرگ|مرگ آسان]] و جایگاه [[بهشت]] از جمله پاداش‌هایی است که در روایات برای گریه بر امام حسین شمرده شده | '''گریه بر حسین(ع)''' گریستن بر مظلومیت و مصیبت‌های [[امام حسین علیهالسلام|حسین بن علی(ع)]] امام سوم [[شیعه|شیعیان]] است. در [[حدیث|احادیث معصومان(ع)]] نسبت به این امر تأکید شده و در برخی روایات چنین آمده که [[فرشته|فرشتگان]] و [[پیامبران]] نیز بر مصیبت‌های آن حضرت گریه کردند. بخشش [[گناه|گناهان]]، [[مرگ|مرگ آسان]] و جایگاه [[بهشت]] از جمله پاداش‌هایی است که در روایات برای گریه بر امام حسین شمرده شده است. | ||
گریه در سوگ امام حسین نوعی [[بیعت]] و پیوند قلبی با [[اهل‌بیت(ع)]] شناخته می‌شود. این گریه را سلاحی برای اعتراض به ستمگران و موجب بقای [[اسلام]] دانسته‌اند. علاوه بر گریستن در عزای امام، گریاندن و خود را شبیه گریه‌کنندگان در آوردن نیز، مورد سفارش اهل‌بیت(ع) بوده و برای آن، اجر و پاداش ذکر نموده‌اند. | |||
گریه در سوگ امام حسین نوعی [[بیعت]] و پیوند قلبی با [[اهل‌بیت(ع)]] شناخته می‌شود. این گریه را سلاحی برای اعتراض به ستمگران و موجب بقای [[اسلام]] دانسته‌اند. علاوه بر گریستن در عزای امام، گریاندن و [[تباکی]] (خود را شبیه گریه‌کنندگان در آوردن) نیز، مورد سفارش اهل‌بیت(ع) بوده و برای آن، اجر و پاداش ذکر نموده‌اند. | |||
==مفهوم و جایگاه== | ==مفهوم و جایگاه== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[امام رضا علیهالسلام|امام رضا(ع)]]| نقل‌قول = {{حدیث|...یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ کُنْتَ بَاکِیاً لِشَیْءٍ فَابْکِ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ(ع) فَإِنَّهُ ذُبِحَ کَمَا یُذْبَحُ الْکَبْشُ وَ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ ثَمَانِیَةَ عَشَرَ رَجُلًا مَا لَهُمْ فِی الْأَرْضِ شَبِیهُون...|ترجمه= ...ای پسر شبیب! اگر خواستی گریه کنی، بر حسین بن علی(ع) گریه کن، که او را همچون گوسفند [[ذبح شرعی|ذبح]] کردند و همراهش هجده تن از بستگانش [[شهادت|شهید]] شدند که در روی زمین نظیر نداشتند...}}(شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ق، ص۱۳۰).| تراز = چپ| عرض = ۳۱۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه = #E7F8FC}} | {{جعبه نقل قول| عنوان = [[امام رضا علیهالسلام|امام رضا(ع)]]| نقل‌قول = {{حدیث|...یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ کُنْتَ بَاکِیاً لِشَیْءٍ فَابْکِ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ(ع) فَإِنَّهُ ذُبِحَ کَمَا یُذْبَحُ الْکَبْشُ وَ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ ثَمَانِیَةَ عَشَرَ رَجُلًا مَا لَهُمْ فِی الْأَرْضِ شَبِیهُون...|ترجمه= ...ای پسر شبیب! اگر خواستی گریه کنی، بر حسین بن علی(ع) گریه کن، که او را همچون گوسفند [[ذبح شرعی|ذبح]] کردند و همراهش هجده تن از بستگانش [[شهادت|شهید]] شدند که در روی زمین نظیر نداشتند...}}(شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ق، ص۱۳۰).| تراز = چپ| عرض = ۳۱۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه = #E7F8FC}} | ||
گریه بر حسین(ع) گریستن بر مظلومیت و مصیبت‌هایی است که در جریان [[واقعه کربلا|حادثه عاشورا]] بر [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] و [[فهرست اصحاب امام حسین(ع)|یاران]] وی وارد گردید.<ref>گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا، ۱۳۹۵ش، ج۲، ص۳۲۳.</ref> در [[حدیث|احادیث معصومان(ع)]] نسبت به گریستن بر مصائب امام حسین(ع) تأکید شده<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ق، ص۱۳۰؛ بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۴۴، ص۲۷۸.</ref> و پاداش فراوانی برای این عمل ذکر گردیده است.<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۰۱.</ref> | گریه بر حسین(ع) گریستن بر مظلومیت و مصیبت‌هایی است که در جریان [[واقعه کربلا|حادثه عاشورا]] بر [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] و [[فهرست اصحاب امام حسین(ع)|یاران]] وی وارد گردید.<ref>گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا، ۱۳۹۵ش، ج۲، ص۳۲۳.</ref> در [[حدیث|احادیث معصومان(ع)]] نسبت به گریستن بر مصائب امام حسین(ع) تأکید شده<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ق، ص۱۳۰؛ بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۴۴، ص۲۷۸.</ref> و پاداش فراوانی برای این عمل ذکر گردیده است.<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۰۱.</ref> | ||
از [[امام صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] نقل شده که [[امام سجاد علیهالسلام|علی بن حسین(ع)]] بیست سال بر مصیبت پدرش گریست و هر وقت غذایی جلوی او می‌گذاشتند، گریه می‌کرد.<ref>ابن‌شهر آشوب، مناقب آل أبی طالب، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۱۶۵.</ref> او در پاسخ به یکی از غلامان که از این موضوع اظهار نگرانی می‌کرد، فرمود: هرگاه | از [[امام صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] نقل شده که [[امام سجاد علیهالسلام|علی بن حسین(ع)]] بیست سال بر مصیبت پدرش گریست و هر وقت غذایی جلوی او می‌گذاشتند، گریه می‌کرد.<ref>ابن‌شهر آشوب، مناقب آل أبی طالب، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۱۶۵.</ref> او در پاسخ به یکی از غلامان که از این موضوع اظهار نگرانی می‌کرد، فرمود: هرگاه کشته‌شدن فرزندان [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(ع)]] را به یاد می‌آورم، بی‌اختیار بغض گلویم را می‌گیرد و و اشکم جاری می‌شود.<ref>ابن‌شهر آشوب، مناقب آل أبی طالب، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۱۶۵.</ref> | ||
در برخی روایات آمده است که [[فرشته|فرشتگان]]، [[پیامبران]]، زمین و آسمان، حیوانات صحرا و دریا هم بر عزای حسین(ع) گریستند.<ref>بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۱۸ و ۲۲۰.</ref> | در برخی روایات آمده است که [[فرشته|فرشتگان]]، [[پیامبران]]، زمین و آسمان، حیوانات صحرا و دریا هم بر عزای حسین(ع) گریستند.<ref>بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۱۸ و ۲۲۰.</ref> | ||
{{شعر۲|تا گریه بر حسین تمنّای خلقت است|بِین من و تمام ملائک رقابت است|نزدیک می‌کند دل ما را به هم حسین|این اشک روضه نیست، که عقد اخوّت است.<ref>[https://emam8.com/article/53978/متن-شعر-غزل-توسل-امام-حسین-علیهالسلام-تا-گریه-بر-حسین-تمنای-خلقت-است «متن شعر غزل توسل به امام حسین - سعید پاشازاده»]، وبگاه امام هشت.</ref>}} | {{شعر۲|تا گریه بر حسین تمنّای خلقت است|بِین من و تمام ملائک رقابت است|نزدیک می‌کند دل ما را به هم حسین|این اشک روضه نیست، که عقد اخوّت است.<ref>[https://emam8.com/article/53978/متن-شعر-غزل-توسل-امام-حسین-علیهالسلام-تا-گریه-بر-حسین-تمنای-خلقت-است «متن شعر غزل توسل به امام حسین - سعید پاشازاده»]، وبگاه امام هشت.</ref>}} | ||
==فضیلت و پاداش== | ==فضیلت و پاداش== | ||
درباره فضیلت گریستن بر مصائب امام حسین(ع)، روایات متعددی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] و [[اهل‌بیت(ع)]] ایشان نقل شده است؛<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۰۱.</ref> [[شیخ صدوق]] از [[محدث| | درباره فضیلت گریستن بر مصائب امام حسین(ع)، روایات متعددی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] و [[اهل‌بیت(ع)]] ایشان نقل شده است؛<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۰۱.</ref> [[شیخ صدوق]] از [[محدث|محدثان شیعه]]، از [[ریان بن شبیب|ریّان بن شبیب]] نقل می‌کند که وی در [[۱ محرم|اول محرّم]] خدمت [[امام رضا علیهالسلام|امام رضا(ع)]] رسید؛ حضرت در ضمن یادآوری مصائب جدّش فرمود: ای پسر شبیب اگر بر حسین(ع) گریه کردی و اشک‌هایت بر گونه‌هایت جاری شد، خداوند [[گناه|گناهانی]] که مرتکب شدی را -چه بزرگ و چه کوچک، چه کم و چه زیاد- می‌بخشد.<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۹ و ۱۳۰.</ref> در [[کامل الزیارات (کتاب)|کتاب کامل الزیارات]] از امام صادق(ع) چنین نقل شده که اگر این اشک به مقدار بال مگسی هم باشد، پاداش او با خدا است و حق‌تعالی به کمتر از [[بهشت]] برای او راضی نمی‌شود.<ref>ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۰۰، حدیث ۳.</ref> در حدیثی دیگر در همین کتاب آمده است، امام صادق به یکی از یارانشان که در عزای حسین می‌گریست فرمودند: هنگام مرگ خواهی دید که پدرانم نزد تو حاضر شده، سفارش تو را به [[عزرائیل|ملک‌الموت]] می‌کنند و تو را [به بهشت] بشارت می‌دهند و ملک‌الموت از هر مادری به تو مهربان‌تر می‌شود... حضرت در ادامه، قطره اشکی در سوگ اباعبدالله را موجب از بین رفتن حرارت [[جهنم|دوزخ]] برای صاحب آن دانسته و چشم او را به مشاهده [[حوض کوثر]] بشارت دادند.<ref>ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۰۱و۱۰۲، حدیث ۶.</ref><br> | ||
البته شرط برخورداری از چنین پاداش‌های بزرگی را اعتقاد و معرفت به امام حسین(ع) و اهداف او<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=44&lid=0&catid=27752&mid=418549 «نجات و بهشت رفتن انسان گنهکار به صرف گریه بر امام حسین(ع)»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی.</ref> و نیز رعایت [[حلال]] و [[حرام]] الهی دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۴، ص۳۳۴.</ref> | البته شرط برخورداری از چنین پاداش‌های بزرگی را اعتقاد و معرفت به امام حسین(ع) و اهداف او<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=44&lid=0&catid=27752&mid=418549 «نجات و بهشت رفتن انسان گنهکار به صرف گریه بر امام حسین(ع)»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی.</ref> و نیز رعایت [[حلال]] و [[حرام]] الهی دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۴، ص۳۳۴.</ref> | ||
{{شعر۲|بدین امیــــد که این گریه را ثــــواب دهند|عجــــب نــــباشد اگر عالمــــی به آب دهند|به قطـــــره‌ای که فشــــانی تو را به روز جزا|ز دست ســـاقی کوثــــر شـــراب ناب دهند|ولی به گریه مشو غَرّه و به طاعت کوش|گرت هــــواست که بر گریـــه‌ات ثواب دهند.<ref>[http://amoozeshmaddahi.blogfa.com/post/1096/شعر-گریه-بر-امام-حسین(علیه-السلام) «شعر گریه بر حسین - وصال شیرازی»]، مرکز آموزش مداحی ولایت.</ref>}} | {{شعر۲|بدین امیــــد که این گریه را ثــــواب دهند|عجــــب نــــباشد اگر عالمــــی به آب دهند|به قطـــــره‌ای که فشــــانی تو را به روز جزا|ز دست ســـاقی کوثــــر شـــراب ناب دهند|ولی به گریه مشو غَرّه و به طاعت کوش|گرت هــــواست که بر گریـــه‌ات ثواب دهند.<ref>[http://amoozeshmaddahi.blogfa.com/post/1096/شعر-گریه-بر-امام-حسین(علیه-السلام) «شعر گریه بر حسین - وصال شیرازی»]، مرکز آموزش مداحی ولایت.</ref>}} | ||
==فلسفه گریه== | ==فلسفه گریه== | ||
گریستن در سوگ [[امام حسین علیهالسلام| | گریستن در سوگ [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین]] و [[شهدای کربلا]] را تجدید [[بیعت]] با [[واقعه کربلا|عاشورا]] و فرهنگ [[شهادت]] و تغذیه فکری و روحی بوسیلهٔ این مکتب دانسته‌اند.<ref>محدّثی، فرهنگ عاشورا، ۱۴۱۷ق، ص۳۸۲.</ref> این گریه نشانه پیوند قلبی با [[اهل‌بیت(ع)]] و نوعی قرارداد مودّت با امام حسین(ع) شمرده شده است.<ref>محدّثی، فرهنگ عاشورا، ۱۴۱۷ق، ص۳۸۲.</ref> | ||
گریه در فرهنگ عاشورا سلاحی قلمداد شده که فریاد اعتراض به ستمگران را دارد.<ref>محدّثی، فرهنگ عاشورا، ۱۴۱۷ق، ص۳۸۳.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] گریه و [[سوگواری|عزاداری]] بر امام حسین را موجب حفظ مکتب و [[اسلام]] معرفی می‌کند.<ref>خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۸، ص۵۲۷ و ۵۲۹.</ref><br> | گریه در فرهنگ عاشورا سلاحی قلمداد شده که فریاد اعتراض به ستمگران را دارد.<ref>محدّثی، فرهنگ عاشورا، ۱۴۱۷ق، ص۳۸۳.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] گریه و [[سوگواری|عزاداری]] بر امام حسین را موجب حفظ مکتب و [[اسلام]] معرفی می‌کند.<ref>خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۸، ص۵۲۷ و ۵۲۹.</ref><br> | ||
[[مرتضی مطهری|شهید مطهری]] از عالمان شیعی نیز، تأکید فراوان [[چهارده معصوم|معصومان]] بر مسئله گریه بر امام حسین را از این جهت می‌داند که آنها خواستند [[قیام امام حسین(ع)|قیام امام حسین]] و مکتب آزادی و مبارزه با ظلم او همیشه باقی بماند؛ ازاین‌رو این دستور | [[مرتضی مطهری|شهید مطهری]] از عالمان شیعی نیز، تأکید فراوان [[چهارده معصوم|معصومان]] بر مسئله گریه بر امام حسین را از این جهت می‌داند که آنها خواستند [[قیام امام حسین(ع)|قیام امام حسین]] و مکتب آزادی و مبارزه با ظلم او همیشه باقی بماند؛ ازاین‌رو این دستور [[امامان شیعه|امامان]]، سبب شد که در زمان خود آنها جریانی زنده و انقلابی به وجود آید و نام امام حسین شعار انقلاب علیه ظلم گردد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، ج۲۵، ص۳۳۸.</ref> | ||
==گریاندن و تباکی بر حسین== | |||
علاوه بر گریستن در عزای امام حسین(ع)، گریاندن و حتی خود را شبیه گریه‌کنندگان در آوردن -که از آن به [[تباکی]] یاد می‌شود<ref>محدّثی، فرهنگ عاشورا، ۱۴۱۷ق، ص۱۰۳.</ref>- نیز، مورد سفارش امامان معصوم(ع) واقع شده و آن را دارای پاداش دانسته‌اند. [[شیخ صدوق]] طبق سندی، از [[امام رضا علیهالسلام|امام رضا(ع)]] نقل می‌کند که هر کس یاد مصیبت ما [اهل بیت] کند و بگرید و بگریاند، در آن روزی که چشمها می‌گریند (روز قیامت) چشم او گریان نیست.<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ق، ص۷۳.</ref> همچنین از [[امام محمد باقر علیهالسلام|امام باقر]] و [[امام صادق علیهالسلام|امام صادق]] نقل شده است که هر کس [در سوگ حسین(ع)] بگرید، یا دیگری را -هر چند یک نفر- بگریاند، ما بهشت را برای او تضمین می‌کنیم و هر کس هم که گریه‌اش نیامد، امّا حالت و هیئت سوگواران را بر خود گیرد همین پاداش را خواهد داشت.<ref>ابن‌نما، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۴.</ref> | |||
به گفته [[شیخ عباس قمی]] مراد از تباکی [[ریا]] نیست؛ چراکه گریه بر سیدالشهداء(ع) [[عبادت]] است و ریا در عبادات جایز نیست.<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۱۰۶۰.</ref> تباکی، تشبّه به گریه‌کنندگان به منظور همراهی با آنهاست،<ref>[https://www.karbobala.com/articles/info/2105 «مبانی قرآنی گریه برای امام حسین(ع)»]، پایگاه تخصصی امام حسین.</ref> در حالی که ریا را تظاهر به نیکی برای نشان دادن به دیگران، دانسته‌اند.<ref>قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۳۰.</ref> | |||
== جستارهای وابسته== | == جستارهای وابسته== | ||