پرش به محتوا

بهشت فردوس: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۳
(اصلاح ارقام)
خط ۳: خط ۳:


== معنا ==
== معنا ==
کلمه فردوس در لغت به معنای باغ<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۶۳.</ref> و بهشت<ref>دهخدا، لغت‌نامه،‌ واژه فردوس.</ref> و جمع آن فرادیس است.<ref>دهخدا، لغنامۀ دهخدا، ذیل مادۀ فردوس.</ref> این واژه گاهی به معنای بهشت (به طور کلی) به کار می‌رود؛<ref>هاشمى رفسنجانى و دیگران، فرهنگ قرآن، ۱۳۷۹ش، ج۶، ص۵۵۷.</ref> اما گاهی برای اشاره به بهترین مرتبه بهشت استفاده می‌شود.<ref name=":0">فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۱،‌ ص۵۰۲.</ref> به گزارش ابوالفتح رازی در تفسیر رازی، [[حدیث|روایات]] اسلامی، فردوس را فردوس فاضل‌ترین، زیباترین، بلندترین و خالص‌ترین جای بهشت دانسته‌اند.<ref>رازی، روض الجنان، 1376ش، ج13، ص47.</ref> به بیان برخی مفسران، فردوس از چنان جایگاه رفیعی برخوردار است که بلاتر از آن فقط [[عرش|عرش الهی]] قرار دارد.<ref name=":1">طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۶، ص۲۹.</ref> این کلمه دوبار در [[قرآن]] استفاده شده است.<ref>سوره مومنون، آیه ۸-۱۱؛ سوره کهف، آیه۱۰۷.</ref> [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام]] توصیه کرده‌اند زمانی که از [[خدا|خداوند]] چیزی درخواست می‌کنید، بهشت فردوس را درخواست کنید.<ref name=":1" />  
واژه فردوس به معنای باغ<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۶۳.</ref> و بهشت<ref>دهخدا، لغت‌نامه،‌ واژه فردوس.</ref> و جمع آن فرادیس است.<ref>دهخدا، لغنامۀ دهخدا، ذیل مادۀ فردوس.</ref> این واژه گاهی به معنای بهشت (به طور کلی) به کار می‌رود؛<ref>هاشمى رفسنجانى و دیگران، فرهنگ قرآن، ۱۳۷۹ش، ج۶، ص۵۵۷.</ref> اما به‌طور خاص، برای اشاره به بهترین مرتبه بهشت استفاده می‌شود.<ref name=":0">فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۱،‌ ص۵۰۲.</ref> این کلمه دوبار در [[قرآن]] استفاده شده است.<ref>سوره مومنون، آیه ۸-۱۱؛ سوره کهف، آیه۱۰۷.</ref> به گزارش ابوالفتح رازی در تفسیر روض‌الجنان، [[حدیث|روایات]] اسلامی، فردوس را زیباترین، بلندترین و خالص‌ترین جای بهشت دانسته‌اند.<ref>رازی، روض الجنان، 1376ش، ج13، ص47.</ref> به بیان برخی مفسران، فردوس از چنان جایگاه رفیعی برخوردار است که بلاتر از آن فقط [[عرش|عرش الهی]] قرار دارد.<ref name=":1">طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۶، ص۲۹.</ref>  


== توصیفات ==
== ویژگی‌های مادی ==
براساس روایات، دیوارهای بهشت فردوس از نور می‌باشد و نور غرفه‌ها و اتاق‌هایش از نور [[خدا|پروردگار]] است.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیة، ۱۴۱۳ق، ج۱،‌ ص۲۹۶.</ref> در بهشت فردوس، دو قصر سفید و زرد وجود دارد که یکی برای [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام]] و [[اهل‌بیت(ع)|خاندانش]] و دیگری برای [[ابراهیم (پیامبر)|حضرت ابراهیم]] و خاندانش است.<ref name=":2">عریضی، مسائل علی بن جعفر و مستدرکاتها، ۱۴۰۹ق، ص۳۴۵.</ref> همچنین طبق برخی [[حدیث|روایات]]، بهشت فردوس قصرى دارد كه يک خشت آن نقره، و يک خشت آن از طلاست، و در آن صدر هزار قُبّه (اتاقى كه سقف آن به شكل گنبد مستدير است) و صدهزار خيمه از ياقوت سبز است. خاک آن مشک و عنبر است، و در آن چهار نهر است: نهرى است از شراب و نهرى از آب، نهرى از شير، و نهرى از عسل.<ref>حسینی طهرانی، امام‌شناسی، ۱۴۲۵-۱۴۲۷ق، ج۱، ص۱۷.</ref> پیامبر(ص) نیز در روایتی فردوس را دارای چهار باغ دانسته‌اند که دوتای آنها (به همراه زینتهایش) از طلا است و دوتای دیگر از نقره.<ref>محمدی ری‌شهری، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۰ش، ص۴۰.</ref> روایتی از پیامبر اسلام(ص) نقل شده که بهشت فردوس را بهترین بخش بهشت دانسته که رودهای چهارگانه بهشت از آن‌ جاری می‌شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۷۶۹.</ref>{{یاد| آب، شیر، خمر و عسل.فِيهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَيْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِينَ وَأَنْهَارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّى (سوره محمد، آیه۱۵).}} همچنین در روایت دیگری، فردوس را داری چشمه‌هایی خنک‌تر از برف، و خشبوتر از برف توصیف کرده‌اند که گِل موجود در آن مادۀ آفرینش پیروان و محبان رسول‌الله(ص) است. <ref>محمدی ری‌شهری، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۰ش، ص۱۴۳.</ref> [[امام رضا|امام رضا(ع)‌]] نیز از قصری در این بهشت سخن گفته که با جواهرات مختلف زینت داده شده، خاکش خوشبو است و انواع درختان و پرندگان خوش‌صدا را دارد.<ref>شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۴.</ref>
براساس روایات، دیوارهای بهشت فردوس از نور می‌باشد و نور غرفه‌ها و اتاق‌هایش از نور [[خدا|پروردگار]] است.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیة، ۱۴۱۳ق، ج۱،‌ ص۲۹۶.</ref> در بهشت فردوس، دو قصر سفید و زرد وجود دارد که یکی برای [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام]] و [[اهل‌بیت(ع)|خاندانش]] و دیگری برای [[ابراهیم (پیامبر)|حضرت ابراهیم]] و خاندانش است.<ref name=":2">عریضی، مسائل علی بن جعفر و مستدرکاتها، ۱۴۰۹ق، ص۳۴۵.</ref> همچنین طبق برخی [[حدیث|روایات]]، بهشت فردوس قصرى دارد كه يک خشت آن نقره، و يک خشت آن از طلاست، و در آن صدر هزار قُبّه (اتاقى كه سقف آن به شكل گنبد مستدير است) و صدهزار خيمه از ياقوت سبز است. خاک آن مشک و عنبر است، و در آن چهار نهر است: نهرى است از شراب و نهرى از آب، نهرى از شير، و نهرى از عسل.<ref>حسینی طهرانی، امام‌شناسی، ۱۴۲۵-۱۴۲۷ق، ج۱، ص۱۷.</ref> پیامبر(ص) نیز در روایتی فردوس را دارای چهار باغ دانسته‌اند که دوتای آنها (به همراه زینتهایش) از طلا است و دوتای دیگر از نقره.<ref>محمدی ری‌شهری، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۰ش، ص۴۰.</ref> روایتی از پیامبر اسلام(ص) نقل شده که بهشت فردوس را بهترین بخش بهشت دانسته که رودهای چهارگانه بهشت از آن‌ جاری می‌شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۷۶۹.</ref>{{یاد| آب، شیر، خمر و عسل.فِيهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَيْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِينَ وَأَنْهَارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّى (سوره محمد، آیه۱۵).}} همچنین در روایت دیگری، فردوس را داری چشمه‌هایی خنک‌تر از برف، و خشبوتر از برف توصیف کرده‌اند که گِل موجود در آن مادۀ آفرینش پیروان و محبان رسول‌الله(ص) است. <ref>محمدی ری‌شهری، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۰ش، ص۱۴۳.</ref> [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)‌]] نیز از قصری در این بهشت سخن گفته که با جواهرات مختلف زینت داده شده، خاکش خوشبو است و انواع درختان و پرندگان خوش‌صدا را دارد.<ref>شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۴.</ref> [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام]] توصیه کرده‌اند زمانی که از [[خدا|خداوند]] چیزی درخواست می‌کنید، بهشت فردوس را درخواست کنید.<ref name=":1" />


== ویژگی‌های معنوی ==
براساس آیه ۱۰۸ [[سوره کهف]] از ویژگی‌های بهشت فردوس این است که بهشتیان به تعبیر [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] خواهان جابجایی و تبدیل آن نیستند «خَالِدِينَ فِيهَا لَا يَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلًا» جاودانه در آن خواهند بود، و از آنجا درخواست انتقال نمى‌كنند.<ref> بحرانی، تفسیر البرهان، الناشر: مؤسسة البعثة، ج۳، ص۶۸۸.
براساس آیه ۱۰۸ [[سوره کهف]] از ویژگی‌های بهشت فردوس این است که بهشتیان به تعبیر [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] خواهان جابجایی و تبدیل آن نیستند «خَالِدِينَ فِيهَا لَا يَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلًا» جاودانه در آن خواهند بود، و از آنجا درخواست انتقال نمى‌كنند.<ref> بحرانی، تفسیر البرهان، الناشر: مؤسسة البعثة، ج۳، ص۶۸۸.
</ref>[[مرتضی مطهری|مطهری]] مفسر و اندیشمند شیعه در تجزیه و تحلیل این مسأله می‌گوید: این که انسان همیشه طالب چیزی است که ندارد و همین‌که دارا شد تدریجاً ملال و خستگی پیدا می‌‌کند از طرف عرفا و حکما به این  بیان حل شده  که در انسان عشقْ نامحدود است و محبوب و معشوقِ حقیقی انسان، کمال مطلق و ذات نامحدود است  و عشق و علاقه انسان به محدودها عشقِ مجازی است نه حقیقی؛ یعنی به اعتبار مظهریتی است که از معشوق حقیقی دارد ... و اگر انسان به معشوق و محبوب حقیقی خود(خدا) برسد و عشق حقیقی خود را باز یابد آرام و قرار خواهد گرفت‌‌ (الا بذکر اللّه تطمئنّ القلوب [[سوره رعد]] آیه ۲۸)  و به همین دلیل لذات بهشتی خستگی آور نیست. قرآن کریم درباره بهشتیان می‌‌فرماید:
</ref>[[مرتضی مطهری|مطهری]] مفسر و اندیشمند شیعه در تجزیه و تحلیل این مسأله می‌گوید: این که انسان همیشه طالب چیزی است که ندارد و همین‌که دارا شد تدریجاً ملال و خستگی پیدا می‌‌کند از طرف عرفا و حکما به این  بیان حل شده  که در انسان عشقْ نامحدود است و محبوب و معشوقِ حقیقی انسان، کمال مطلق و ذات نامحدود است  و عشق و علاقه انسان به محدودها عشقِ مجازی است نه حقیقی؛ یعنی به اعتبار مظهریتی است که از معشوق حقیقی دارد ... و اگر انسان به معشوق و محبوب حقیقی خود(خدا) برسد و عشق حقیقی خود را باز یابد آرام و قرار خواهد گرفت‌‌ (الا بذکر اللّه تطمئنّ القلوب [[سوره رعد]] آیه ۲۸)  و به همین دلیل لذات بهشتی خستگی آور نیست. قرآن کریم درباره بهشتیان می‌‌فرماید:
confirmed، templateeditor
۳٬۲۳۳

ویرایش