confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۵۷
ویرایش
اسماء دختر عمیس: تفاوت میان نسخه‌ها
ویکی سازی
جز (جایگزینی متن - '== پانویس ==↵{{پانویس۲}}' به '== پانویس == {{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشت‌ها}}') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
(ویکی سازی) |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
|اطلاعات صحابه =اسماء دختر عمیس | |اطلاعات صحابه =اسماء دختر عمیس | ||
| تصویر =مقام اسماء در باب الصغیر سوریه.jpg | | تصویر =مقام اسماء در باب الصغیر سوریه.jpg | ||
| توضیح تصویر =مقام اسماء دختر عمیس در [[باب الصغیر]] سوریه | | توضیح تصویر =مقام اسماء دختر عمیس در [[باب الصغیر]] در [[سوریه]] | ||
| نام کامل =اَسْماء بِنْت عُمَیس | | نام کامل =اَسْماء بِنْت عُمَیس | ||
| کنیه = | | کنیه = | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| نحوه درگذشت/شهادت = | | نحوه درگذشت/شهادت = | ||
| مدفن = | | مدفن = | ||
| زمان اسلام آوردن =نخستین | | زمان اسلام آوردن =نخستین [[مسلمان]]ان | ||
| نحوه اسلام آوردن = | | نحوه اسلام آوردن = | ||
| حضور در جنگ‌ها = | | حضور در جنگ‌ها = | ||
| هجرت به =[[حبشه]] • [[مدینه]] | | هجرت به =[[حبشه]] • [[مدینه]] | ||
| دلیل شهرت = | | دلیل شهرت = | ||
| نقش‌های برجسته =نقل حدیث از پیامبر(ص) | | نقش‌های برجسته =نقل [[حدیث]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] | ||
| دیگر فعالیت‌ها = همکاری در غسل [[حضرت فاطمه(س)]] | | دیگر فعالیت‌ها = همکاری در [[غسل میت|غسل]] [[حضرت فاطمه(س)]] | ||
| آثار = | | آثار = | ||
}} | }} | ||
'''اَسْماء بِنت عُمَیس''' (درگذشت پس از [[سال ۳۸ قمری|۳۸ق]]) از صحابه [[پیامبر اسلام(ص)]] که در غسل دادن جنازه [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] کمک کرد. اسماء همسر [[جعفر بن ابی‌طالب]] بود و پس از شهادت جعفر، به ازدواج [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر بن ابی‌قُحافه]] درآمد و پس از درگذشت ابوبکر، همسر امام علی(ع) شد. اسما مادر [[عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب|عبدالله بن جعفر]] (شوهر [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]]) و [[محمد بن ابی‌بکر]]، کارگزار امام علی(ع) در مصر بود. | '''اَسْماء بِنت عُمَیس''' (درگذشت پس از [[سال ۳۸ قمری|۳۸ق]]) از صحابه [[پیامبر اسلام(ص)]] که در [[غسل میت|غسل]] دادن جنازه [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] کمک کرد. اسماء همسر [[جعفر بن ابی‌طالب]] بود و پس از [[شهادت]] جعفر، به [[ازدواج]] [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر بن ابی‌قُحافه]] درآمد و پس از درگذشت ابوبکر، همسر امام علی(ع) شد. اسما مادر [[عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب|عبدالله بن جعفر]] (شوهر [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]]) و [[محمد بن ابی‌بکر]]، کارگزار امام علی(ع) در [[مصر]] بود. | ||
اسماء بنا بر [[وصیت حضرت فاطمه(س)]] به همراه امام علی(ع)، بدن او را غسل داد. همچنین او نخستین تابوت در اسلام را برای فاطمه(س) ساخت تا بدن او نمایان نباشد و بنا بر روایتی در لحظات آخر عمر فاطمه، در کنار او بود و لحظات آخر عمر او و نیز مواجهه [[حسنین(ع)]] و حضرت علی(ع) با جنازه فاطمه را گزارش کرده است. | اسماء بنا بر [[وصیت حضرت فاطمه(س)]] به همراه امام علی(ع)، بدن او را [[غسل میت|غسل]] داد. همچنین او نخستین تابوت در [[اسلام]] را برای فاطمه(س) ساخت تا بدن او نمایان نباشد و بنا بر روایتی در لحظات آخر عمر فاطمه، در کنار او بود و لحظات آخر عمر او و نیز مواجهه [[حسنین(ع)]] و حضرت علی(ع) با جنازه فاطمه را گزارش کرده است. | ||
اسما از نخستین | اسما از نخستین [[مسلمان]]ان بود او به همراه همسرش جعفر به [[حبشه]] و [[مدینه]] مهاجرت کرد. او احادیثی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل کرده است. | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
اسما دختر عُمَیس بن مَعَد بود. پدرش از قبیله [[قبیله خَثعَم|بنی‌خثعم]] و مادرش هند دختر عون بود.<ref> ابن‌کلبی، نسب معد والیمن الکبیر، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۵۶-۳۵۸.</ref> خواهران وی عبارت‌اند از: | اسما دختر عُمَیس بن مَعَد بود. پدرش از قبیله [[قبیله خَثعَم|بنی‌خثعم]] و مادرش هند دختر عون بود.<ref> ابن‌کلبی، نسب معد والیمن الکبیر، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۵۶-۳۵۸.</ref> خواهران وی عبارت‌اند از: | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
*[[میمونه دختر حارث بن حزن|میمونه همسر پیامبر(ص)]] (خواهر مادری)<ref> ابن‌کلبی، نسب معد والیمن الکبیر، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۵۸-۳۵۹.</ref> | *[[میمونه دختر حارث بن حزن|میمونه همسر پیامبر(ص)]] (خواهر مادری)<ref> ابن‌کلبی، نسب معد والیمن الکبیر، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۵۸-۳۵۹.</ref> | ||
اسماء با [[جعفر بن ابی‌طالب]] برادر امام علی(ع) ازدواج کرد. او جزو نخستین مسلمانان بود و قبل از ورود [[پیامبر(ص)]] به [[خانه ارقم بن ابی‌ارقم|خانه اَرقم]] اسلام آورد.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۹.</ref> اسماء در [[سال ۵ بعثت|سال پنجم بعثت]]<ref> مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۱۶.</ref> همراه همسرش جعفر به [[حبشه]] هجرت کرد<ref> ابن‌هشام، السیرة النبویة، دارالمعرفه، ج۱، ص۳۲۳.</ref> و در [[سال ۷ هجری قمری|سال هفتم قمری]]، به [[مدینه]] مهاجرت کرد.<ref> ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۴۲.</ref> پس از آنکه در سال ۸ قمری جعفر در [[جنگ موته]] شهید شد،<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۹.</ref> اسماء به همسری [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] درآمد و پس از درگذشت ابوبکر، همسر [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] شد.<ref> ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۷۸۴-۱۷۸۵.</ref> | اسماء با [[جعفر بن ابی‌طالب]] برادر [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] [[ازدواج]] کرد. او جزو نخستین مسلمانان بود و قبل از ورود [[پیامبر(ص)]] به [[خانه ارقم بن ابی‌ارقم|خانه اَرقم]] [[اسلام]] آورد.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۹.</ref> اسماء در [[سال ۵ بعثت|سال پنجم بعثت]]<ref> مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۱۶.</ref> همراه همسرش جعفر به [[حبشه]] هجرت کرد<ref> ابن‌هشام، السیرة النبویة، دارالمعرفه، ج۱، ص۳۲۳.</ref> و در [[سال ۷ هجری قمری|سال هفتم قمری]]، به [[مدینه]] مهاجرت کرد.<ref> ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۴۲.</ref> پس از آنکه در [[سال ۸ هجری قمری|سال ۸ قمری]] جعفر در [[جنگ موته]] شهید شد،<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۹.</ref> اسماء به همسری [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] درآمد و پس از درگذشت ابوبکر، همسر [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] شد.<ref> ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۷۸۴-۱۷۸۵.</ref> | ||
در روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، اسماء از زنان | در روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، اسماء از زنان [[بهشت]]ی شمرده شده است.<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۳۶۳.</ref> | ||
==رابطه اسماء با حضرت فاطمه(س) == | ==رابطه اسماء با حضرت فاطمه(س) == | ||
اسماء بنا بر وصیت فاطمه(س) به کمک علی بن ابی‌طالب(ع)، جنازه [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] را غسل داد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۴۰۵.</ref> برپایه حدیثی که در منابع روایی شیعه نقل شده اسماء نخستین تابوت را در اسلام برای حضرت فاطمه(س) ساخت. هنگامی که فاطمه در بستر بیماری بود از اسماء خواست زمانی که از دنیا رفت جنازه او را روی تابوتی که بدنش نمایان باشد قرار ندهد، ازاین‌رو اسما تابوتی را که در حبشه دیده بود برای او ساخت و فاطمه با دیدن آن خوشحال شد.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۰۳.</ref> {{یاد| در پاورقی بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۱ ص۲۵۲. ساختن تابوت برای حضرت فاطمه(س) به پیشنهاد اسماء را با توجه به دفن فاطمه(س) در منزل یا مسجد پیامبر(ص) | اسماء بنا بر [[وصیت‌های حضرت فاطمه(س)|وصیت فاطمه(س)]] به کمک علی بن ابی‌طالب(ع)، جنازه [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] را [[غسل میت|غسل]] داد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۴۰۵.</ref> برپایه حدیثی که در منابع روایی شیعه نقل شده اسماء نخستین تابوت را در اسلام برای حضرت فاطمه(س) ساخت. هنگامی که فاطمه در بستر بیماری بود از اسماء خواست زمانی که از دنیا رفت جنازه او را روی تابوتی که بدنش نمایان باشد قرار ندهد، ازاین‌رو اسما تابوتی را که در [[حبشه]] دیده بود برای او ساخت و فاطمه با دیدن آن خوشحال شد.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۰۳.</ref> {{یاد| در پاورقی بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۱ ص۲۵۲. ساختن تابوت برای حضرت فاطمه(س) به پیشنهاد اسماء را با توجه به [[دفن]] فاطمه(س) در منزل یا مسجد پیامبر(ص) و مراسم مخفیانه و سایر شرایط حاکم بر مراسم تجهیز فاطمه (س) مورد تردید قرار داده شده است.}}همچنین بنا بر روایتی او در ساعات پایانی عمر حضرت فاطمه در کنار بستر وی بوده است و آن لحظات و نیز چگونگی مواجهه [[حسنین(ع)]] و حضرت علی(ع) با جنازه فاطمه را گزارش کرده است.<ref> اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۰۰-۵۰۱.</ref> در مراسم‌های [[سوگواری|عزاداری]] که به‌مناسبت [[شهادت حضرت فاطمه(س)]] برگزار می‌شود از اسماء و این گزارش او سخن به میان می‌آید.<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://kheimegah.com/noruzi/news/روضه-و-توسل-بسیار-جانسوز-ویژه-فاطمیه-استاد-حاج-محمد-نوروزی/547 روضه و توسل بسیار جانسوز_ویژه فاطمیه]»، پایگاه خیمه‌گاه.</ref> | ||
بر پایه برخی روایات اسماء در مراسم [[ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)|ازدواج امام علی(ع) با حضرت فاطمه(س)]] نیز حاضر بود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به گنجی شافعی، کفایة الطالب، دار احیاء تراث اهل البیت، ص۳۰۶؛ اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۶۵-۳۶۶.</ref> همچنین بنا بر روایتی هنگام زایمان حضرت فاطمه به دستور پیامبر(ص) به عنوان قابله در کنار او حاضر بوده است.<ref> اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۵۱.</ref> به گفته [[علی بن عیسی اربلی|علی بن عیسی اِرْبِلی]] متکلم شیعه قرن هفتم قمری، در ثبت این روایات میان [[اسماء بنت یزید انصاری]] و اسماء بنت عمیس اشتباه شده است چرا که ازدواج فاطمه در سال ۲ یا ۳ قمری بوده و اسماء بنت عمیس تا زمان [[جنگ خیبر|فتح خیبر]] (سال ۷ قمری) در [[حبشه]] بوده است.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۷۳.</ref> اِرْبِلی همچنین احتمال داده که میان اسماء و سلمی بنت عمیس همسر [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه]] اشتباه رخ داده باشد زیرا اسماء مشهورتر از سلمی بوده به همین جهت از او روایت کرده‌اند و یا این که یک راوی در نقل قول اشتباه کرده و دیگران هم از او پیروی کرده‌اند.<ref> اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۶۶-۳۶۷.</ref> {{یاد|و التي شهدت الزفاف سَلمى بنت عميس أختها، و هي زوجة حمزة بن عبد المطّلب (عليه السلام)، و لعلّ الأخبار عنها، و كانت أسماء أشهر من أختها عند الرواة فرووا عنها، أو سهى راوٍ واحد فتبعوه.}} | بر پایه برخی روایات اسماء در مراسم [[ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)|ازدواج امام علی(ع) با حضرت فاطمه(س)]] نیز حاضر بود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به گنجی شافعی، کفایة الطالب، دار احیاء تراث اهل البیت، ص۳۰۶؛ اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۶۵-۳۶۶.</ref> همچنین بنا بر روایتی هنگام زایمان حضرت فاطمه به دستور پیامبر(ص) به عنوان قابله در کنار او حاضر بوده است.<ref> اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۵۱.</ref> به گفته [[علی بن عیسی اربلی|علی بن عیسی اِرْبِلی]] [[متکلم]] شیعه قرن هفتم قمری، در ثبت این روایات میان [[اسماء بنت یزید انصاری]] و اسماء بنت عمیس اشتباه شده است چرا که ازدواج فاطمه در سال ۲ یا ۳ قمری بوده و اسماء بنت عمیس تا زمان [[جنگ خیبر|فتح خیبر]] (سال ۷ قمری) در [[حبشه]] بوده است.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۷۳.</ref> اِرْبِلی همچنین احتمال داده که میان اسماء و سلمی بنت عمیس همسر [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه]] اشتباه رخ داده باشد زیرا اسماء مشهورتر از سلمی بوده به همین جهت از او روایت کرده‌اند و یا این که یک راوی در نقل قول اشتباه کرده و دیگران هم از او پیروی کرده‌اند.<ref> اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۶۶-۳۶۷.</ref> {{یاد|و التي شهدت الزفاف سَلمى بنت عميس أختها، و هي زوجة حمزة بن عبد المطّلب (عليه السلام)، و لعلّ الأخبار عنها، و كانت أسماء أشهر من أختها عند الرواة فرووا عنها، أو سهى راوٍ واحد فتبعوه.}} | ||
همچنین اسماء به هنگام بیماری که منجر به رحلت [[پیامبر(ص)]] شد بر بالین او حاضر بود.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۵۴۵.</ref> | همچنین اسماء به هنگام بیماری که منجر به رحلت [[پیامبر(ص)]] شد بر بالین او حاضر بود.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۵۴۵.</ref> | ||