پرش به محتوا

کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۴۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ اوت ۲۰۲۳
خط ۹: خط ۹:


==تعریف و نام‌ها==
==تعریف و نام‌ها==
علم کلام یکی از علوم اسلامی  است که درباره عقاید اسلامی{{یاد| یعنی مسائل و معارفی که باید آنها را شناخت و بدانها معتقد بود و ایمان آورد مانند مسأله توحید، صفات ذات باری تعالی، نبوّت عامّه و خاصّه مجموعه آثار، ج۳،ص۵۷}} بحث می‌کند؛<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۵۷.</ref> این‌گونه که آنها را توضیح می‌دهد، برای آنها استدلال می‌کند و از آنها دفاع می‌کند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۵۷. بنابر نظر برخی این تعریف، تعریفی برتر است؛ چراکه شامل موضوع، هدف و روش علم کلام است و نه تنها به جنبه دفاعی کلام، که به جنبه اثباتی آن (توضیح و تبیین عقاید اسلامی) توجه کرده است (نگاه کنید به ربانی گلپایگانی، درآمدی بر علم کلام، ۱۳۸۷ش، ص۶۱تا۶۴؛ جبرئیلی، سیر تطور کلام شیعه، ۱۳۹۶ش، ص۳۹ـ۴۰).</ref> البته تعریف‌های دیگری هم از این علم ارائه شده است که هریک ویژگی‌ای از این علم را بیان می‌کنند؛<ref>برای آگاهی از همه تعریف‌ها ر.ک: ربانی گلپایگانی، درآمدی بر علم کلام، ۱۳۸۷ش، ص۶۱. کاشفی، کلام شیعه، ص۲۴.</ref> مانند اینکه علم کلام، حرفه‌ای نظری است که به‌کمک آن می‌توان عقاید دینی را با استدلال اثبات کرد؛<ref>ایجی، المواقف، عالم الکتب، ص۷. با اندکی تفاوت: لاهیجی، شوارق الالهام، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۵۱.</ref> یا علمی است که درباره ذات و [[ اسما و صفات|صفات]] و افعال خداوند بحث می‌کند.<ref>جرجانی، التعریفات، ۱۳۷۰ش، ص۸۰.</ref> زمخشری علم کلام را فقه اکبر معرفی کرده است. <ref>زمخشری٬ کشاف٬ ج۱ ٬ ص۸۷</ref>
علم کلام یکی از علوم اسلامی  است که درباره عقاید اسلامی{{یاد| یعنی مسائل و معارفی که باید آنها را شناخت و بدانها معتقد بود و ایمان آورد مانند مسأله توحید، صفات ذات باری تعالی، نبوّت عامّه و خاصّه مجموعه آثار، ج۳،ص۵۷}} بحث می‌کند؛<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۵۷.</ref> این‌گونه که آنها را توضیح می‌دهد، برای آنها استدلال می‌کند و از آنها دفاع می‌کند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۵۷. بنابر نظر برخی این تعریف، تعریفی برتر است؛ چراکه شامل موضوع، هدف و روش علم کلام است و نه تنها به جنبه دفاعی کلام، که به جنبه اثباتی آن (توضیح و تبیین عقاید اسلامی) توجه کرده است (نگاه کنید به ربانی گلپایگانی، درآمدی بر علم کلام، ۱۳۸۷ش، ص۶۱تا۶۴؛ جبرئیلی، سیر تطور کلام شیعه، ۱۳۹۶ش، ص۳۹ـ۴۰).</ref> البته تعریف‌های دیگری هم از این علم ارائه شده است که هریک ویژگی‌ای از این علم را بیان می‌کنند؛<ref>برای آگاهی از همه تعریف‌ها ر.ک: ربانی گلپایگانی، درآمدی بر علم کلام، ۱۳۸۷ش، ص۶۱. کاشفی، کلام شیعه، ص۲۴.</ref> مانند اینکه علم کلام، حرفه‌ای نظری است که به‌کمک آن می‌توان عقاید دینی را با استدلال اثبات کرد؛<ref>ایجی، المواقف، عالم الکتب، ص۷. با اندکی تفاوت: لاهیجی، شوارق الالهام، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۵۱.</ref> یا علمی است که درباره ذات و [[ اسما و صفات|صفات]] و افعال خداوند بحث می‌کند.<ref>جرجانی، التعریفات، ۱۳۷۰ش، ص۸۰.</ref> زمخشری علم کلام را فقه اکبر معرفی کرده است. <ref>زمخشری٬ کشاف٬ ج۱ ٬ ص۸۷</ref>[[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] در  کتاب مفاتیح الشرایع فراگرفتن علم کلام را از طاعات قلبی مستحب دانسته که فایده‌اش پاسخ گفتن به اهل [[بدعت]] است. <ref>فیض کاشانی، مفاتیح الشرایع، ج۲، ص۱۶.</ref>


*'''نام‌ها و علت نامگذاری'''
*'''نام‌ها و علت نامگذاری'''
۱۸٬۱۰۸

ویرایش