آیه ۳۴ سوره بقره: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیه ۳۴ سوره بقره'''، در بیان خودداری ابلیس از سجده به آدم است. مطابق این آیه، خداوند به [[فرشتگان]] امر می‌کند که بر [[آدم]] سجده کنند و همه فرشتگان اطاعت می‌کنند جز [[ابلیس]] که نافرمانی کرد. این آیه را دلالت بر شرافت انسان و عظمت مقام او قلمداد کرده‌اند. مفسران [[سجده بر آدم]] توسط فرشتگان را نوعی تکریم و تعظیم دانسته‌اند نه عبادت و پرستش.

داستان سرپیچی ابلیس از امر الهی و استکبار او، بارها به صورت‌های گوناگون در [[قرآن]] بازگو شده‌ است. مفسران کبر و خودخواهی ابلیس را دلیل امتناع او از سجده بر آدم دانسته‌اند. در آیات قرآن تصریح شده است که ابلیس دلیل خودداری خود از سجده بر آدم را، برتری خود بر او و آتش بر خاک اعلام می‌کند.

مطابق آیه ۳۴ [[سوره بقره]]، به فرشتگان امر شد که بر آدم سجده کنند و همه فرشتگان فرمان خدا را پذيرفتند، جز ابليس كه در اين مورد نافرمانى كرد و [[تکبر|تكبر]] ورزيد.<ref>سبحانى، منشور جاويد، قم، ج۱۱، ص۶۳.</ref> در این آیه تصریح شده است که ابلیس از سجده بر آدم اِبا ورزید.<ref>قرشی بنایی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۲۷.</ref> دستور به سجده بر آدم از سوی خداوند در این آیه را توصیف مقام و عظمت انسان بیان کرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص ۱۸۲ و ۱۸۳.</ref> داستان سرپیچی ابلیس از امر الهی و استکبار او بارها به صورت‌های گوناگون در قرآن بازگو شده‌ است.<ref>زریاب خویی، «ابلیس در قرآن»، ج۲، ذیل مدخل.</ref> گفته شده علت عصیان ابلیس این بوده که فرمان خداوند را نادرست شمرد و آن‌را نپذیرفت.<ref>مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص ۱۸۲ و ۱۸۳.</ref>

سبب عصیان و شقاوت ابلیس را غرور و خودبینی او دانسته و گفته‌اند که او چون به خلقت ناری (آتشی) خود مغرور بود به آدم خاکی سجده نکرد. وی خود را از آدم برتر انگاشت.<ref>مجتبایی، «ابلیس در ادب فارسی و عرفان»، ج۲، ذیل مدخل.</ref> مفسران گفته‌اند ابلیس معتقد بود او باید مسجود باشد و آدم بر او سجده کند. از این جهت فرمان خداوند را نادرست شمرد و در عمل و اعتقاد عصیان کرد و خودبینی و خودخواهی‌اش، محصول یک عمر [[ایمان]] و [[عبادت]] او را بر باد داد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج‏۱، ص۱۸۲.</ref>