۱۷٬۱۹۲
ویرایش
دعائم الاسلام (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح نویسه‌های عربی
جز (جایگزینی متن - '==پانویس==↵{{پانویس۲}}' به '== پانویس == {{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشت‌ها}}') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) (اصلاح نویسه‌های عربی) |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام والقضایا و الاحکام عن اهل بیت رسول الله علیه و علیهم افضل السلام'''، کتابی درباره باورهای دینی و احکام فقهی مذهب [[اسماعیلیه|اسماعیلی]] و مهمترین کتاب [[قاضی نعمان مغربی| | '''دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام والقضایا و الاحکام عن اهل بیت رسول الله علیه و علیهم افضل السلام'''، کتابی درباره باورهای دینی و احکام فقهی مذهب [[اسماعیلیه|اسماعیلی]] و مهمترین کتاب [[قاضی نعمان مغربی|قاضی‌نعمان]] در [[فقه]] است که به سفارش خلیفۀ فاطمی، [[المعز لدین‌الله]] نگاشته شده است. این کتاب علاوه بر آنکه تمامی ابواب معروف فقه را در بر دارد، در نخستین مبحث خود با عنوان کتاب الولایة، به برخی از مهمترین باورهای اسماعیلی پرداخته است. [[ایمان]] از دیدگاه اسماعیلیان و تفاوت آن با [[اسلام]] و نیز [[ولایت]] [[اهل‌بیت]] و تشویق به فراگیری علم مباحثی است که در این بخش مطرح شده است. | ||
این کتاب نزد [[اسماعیلیان]] جایگاه بلندی دارد و | قاضی‌نعمان این کتاب را برپایۀ کتاب قبلیِ خود یعنی الایضاح نوشته و با حذف سلسله سندها و نیز خلاصه نمودن محتوای آن‌ها و چشم‌پوشی از احادیث متعارض در آن، این کتاب را فراهم نموده است. | ||
این کتاب نزد [[اسماعیلیان]] جایگاه بلندی دارد و قانون اساسی حکومت فاطمیان بوده است. همچنین برخی از علمای [[اثناعشری]] در مباحث [[فقه]]ی خود از آن استفاده می‌کردند. | |||
== مؤلف کتاب == | == مؤلف کتاب == | ||
{{اصلی|قاضی نعمان مغربی}} | {{اصلی|قاضی نعمان مغربی}} | ||
مؤلف این کتاب، | مؤلف این کتاب، قاضی‌نعمان مغربی، عالم قرن چهارم هجری است. وی در حکومت [[فاطمیان|فاطمی]]، مناصبی را بر عهده داشت و در مقطعی نیز قاضی‌القضات [[مصر]] شد. تألیفات او به ۴۷ کتاب می‌رسد و حیطه‌های مختلف علوم دینی از قبیل [[فقه]]، [[تأویل]]، [[تفسیر]]، [[حدیث|روایات]] و... را دربرمی‌گیرد.<ref> امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۱۰، ص۲۲۳.</ref> | ||
== اعتبار == | |||
[[سید بحرالعلوم]] معتقد است که دعائم الاسلام و نویسنده آن معتبرند و نقل نکردن حدیث از امامان پس از [[امام صادق(ع)]]، به دلیل [[تقیه]] نویسنده بوده است.<ref>بحرالعلوم، الفوائدالرجالیه، منشورات مکتبة الصادق، ج۴ ، ص۱۴.</ref> اما [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] معتقد است که قاضی‌نعمان مجهول‌الحال است و دعائم الاسلام به دلیل اینکه روایات مرسل است، معتبر نیست.<ref> خویی، معجم رجال الحدیث، مؤسسة الخوئی الإسلامیة، ج۲۰، ص۱۸۵.</ref> | |||
== | == محتوا== | ||
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = ترجمۀ قسمتی از مقدمۀ کتاب:{{سخ}}'''«''' از | {{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = ترجمۀ قسمتی از مقدمۀ کتاب:{{سخ}}'''«''' از ابوجعفر محمد بن علی چنین روایت شده است: [[اسلام]] بر هفت پایه استوار شده است: | ||
[[ولایت]] (از همه برتر است و با ولایت و از طریق ولیّ، می‌توان به معرفت این پایه‌ها نائل آمد)، [[طهارت]]، [[نماز]]، [[زکات]]، [[روزه]]، [[حج]] و [[جهاد]]. | [[ولایت]] (از همه برتر است و با ولایت و از طریق ولیّ، می‌توان به معرفت این پایه‌ها نائل آمد)، [[طهارت]]، [[نماز]]، [[زکات]]، [[روزه]]، [[حج]] و [[جهاد]].|تاریخ بایگانی | منبع = <small>قاضی‌نعمان، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۲.</small> | تراز = چپ| عرض = 230px | اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه =#E0F5FF| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}} | ||
این کتاب در دو جلد مباحث مربوط به [[عبادات]] و [[معاملات]] را بر اساس باورهای [[اسماعیلیه|اسماعیلی]] مطرح کرده است. جلد اول به موضوع عبادات اختصاص دارد و در ۸ کتاب موضوعات هفت گانه ذیل را ارائه کرده است: | این کتاب در دو جلد مباحث مربوط به [[عبادات]] و [[معاملات]] را بر اساس باورهای [[اسماعیلیه|اسماعیلی]] مطرح کرده است. جلد اول به موضوع عبادات اختصاص دارد و در ۸ کتاب موضوعات هفت گانه ذیل را ارائه کرده است: | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
# [[صوم]] | # [[صوم]] | ||
# [[حج]] | # [[حج]] | ||
# [[جهاد]] | # [[جهاد]]<ref>فیضی، «مقدمه بر دعائم الاسلام»، ۱۳۸۳ق، ص۹-۱۰.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
این هفت موضوع در نزد شیعیان فاطمی ستون‌های | این هفت موضوع در نزد شیعیان فاطمی ستون‌های هفت‌گانۀ [[اسلام]] به شمار می‌روند. جلد دوم این کتاب، به معاملات اختصاص دارد و ۲۵ کتاب زیر را دربردارد: | ||
جلد دوم این کتاب، به معاملات اختصاص دارد و ۲۵ کتاب زیر را دربردارد: | |||
{{ستون-شروع|3}} | {{ستون-شروع|3}} | ||
# کتاب البیوع (احکام مربوط به خرید و فروش) | # کتاب البیوع (احکام مربوط به خرید و فروش) | ||
| خط ۸۱: | خط ۷۹: | ||
# شهادات | # شهادات | ||
# الدعوی و البینات | # الدعوی و البینات | ||
# آداب القضات<ref> | # آداب القضات<ref>فیضی، «مقدمه بر دعائم الاسلام»، ۱۳۸۳ق، ص۹-۱۰.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
شیوۀ غالب بر این کتاب، شیوۀ روایی است و مؤلف در همۀ موضوعات با استناد به [[حدیث|روایات]] دیدگاه خود را مطرح می‌کند. | شیوۀ غالب بر این کتاب، شیوۀ روایی است و مؤلف در همۀ موضوعات با استناد به [[حدیث|روایات]] دیدگاه خود را مطرح می‌کند. | ||
= | = ترجمه = | ||
دعائم الاسلام توسط عبدالله امیدوار به فارسی ترجمه و در [[سال ۱۳۷۳ هجری شمسی|سال ۱۳۷۳]] به وسیلۀ انتشارات اسماعیلیان [[قم]] منتشر شده است.{{مدرک}} | دعائم الاسلام توسط عبدالله امیدوار به فارسی ترجمه و در [[سال ۱۳۷۳ هجری شمسی|سال ۱۳۷۳]] به وسیلۀ انتشارات اسماعیلیان [[قم]] منتشر شده است.{{مدرک}} | ||
قاضی‌نعمان در جلساتی به نام مجالس الحکمة (نشست‌هایی برای کسانی که تازه به اسماعیلی‌مذهب شده بودند) برگزار می‌شده، به تأویل مطالبی که در دعائم الاسلام آمده، پرداخته و آن را در قالب کتابی با نام [[تأویل الدعائم]] یا تربیة المؤمنین بالتوقیف علی حدود باطنِ علم الدين نگاشته است.<ref> | |||
Poonawala, “The Chronology of al-Qāḍī l-Nuʿmān’s Works”, 2018, 146-148 | Poonawala, “The Chronology of al-Qāḍī l-Nuʿmān’s Works”, 2018, 146-148 | ||
</ref> | </ref> | ||
== پانویس== | |||
== پانویس == | |||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* | *امین، سید محسن، اعیان الشیعة، تحقیق حسن الامین، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م. | ||
* | *بحرالعلوم، سید محمدمهدی، الفوائد الرجالیة، منشورات مکتبة الصادق. | ||
* | *خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، مؤسسة الخوئی الإسلامیة. | ||
*فیضی، آصف بن علی‌اصغر، مقدمه تحقیق دعائم الاسلام، قاهره، دارالمعارف، ۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م. | |||
*قاضی‌نعمان، دعائم الاسلام، تحقیق آصف بن علی‌اصغر، قاهره، دارالمعارف، ۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م. | |||
* Poonawala, Ismail K., “The Chronology of al-Qāḍī l-Nuʿmān’s Works”, Arabica, no 65, 2018. | * Poonawala, Ismail K., “The Chronology of al-Qāḍī l-Nuʿmān’s Works”, Arabica, no 65, 2018. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | |||
* «[http://ensani.ir/fa/article/60499 ارزش و جایگاه کتاب دعائم الاسلام در فقه شیعه]. | |||
{{کتاب های حدیثی شیعه}} | {{کتاب های حدیثی شیعه}} | ||
{{کتاب‌شناسی شیعه (قرن چهارم)}} | {{کتاب‌شناسی شیعه (قرن چهارم)}} | ||