کتابخانه شاهچراغ: تفاوت میان نسخه‌ها
Khoshnoudi (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
جز جایگزینی متن - '==پانویس==↵{{پانویس۲}}' به '== پانویس == {{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشت‌ها}}' |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
به‌گفته مدیران کتابخانه، بیش از ۷۴هزار نسخه کتاب چاپی فارسی، بیش از ۲۰۰۰ نسخه کتب چاپ سنگی، بیش از ۳۰۰۰ نسخه خطی به زبان عربی و فارسی، ۵۰۰۰ عنوان کتاب مرجع، ۵۰ عنوان کتاب و نشریه به‌خط بریل برای نابینایان و ۱۲ هزار جلد برای کودکان، در آن نگهداری می‌شود.<ref>[https://www.ibna.ir/fa/longint/292487/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D8%B9-%DA%AF%D8%B0%D8%B1-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86 کتابخانه آستان مقدس شاهچراغ(ع) در گذر زمان]، خبرگزاری ایبنا.</ref> <ref>[https://lib.shahecheragh.ir/info.aspx?type=n&id=23344 کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس شاهچراغ(ع) در گذر زمان]، سایت کتابخانه تخصصی حضرت شاهچراغ(ع).</ref> | به‌گفته مدیران کتابخانه، بیش از ۷۴هزار نسخه کتاب چاپی فارسی، بیش از ۲۰۰۰ نسخه کتب چاپ سنگی، بیش از ۳۰۰۰ نسخه خطی به زبان عربی و فارسی، ۵۰۰۰ عنوان کتاب مرجع، ۵۰ عنوان کتاب و نشریه به‌خط بریل برای نابینایان و ۱۲ هزار جلد برای کودکان، در آن نگهداری می‌شود.<ref>[https://www.ibna.ir/fa/longint/292487/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D8%B9-%DA%AF%D8%B0%D8%B1-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86 کتابخانه آستان مقدس شاهچراغ(ع) در گذر زمان]، خبرگزاری ایبنا.</ref> <ref>[https://lib.shahecheragh.ir/info.aspx?type=n&id=23344 کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس شاهچراغ(ع) در گذر زمان]، سایت کتابخانه تخصصی حضرت شاهچراغ(ع).</ref> | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{ | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | |||
{{یادداشت‌ها}} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
نسخهٔ ۲۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۰۷
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| بنيانگذار | تاشی‌خاتون |
| تأسیس | ۷۷۴ق |
| کاربری | کتابخانه |
| مکان | شیراز |
| نام‌های دیگر | کتابخانه آستان احمدی و محمدی(ع) • کتابخانه تخصصی آستان شاهچراغ(ع) |
| مشخصات | |
| مساحت | ۴۲۰۰ مترمربع |
| وضعیت | فعال |
| امکانات | کتاب‌های خطی و چاپی • تالار مطالعه نشریات • ارائه خدمات |
| معماری | |
| بازسازی | ۱۳۸۸ش |
| وبگاه | https://lib.shahecheragh.ir |
کتابخانه شاهچراغ یا کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس احمدی و محمدی(ع)، کتابخانه‌ای در شیراز و وابسته به حرم احمد بن موسی الکاظم(ع) است. این کتابخانه در سال ۷۷۴ق به‌دست ملکه تاشی‌خاتون همزمان با ساخت آرامگاه برای شاهچراغ احداث شد، اما سال‌ها متروکه ماند و دستخوش حوادث گردید. افتتاح رسمی کتابخانه آستان شاهچراغ در سال ۱۳۴۳ش صورت گرفت و پس از انقلاب اسلامی ایران، در سال ۱۳۸۸ش دارای ساختمان و امکانات جدید شد. این مجموعه، متشکل از بخش‌های مختلف بوده و شامل حدود ۸۰هزار جلد کتاب است.
تأسیس
کتابخانه شاهچراغ همزمان با ساخت حرم احمد بن موسی(ع) به‌دست ملکه تاشی‌خاتون، مادر شاه ابواسحاق اینجو[یادداشت ۱] در کنار بارگاه شاهچراغ تأسیس شد و او مجموعه‌ای از قرآن و دیگر کتاب‌ها را به آن اهدا کرد.[۱] این کتابخانه در پی جنگ‌ها و حوادث، بارها مورد دستبرد قرار گرفت تا اینکه در آغاز قرن دهم قمری، بازسازی شد اما پس از آن نیز متروکه شد و از آسیب محفوظ نماند.[۲]
در سال ۱۳۲۵ق، مجدُالاَشراف شیرازی، تولیت وقت حرم شاهچراغ، اقدام به احیای کتابخانه کرد و مجموعه‌ای جدید را شکل داد و پس از آن، مصطفی مؤذن را به‌عنوان اولین کتابدار کتابخانه منصوب کرد.[۳]
افتتاح رسمی
کتابخانه شاهچراغ با حدود ۱۰۰۰ جلد کتاب به‌همت متولیان وقت حرم شاهچراغ در ۲۴ اسفند سال ۱۳۴۳ش در سالروز میلاد امام رضا(ع) به‌طور رسمی راه‌اندازی شد.[۴] پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و با گسترش حرم، کتابخانه در فضایی بزرگ‌تر و امکانات بیشتر آغاز به‌کار کرد و در ۳ آبان ۱۳۸۸ش ساختمان جدید کتابخانه مرکزی آستان، افتتاح شد.[۵]
نام‌ها
از کتابخانه حرم احمد بن موسی(ع) با عنوان‌های «کتابخانه شاهچراغ»،[۶] [۷] «کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس شاهچراغ(ع)»،[۸] و «کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس احمدی و محمدی(ع)» نام برده می‌شود.[۹]
اهداف کتابخانه
بنا بر گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی حرم احمد بن موسی(ع) برخی از اهداف کتابخانه، این‌گونه بیان شده است:
- فراهم‌آوری منابع فارسی و غیرفارسی
- سامان‌دهی منابع اطلاعاتی و امکان دستیابی آسان محققان به آن
- حفاظت از منابع موجود در کتابخانه مانند نسخه‌های خطی، چاپ سنگی، اسناد و مطبوعات
- تهیه و گسترش منابع الکترونیکی
- ایجاد کتابخانه دیجیتالی، گسترش آن و اتصال به شبکه‌های جهانی اطلاع‌رسانی
- همکاری با سایر مراکز اطلاع‌رسانی، دانشگاه‌ها، کتابخانه‌ها و ارائه خدمات امانت و همکاری بین کتابخانه‌ای.[۱۰]
اهدا و وقف کتب
بسیاری از منابع کتابخانه شاهچراغ از ابتدا تا کنون از سوی نیکوکاران، واقفان و مراکز فرهنگی تأمین شده است که کتابخانه‌های شخصی و یا کتاب‌های خطی و چاپی خود را تقدیم آستان شاهچراغ و کتابخانه آن کرده‌اند. تاشی‌خاتون در بدو تأسیس، قرآنی طلاکاری‌شده در ۳۰ جزء را که در تاریخ ۷۴۶ق و به‌خط ثلث پیر یحیی جمالی صوفی نوشته شده بود، وقف کتابخانه کرد که در موزه پارس شیراز نگهداری می‌شود.[۱۱]
جلال‌الدین مجدالاشراف شیرازی به‌هنگام احیای کتابخانه، کتاب‌های فراوانی برای آن فراهم آورد و کتاب‌هایی که خود تألیف کرده بود، به مجموعه اهدا و بر پشت جلد تمام آن‌ها کلمه وقف را مُهر کرد.[۱۲]
شیخ محمدمهدی کجوری شیرازی (متوفای ۱۲۹۳ق) از عالمان شیراز هم جزو کسانی است که کتابخانه شخصی خود را اهدا کرده است.[۱۳]
وضعیت امروزی
کتابخانه شاهچراغ در سه طبقه و در مساحت ۴۲۰۰ مترمربع، در ضلع غربی حرم شاهچراغ و بیرون از مجموعه آستان قرار دارد. این کتابخانه از بخش‌های امانات، تالار نشریات، اینترنت، کودکان، تالار پژوهش و بخش سمعی و بصری تشکیل شده است.[۱۴] [۱۵] مخزن کتابخانه در طبقه زیرین ساختمان قرار دارد.[۱۶]
به‌گفته مدیران کتابخانه، بیش از ۷۴هزار نسخه کتاب چاپی فارسی، بیش از ۲۰۰۰ نسخه کتب چاپ سنگی، بیش از ۳۰۰۰ نسخه خطی به زبان عربی و فارسی، ۵۰۰۰ عنوان کتاب مرجع، ۵۰ عنوان کتاب و نشریه به‌خط بریل برای نابینایان و ۱۲ هزار جلد برای کودکان، در آن نگهداری می‌شود.[۱۷] [۱۸]
پانویس
- ↑ کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس شاهچراغ(ع) در گذر زمان، سایت کتابخانه تخصصی حضرت شاهچراغ(ع).
- ↑ پورامید، کتابخانه شاهچراغ، دایرةالمعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی.
- ↑ کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس احمدی و محمدی(ع) در گذر زمان، پایگاه اطلاع‌رسانی آستان احمد بن موسی الکاظم(ع).
- ↑ کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس شاهچراغ(ع) در گذر زمان، سایت کتابخانه تخصصی حضرت شاهچراغ(ع).
- ↑ جوان‌بخت، ساختمان جدید کتابخانه مرکزی آستان مقدس احمدی و محمدی (شاهچراغ علیه‌السلام) افتتاح شد، ۱۳۸۸ش، ص۱۱۳.
- ↑ پورامید، کتابخانه شاهچراغ، دایرةالمعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی.
- ↑ کتابخانه شاهچراغ(ع)، سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی.
- ↑ کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس شاهچراغ(ع) در گذر زمان، سایت کتابخانه تخصصی حضرت شاهچراغ(ع).
- ↑ جوان‌بخت، ساختمان جدید کتابخانه مرکزی آستان مقدس احمدی و محمدی (شاهچراغ علیه‌السلام) افتتاح شد، ۱۳۸۸ش.
- ↑ کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس احمدی و محمدی(ع) در گذر زمان، پایگاه اطلاع‌رسانی آستان احمد بن موسی الکاظم(ع).
- ↑ پورامید، کتابخانه شاهچراغ، دایرةالمعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی.
- ↑ کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس احمدی و محمدی(ع) در گذر زمان، پایگاه اطلاع‌رسانی آستان احمد بن موسی الکاظم(ع).
- ↑ پورامید، کتابخانه شاهچراغ، دایرةالمعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی.
- ↑ جوان‌بخت، ساختمان جدید کتابخانه مرکزی آستان مقدس احمدی و محمدی (شاهچراغ علیه‌السلام) افتتاح شد، ۱۳۸۸ش، ص۱۱۴.
- ↑ کتابخانه شاهچراغ(ع)، سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی.
- ↑ گنجینه کتب (مخزن کتابخانه)، پایگاه اطلاع‌رسانی آستان احمد بن موسی الکاظم(ع).
- ↑ کتابخانه آستان مقدس شاهچراغ(ع) در گذر زمان، خبرگزاری ایبنا.
- ↑ کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس شاهچراغ(ع) در گذر زمان، سایت کتابخانه تخصصی حضرت شاهچراغ(ع).
یادداشت
- ↑ مشهورترین فرمانروای آل اینجو بود که در اواخر دورهٔ ایلخانان بر فارس و اصفهان حکومت می‌کرد.
منابع
- پورامید، فاطمه، «کتابخانه شاهچراغ»، دایرةالمعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی، تاریخ بازدید، تاریخ بازدید: ۲۱ مهر ۱۴۰۰ش.
- جوان‌بخت، میثم، «ساختمان جدید کتابخانه مرکزی آستان مقدس احمدی و محمدی (شاهچراغ علیه‌السلام) افتتاح شد»، کتاب ماه کلیات، ۱۳۸۸ش، شماره ۱۴۴.
- «کتابخانه آستان مقدس شاهچراغ(ع) در گذر زمان»، خبرگزاری ایبنا، تاریخ انتشار: ۱۲ تیر ۱۳۹۹ش.
- «کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس احمدی و محمدی(ع) در گذر زمان»، پایگاه اطلاع‌رسانی آستان احمد بن موسی الکاظم(ع)، تاریخ انتشار: ۱۳ تیر ۱۳۹۴ش.
- «کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس شاهچراغ(ع) در گذر زمان»، سایت کتابخانه تخصصی حضرت شاهچراغ(ع)، تاریخ انتشار: ۱۱ آبان ۱۳۹۴ش.
- «کتابخانه شاهچراغ(ع)»، سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، تاریخ انتشار: ۱ آبان ۱۳۹۳ش.
- «گنجینه کتب (مخزن کتابخانه)»، پایگاه اطلاع‌رسانی آستان احمد بن موسی الکاظم(ع)، تاریخ انتشار: ۱۳ تیر ۱۳۹۴ش.