حوقله: تفاوت میان نسخه‌ها

'''حَوْقَلَه''' یا '''حَوْلَقَه''' به معنای گفتن «لاحَولَ وَ لا قُوَّةَ إِلّا بِاللّه؛ هر دگرگونی و نیرویی، تنها به دست خدا است» است. این عبارت در [[قرآن]] نیامده، اما عبارت ''لا قُوَّة إِلّا باللّه'' یک بار در [[آیه]] ۳۹ [[سوره کهف]] به کار رفته است. براساس این ذکر، انجام [[عبادت|عبادات]] و ترک [[حرام|محرمات]] تنها با یاری [[خدا|خداوند]] ممکن است. همچنین بر پایه [[حدیث|احادیث]]، هر کس این [[ذکر]] را بگوید، خود و امور زندگانی‌اش را به خدا سپرده است.

حَوْلَقَه و حَوْقَلَه، هر دو، مصدر منحوتِ (تراشیده شده) و جعلی عبارت «لاحَولَ وَ لاقُوَّةَ إِلّا بِاللّه» هستند مانند بَسمَلَه که از «[[بسم الله الرحمن الرحیم|بِسمِ اللَّه الرَّحمنِ الرَّحیم]]» ساخته شده است.<ref>ازهری، تهذیب اللغة، دار احیاء‌التراث العربی، ج ۵، ص۲۴۲.</ref>

ذکر «لا حَولَ ولا قُوّةَ إلّا بِاللّه» در منابع روایی متعددی از جمله [[دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه|دعای ۴۶ صحیفه سجادیه]]<ref>صحیفه سجادیه، دعای ۴۶، بند۲۵.</ref> و [[کتب اربعه]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۳۰، ۳۱۹، ۳۶۳، ج۲، ص۵۲۸، ۵۳۱، ۵۴۷، ۵۵۱ و ج۸،‌ ص۶۳، ۹۳ و ۱۰۹؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۲۶،‌ ج۳،‌ ص۲۰۰ و ج۴، ص۳۷۱.</ref> از پیامبر و اهل بیت(ع) نقل شده است و به سه گونه تفسیر شده است:

در حدیثی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول اکرم(ص)]] آمده است: لا حَولَ عَن مَعصِیةِ اللّه ِ إلّا بِقُوَّةِ اللّه ِ، ولا قُوَّةَ عَلی طاعَةِ اللّه ِ إلّا بِعَونِ اللّه؛ هیچ بازدارنده‌ای از معصیت خدا نیست مگر به نیروی خدا، و هیچ توانی بر طاعت خدا نیست مگر به کمک خدا».<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۲۱۳.</ref>

مطابق این تفسیر مالکیت انسان، در طول مالکیت [[خدا|خداوند]] متعال است، نه در عرض او به صورت مستقل از مالکیت خداوند، و در مالکیت طولی نیز خدا به مالکیت، سزاوارتر است تا انسان؛ زیرا مالکیت انسان، در ابتدا و ادامه‌اش وابسته به خواست و [[اراده الهی]] است. از امام علی(ع) در تبیین معنای «حوقله» چنین نقل شده است: «إنّا لا نَملِکُ مَعَ اللّه ِ شَیئا، ولا نَملِکُ إلّا ما مَلَّکَنا، فَمَتی مَلَّکَنا ما هُوَ أملَکُ بِهِ مِنّا کَلَّفَنا، ومَتی أخَذَهُ مِنّا وَضَعَ تَکلیفَهُ عَنّا؛ ما در برابر خدا مالک چیزى نیستیم و مالک چیزى نمی‌شویم جز آنچه او به ما بخشیده است. پس چون خدا چیزى به ما ببخشد که خود سزاوارتر است، وظایفى نیز بر عهده ما گذاشته، و چون آن را از ما گرفت، تکلیف خود را از ما برداشته است‏».<ref>نهج البلاغة، تصحیح صبحی صالح، حکمت ۴۰۴، ص۵۴۷؛ مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۲۱۳.</ref>

به سخن دیگر، کسی حقیقتا شایستگی گفتن «لا حول و لا قوّة إلّا باللّه» را دارد که به مرتبه [[توحید افعالی]] رسیده باشد؛ زیرا تا به این پایه از [[توحید]] نرسد، نمی‌تواند به طور مطلق، توان را از خود، سلب و به خداوند متعال منسوب نماید.{{مدرک}}

تفسیر سوم، تفسیر به لازم است، بدین معنا که وقتی انسان باور کند که توان و مالکیت او در طول قدرت و مالکیت خداست و بدون [[اراده تکوینی]] خداوند، هیچ کاری از هیچ کس ساخته نیست و او تواناترین و بهترین کارگزار است، همه کارهای خود را به او واگذار می‌نماید. پیامبر(ص) فرمود: «إذا قالَ العَبدُ: «لا حَولَ ولا قُوَّةَ إلّا بِاللّهِ» فَقَد فَوَّضَ أمرَهُ إلَی اللّه، وحَقٌّ عَلَی اللّه أن یکفِیهُ؛ هر گاه بنده بگوید: «هیچ نیرو و توانی نیست مگر به مدد خداوند»، در واقع، کار خود را به خدا واگذاشته است و بر خداست که برایش کارسازی کند».<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۰، ص۱۸۹.</ref>

در روایتی [[امام باقر(ع)]] از پیامبر(ص) نقل کرده است که اگر کسی سه مرتبه بگوید: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیم‏»، [[خدا|خداوند]] او را از ۹۹ نوع بلا حفظ می‌کند که آسان‌ترین آنها خفگی است.<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۴۱. نیز نگاه کنید: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۲۱.</ref> برپایه روایات دیگر، این ذکر دوای ۷۰ یا ۹۹ نوع بلا و بیماری دانسته شده که آسان‌ترین آنها غم و اندوه است.<ref>صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۶۲؛ سیوطی، الدرّالمنثور، دار الفکر، ج۵، ص۳۹۳.</ref> برطرف شدن از ترس از شیطان، سلطان، بیماری جذام و برص(پیسی) نیز در روایات جزو آثار ذکر حوقله آمده است.<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۴۱.</ref>

* مولوی، جلال الدین محمد بن محمد، مثنوی معنوی، تصحیح رینولدآلن نیکلسون، چاپ نصراللّه پورجوادی، تهران، ۱۳۶۳ش.