پرسش:آیا دیدار ابوسعید ابوالخیر با ابن سینا واقعیت دارد؟: تفاوت میان نسخه‌ها

نویسنده کتاب حالات و سخنان ابوسعید ابوالخیر<small>(۳۵۷-۴۴۰ق)</small> ماجرای دیدار او با [[ابوعلی سینا]]<small>(۳۵۹ -۴۱۶)</small> را این‌گونه نقل می‌کند که بعد از مکاتبات این دو با هم، [[ابوعلی سینا]] آرزو داشت با ابوسعید که در میهنه <small>(شهری در ترکمنستان کنونی)</small> زندگی می‌کرد، ملاقات کند. وقتی به آنجا رسید ابوسعید در مجلسی سخنرانی می‌کرد. ابن سینا وارد مجلس شد و در گوشه‌ای نشست. بعد از تمام شدن مجلس نزد ابوسعید رفت و باهم وارد صومعه شدند و تا هفت روز در آنجا ماندند. بعد از اینکه بیرون آمدند شاگردان ابوسعید از ابوعلی سینا در مورد استادشان پرسیدند. ابوعلی سینا جواب داد که اگر بعد از [[حضرت محمد(ص)]] شخصی قرار بود به درجه [[نبوت]] برسد هیچ کس غیر از ابوسعید سزاوار این مقام نبود.<ref>ابو روح لطف الله، حالات و سخنان ابو سعیدابوالخیر،۱۳۸۶، ص ۱۴۴. </ref>

شبیه این ماجرا با کمی اختلاف در کتاب اسرار التوحید آمده است که ابوعلی سینا به خانه ابوسعید در نیشابور رفت و سه شبانه روز با یکدیگر صحبت می‌کردند  و به جز نماز جماعت بیرون نیامدند. بعد از سه شبانه روز ابوعلی سینا بیرون آمد. شاگردان از او پرسیدند که ابوسعید را چگونه دیدی؟ او گفت: هر چه من می‌دانم او می‌بیند. مریدان شیخ ابوسعید از او پرسیدند  که‌ تو ابوعلی را چگونه دیدی؟ او گفت: هر چه ما می‌بینیم او می‌داند.<ref>محمد بن منور، اسرار التوحید، ج۱، ص۱۹۴.</ref>

در تمهيدات عين القضاه همدانی نیز آمده است كه ابوسعيد در طريق سلوک عرفانی از ابوعلی راهنمایی خواسته است.<ref>عين القضاة همدانی، تمهيدات، ص۳۴۹ـ۳۵۰.</ref>  

محققان معاصر درباره اين ملاقات، اظهار ترديد كرده اند.<ref>بارتولد، تركستان نامه، ج۱، ص۶۵۲؛ برتلس، رباعيات ابن سينا، ص۱۲ـ۱۳.</ref><br> فتح الله مجتبایی در تحقیق خود آورده است؛ از شواهد و قرائن موجود به دست می‌آید که ارتباط این دو باهم بسیار مشکل و حتی غیر ممکن است. زیرا اولا شخصیت، رفتار و اندیشه‌های آن دو با هم تفاوت زیادی دارد؛ ثانیا در زمان و مکان این دیدار تردید وجود دارد. زیرا بوعلی از زمانی که در حدود ۴۰۲ به جرجان و از آنجا به [[ری]] و همدان و [[اصفهان]] رفت و تا پایان عمر هرگز به حدود [[خراسان]] باز نگشت. همچنین در مکان ملاقات بوعلی و ابوسعید، میان دو گزارشی که از آن در دست است اختلاف است. در کتاب حالات و سخنان مکان ملاقات را میهنه ذکر می‌کند در حالیکه مکان ملاقات در کتاب اسرار التوحید [[نیشابور]] دانسته شده است.<ref>مجتبایی، داستان ملاقات و مکاتبات بوعلی و بوسعید، نامه فرهنگستان - تابستان ۱۳۷۵ - شماره۶.</ref>

*برتلس، یوگنی ادواردویچ، رباعیان ابن سینا، جشن‌نامه ابن سینا، تهران، ۱۳۳۴ش، شم‌ ۲.

* محمد بن منور، اسرار التوحید، به کوشش محمد رضا شفیعی کدکنی، تهران، ۱۳۶۶ ش.