پرش به محتوا

سخنان امام علی(ع) در خاکسپاری حضرت فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی)
خط ۱: خط ۱:
'''سخنان امام علی(ع) هنگام خاکسپاری فاطمه‌(س)''' خطاب به [[پیامبر اسلام(ص)]] برای بیان ناراحتی علی بن ابیطالب و شکایت از [[ماجرای هجوم به خانه فاطمه(س)|تهاجم به خانه آنان]] است. وی در این سخنان، با درود و سلام بر پیامبر(ص)، از سنگینی و دائمی بودن غم خود در [[شهادت حضرت زهرا(س)|حادثه درگذشت حضرت زهرا(س)]] می‌گوید و از [[خدا]] طلب صبر می‌کند. امام علی همچنین از پیامبر(ص) می‌خواهد که در اتفاقات پس از رحلت خود از [[فاطمه(س)]] سؤال کند. [[حضرت علی(ع)]] در این سخنان فاطمه را امانتی در دست خود معرفی می‌کند که اکنون آن را به پیامبر بازمی‌گرداند.
'''سخنان امام علی(ع) هنگام خاکسپاری فاطمه‌(س)''' خطاب به [[پیامبر اسلام(ص)]] برای بیان ناراحتی [[علی بن ابیطالب]] و شکایت از [[ماجرای هجوم به خانه فاطمه(س)|تهاجم به خانه آنان]] است. وی در این سخنان، با درود و سلام بر پیامبر(ص)، از سنگینی و دائمی بودن غم خود در [[شهادت حضرت زهرا(س)|حادثه درگذشت حضرت زهرا(س)]] می‌گوید و از [[خدا]] طلب صبر می‌کند. امام علی همچنین از پیامبر(ص) می‌خواهد که در اتفاقات پس از رحلت خود از [[فاطمه(س)]] سؤال کند. [[حضرت علی(ع)]] در این سخنان فاطمه را امانتی در دست خود معرفی می‌کند که اکنون آن را به پیامبر بازمی‌گرداند.


سخنان علی بن ابیطالب در سوگ فاطمه، غیر از [[نهج‌البلاغه]] در دیگر کتاب‌های روایی شیعه مانند [[الکافی]] و [[الامالی شیخ طوسی]] و کتاب‌های اهل‌سنت مانند [[تذکرة الخواص]] آمده است. کتاب حزن سرمد اثر عمادی ساروی در شرح این سخنان نوشته شده است.
سخنان [[علی بن ابیطالب]] در سوگ فاطمه، غیر از [[نهج‌البلاغه]] در دیگر کتاب‌های روایی [[شیعه]] مانند [[الکافی]] و [[الامالی شیخ طوسی]] و کتاب‌های [[اهل‌سنت]] مانند [[تذکرة الخواص]] آمده است. کتاب حزن سرمد اثر عمادی ساروی در شرح این سخنان نوشته شده است.


== جایگاه و زمینه صدور ==
== جایگاه و زمینه صدور ==
خط ۹: خط ۹:


== محتوا ==
== محتوا ==
سخنان امام علی(ع) با پیامبر(ص) هنگام دفن فاطمه(س)، حاوی ناراحتی علی بن ابیطالب در درگذشت فاطمه زهرا(س) و شکایت او از امت پیامبر و درخواست صبر از [[خدا]] در مصیبت‌هایی است که به [[اهل‌بیت(ع)]] وارد شد. در [[فهرست شرح‌های نهج‌البلاغه|شرح‌های نهج‌البلاغه]] به نکاتی ذیل این خطبه اشاره شده است؛ از جمله:
سخنان [[امام علی(ع)]] با [[پیامبر(ص)]] هنگام [[دفن فاطمه(س)]]، حاوی ناراحتی علی بن ابیطالب در درگذشت [[فاطمه زهرا(س)]] و شکایت او از [[امت]] پیامبر و درخواست صبر از [[خدا]] در مصیبت‌هایی است که به [[اهل‌بیت(ع)]] وارد شد. در [[فهرست شرح‌های نهج‌البلاغه|شرح‌های نهج‌البلاغه]] به نکاتی ذیل این خطبه اشاره شده است؛ از جمله:
* سلام و درود گفتن امام علی(ع) بر پیامبر(ص) و ارتباط قلبی و روحانی میان آن دو.<ref>بحرانی، شرح ابن‌میثم، ۱۳۶۶ش، ج۴، ص۳.</ref>
* سلام و درود گفتن امام علی(ع) بر پیامبر(ص) و ارتباط قلبی و روحانی میان آن دو.<ref>بحرانی، شرح ابن‌میثم، ۱۳۶۶ش، ج۴، ص۳.</ref>
* انتخاب پیامبر اسلام(ص) به‌عنوان بهترین مخاطب برای گفتن درد دل در فراق فاطمه(س).
* انتخاب پیامبر اسلام(ص) به‌عنوان بهترین مخاطب برای گفتن درد دل در فراق فاطمه(س).
خط ۲۲: خط ۲۲:


==نکات==
==نکات==
ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید شیعه، بر آن است که با توجه به اينكه ضمير در فراز «عند قبره» در این سخنان به‌صورت مذكر آمده، مشخص می‌شود که این سخنان خطاب به پيامبر اسلام(ص) بوده و در عين حال مى‌گويد امام علی(ع) اين سخن را به هنگام دفن فاطمه زهرا(س) گفته و بر این اساس، به‌اعتقاد [[سید رضی]]، [[محل دفن حضرت فاطمه(س)|قبر حضرت زهرا(س)]] در كنار [[مسجدالنبی|قبر پيامبر(ص)]] است.<ref>مکارم شیرازی، پيام امام اميرالمومنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۲۹.</ref>
[[ناصر مکارم شیرازی]]، از [[مراجع تقلید شیعه]]، بر آن است که با توجه به اينكه ضمير در فراز «عند قبره» در این سخنان به‌صورت مذكر آمده، مشخص می‌شود که این سخنان خطاب به پيامبر اسلام(ص) بوده و در عين حال مى‌گويد امام علی(ع) اين سخن را به هنگام دفن فاطمه زهرا(س) گفته و بر این اساس، به‌اعتقاد [[سید رضی]]، [[محل دفن حضرت فاطمه(س)|قبر حضرت زهرا(س)]] در كنار [[مسجدالنبی|قبر پيامبر(ص)]] است.<ref>مکارم شیرازی، پيام امام اميرالمومنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۲۹.</ref>


سید رضی در ابتدای این خطبه از حضرت فاطمه(س) با لقب [[سیدة نساء العالمین|سیدة النساء]] نام برده است. به‌گفته [[ابن‌ابی‌الحدید]] در [[شرح نهج البلاغه (ابن‌ابی‌الحدید)|شرح نهج‌البلاغه]]، این تعبير برگرفته از [[خبر متواتر|خبر متواترى]] از پيامبر اكرم(ص) است<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۲۶۵-۲۶۶.</ref> که [[جوامع روایی|کتاب‌های حدیثی]] شیعه و اهل‌سنت آن را نقل کرده‌اند.<ref>صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۵۹۵؛ البخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۸، ص۶۴.</ref> در این روایت، پیامبر(ص) برای تسکین قلب فاطمه(س) به‌خاطر نزدیک شدن مرگ خود، او را سیدة نساء اهل الجنة، سیدة نساء المؤمنین یا سیدة نساء هذة الامة می‌خواند.<ref>مسلم، صحیح المسلم، بیروت، ج۴، ص۱۹۰۵؛ حسینی خطیب، مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده، ۱۹۸۵م، ج۳، ص۸۲.</ref>
سید رضی در ابتدای این خطبه از حضرت فاطمه(س) با لقب [[سیدة نساء العالمین|سیدة النساء]] نام برده است. به‌گفته [[ابن‌ابی‌الحدید]] در [[شرح نهج البلاغه (ابن‌ابی‌الحدید)|شرح نهج‌البلاغه]]، این تعبير برگرفته از [[خبر متواتر|خبر متواترى]] از پيامبر اكرم(ص) است<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۲۶۵-۲۶۶.</ref> که [[جوامع روایی|کتاب‌های حدیثی]] شیعه و اهل‌سنت آن را نقل کرده‌اند.<ref>صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۵۹۵؛ البخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۸، ص۶۴.</ref> در این روایت، پیامبر(ص) برای تسکین قلب فاطمه(س) به‌خاطر نزدیک شدن مرگ خود، او را سیدة نساء اهل الجنة، سیدة نساء المؤمنین یا سیدة نساء هذة الامة می‌خواند.<ref>مسلم، صحیح المسلم، بیروت، ج۴، ص۱۹۰۵؛ حسینی خطیب، مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده، ۱۹۸۵م، ج۳، ص۸۲.</ref>


== سند ==
== سند ==
سخنان امام علی(ع) خطاب به پیامبر اسلام(ص) در هنگام دفن حضرت فاطمه(س)، به غیر از نهج‌البلاغه در کتاب‌های روایی دیگری نیز آمده است.<ref>حسینی خطیب، مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده، ۱۹۸۵م، ج۳، ص۸۵-۸۷.</ref> طبق بررسی [[کتاب مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده]]، این سخنان با مقداری تفاوت در کتاب‌هایی چون [[الکافی]] نوشته [[محمد بن یعقوب کلینی]] از [[امام حسین(ع)]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۵۸.</ref> در [[دلائل الامامة]] اثر [[محمد بن جریر طبری صغیر]] از [[امام جعفر صادق(ع)]]،<ref>طبری، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۷.</ref> در [[الامالی شیخ طوسی]] از امام حسین(ع)<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۱۰۹.</ref> و در کتاب‌های اهل‌سنت مانند کتاب [[تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة (کتاب)|تذکرة الخواص]] نوشته سبط بن جوزی حنفی<ref>ابن‌جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> نیز آمده است.
سخنان امام علی(ع) خطاب به پیامبر اسلام(ص) در هنگام [[دفن حضرت فاطمه(س)]]، به غیر از [[نهج البلاغه|نهج‌البلاغه]] در کتاب‌های روایی دیگری نیز آمده است.<ref>حسینی خطیب، مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده، ۱۹۸۵م، ج۳، ص۸۵-۸۷.</ref> طبق بررسی [[کتاب مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده]]، این سخنان با مقداری تفاوت در کتاب‌هایی چون [[الکافی]] نوشته [[محمد بن یعقوب کلینی]] از [[امام حسین(ع)]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۵۸.</ref> در [[دلائل الامامة]] اثر [[محمد بن جریر طبری صغیر]] از [[امام جعفر صادق(ع)]]،<ref>طبری، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۷.</ref> در [[الامالی شیخ طوسی]] از امام حسین(ع)<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۱۰۹.</ref> و در کتاب‌های اهل‌سنت مانند کتاب [[تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة (کتاب)|تذکرة الخواص]] نوشته سبط بن جوزی حنفی<ref>ابن‌جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> نیز آمده است.


==تک‌نگاری==
==تک‌نگاری==
۹٬۷۵۶

ویرایش