۱۷٬۱۹۱
ویرایش
جفر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
===در نوشته‌های اهل سنّت=== | ===در نوشته‌های اهل سنّت=== | ||
در نوشته‌های [[اهل سنت]]، کتاب جفر بیشتر به [[امام صادق(ع)]] نسبت داده شده است. [[ابن خلدون]] اصل کتاب جفر را از امام صادق(ع) دانسته که [[هارون بن سعید عجلی]]، پیشوای [[زیدیه|زیدیان]]، از وی روایت کرده و در آن حوادثی ذکر شده است که در آینده برای [[امامان شیعه]] اتفاق خواهد افتاد و کتاب را به اعتبار پوستی که مطالب روی آن نوشته شده بوده، جفر نامیده‌اند.<ref> ابن خلدون، ج۱، ص۴۱۵-۴۱۶</ref> به نظر ابن خلدون اگر چه امام صادق(ع) برخی نزدیکانش را از رخدادهای ناگوار آینده بر حذر می‌داشت و رخدادها همانگونه که او پیش‌بینی کرده بود، به وقوع می‌پیوست، اما در وجود چنین کتابی که تنها برخی اشارات عاری از هرگونه دلیل در اعتبار آن رسیده باید تردید کرد.<ref>ابن خلدون، ج۱، ص۴۱۵-۴۱۶.</ref> | |||
ابن قتیبه نیز به [[رافضیان]] درباره ادعای علم باطنی و وجود کتاب جفر نزد آنان خرده گرفته؛ زیرا، هارون بن سعید که این کتاب را روایت کرده، در یکی از سروده‌های خود از جفر و هر که به جفر می‌پردازد، بیزاری جُسته است.<ref>ابن‌قتیبه، ص۴۸-۴۹.</ref> همچنین [[بشر بن معتمر هلالی]] (متوفی ۲۲۶ق)، رئیس معتزلیان [[بغداد]]، در شعری به [[رافضیان]] طعنه زده که جفر آنان را غَرّه ساخته است.<ref>جاحظ، ج۶، ص۲۸۹</ref> به عقیده [[ابوزهره]]،<ref>ابوزهره، ص۲۹، ۹۸</ref> فرقه [[خطابیه]] اندیشه‌های مربوط به جفر را در میان [[شیعیان]] دوازده امامی رواج داد<ref>مقریزی، ج۴، ص۱۷۴-۱۷۵</ref> ولی، با توجه به گرایش‌های غلوآمیز [[ابوالخطاب]]، داعیه‌دار این فرقه، و برائت جستن [[امام صادق]](ع) از وی در حضور اصحاب،<ref> قاضی نعمان، ج۱، ص۴۹ ۵۰</ref> قطعاً قرائت خطابیه از جفر را [[امامان شیعه]] تأیید نکرده‌اند.{{مدرک}} | ابن قتیبه نیز به [[رافضیان]] درباره ادعای علم باطنی و وجود کتاب جفر نزد آنان خرده گرفته؛ زیرا، هارون بن سعید که این کتاب را روایت کرده، در یکی از سروده‌های خود از جفر و هر که به جفر می‌پردازد، بیزاری جُسته است.<ref>ابن‌قتیبه، ص۴۸-۴۹.</ref> همچنین [[بشر بن معتمر هلالی]] (متوفی ۲۲۶ق)، رئیس معتزلیان [[بغداد]]، در شعری به [[رافضیان]] طعنه زده که جفر آنان را غَرّه ساخته است.<ref>جاحظ، ج۶، ص۲۸۹</ref> به عقیده [[ابوزهره]]،<ref>ابوزهره، ص۲۹، ۹۸</ref> فرقه [[خطابیه]] اندیشه‌های مربوط به جفر را در میان [[شیعیان]] دوازده امامی رواج داد<ref>مقریزی، ج۴، ص۱۷۴-۱۷۵</ref> ولی، با توجه به گرایش‌های غلوآمیز [[ابوالخطاب]]، داعیه‌دار این فرقه، و برائت جستن [[امام صادق]](ع) از وی در حضور اصحاب،<ref> قاضی نعمان، ج۱، ص۴۹ ۵۰</ref> قطعاً قرائت خطابیه از جفر را [[امامان شیعه]] تأیید نکرده‌اند.{{مدرک}} | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
جفر و جامعه از [[ودایع امامت]] است و از امامی به امام دیگر منتقل می‌شود.<ref>كلينی، الكافى، ج۱، ص۲۳۹؛ شیخ مفيد، الإرشاد، ج۲، ص۱۸۶</ref> | جفر و جامعه از [[ودایع امامت]] است و از امامی به امام دیگر منتقل می‌شود.<ref>كلينی، الكافى، ج۱، ص۲۳۹؛ شیخ مفيد، الإرشاد، ج۲، ص۱۸۶</ref> | ||
==تفکیک جفر و جامعه در منقولات اهل سنّت== | ==تفکیک جفر و جامعه در منقولات اهل سنّت== | ||
در گزارش‌های شیعی میان کتاب جفر و جامعه و محتوای آن دو تفکیک شده است اما در گزارش‌های اهل سنت چنین تفکیکی وجود ندارد، در پاره‌ای از گزارش‌های [[اهل سنّت]]، که از این دو کتاب به طور جداگانه یاد شده، محتوای آن دو، یک چیز معرفی شده است.<ref>جرجانی، شرح‌المواقف،ج ۶، ص۲۲.</ref> طاشکوپری‌زاده، و به تبع او حاجی خلیفه، با استحسانی فلسفی عرفانی، جفر و جامعه را عبارت از علم اجمالی دانسته‌اند به هر آنچه به نحو کلی یا جزئی در گذشته انجام گرفته است یا در آینده به وقوع خواهد پیوست، و در نتیجه، جفر را همان لوح قضا (یا عقل کلی) و جامعه را همان لوح قَدَر (یا نفس کلی) معرفی کرده‌اند.<ref>طاشکوپری‌زاده، کتاب مفتاح السعادة و مصباح السیادة،ج ۲، ص۴۲۵؛ حاجی خلیفه، ج ۱، ستون ۵۹۱</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||