الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

==محتوا==

این کتاب مشتمل بر احادیث فقهی است و مختصرتر از [[تهذیب الاحکام]] است. ترتیب ابواب الاستبصار بدین صورت است که دو جزء نخست آن (بخش اول و دوم) به مباحث [[عبادت|عبادات]] (به جز [[جهاد]]) و جزء اخیر (بخش سوم) به دیگر ابواب فقهی مانند [[عقود]]، [[ایقاعات]]، [[احکام]] تا [[حدود]] و [[دیات]] اختصاص داده شده است.

برپایه آماری که مؤلف خود از احادیث یاد شده در الاستبصار به دست داده، شمار آن‌ها ۵۵۱۱ است،<ref>طوسی، الاستبصار، ج۴، ص۳۴۳.</ref> حال آن‌که در چاپ تحقیقی از کتاب الاستبصار، شماره احادیث به ۵۵۵۸ حدیث بالغ شده است و چنین اختلافی در شماره می‌تواند به شیوه شمارش درمورد پاره‌ای از احادیث خاص مربوط گردد.<ref>بجنوردی، ج۸، ص۳۲۹۶، ذیل مدخل</ref>

==هدف از تألیف==

برخی از علما و شاگردان شیخ طوسی از ایشان درخواست کردند تا کتابی بنویسد که در آن روایات متعارض و مخالف را جمع‌آوری کند و به بررسی آن‌ها بپردازد و روایات صحیح و غیر صحیح را مشخص نماید. شیخ طوسی در این کتاب ابتدا روایاتی را که معتبر و صحیح می‌داند، آورده و سپس به روایات مخالف اشاره کرده و سعی داشته که روایتی را از قلم نیندازد، پس از آن نیز به جمع میان روایات و بررسی آن‌ها پرداخته است.

==شیوه تألیف==

[[شیخ طوسی]] در این اثر علاوه بر این‌که احادیث مربوط به هر باب را در یکجا فراهم آورده، به نقد و بررسی سندی و محتوایی آن‌ها نیز عنایت داشته، و در باب باب آن پیشنهاد خود را برای رفع ناهمخوانی ظاهری میان احادیث، یا ترجیح گروهی از روایات بر گروهی دیگر ارائه کرده است. شیوه‌های جمع بین احادیث و رفع ناهمخوانی‌ها که در فقه شیخ طوسی جایگاهی ویژه دارد، به خصوص در کتاب الاستبصار او بازتاب یافته است.