نسناس: تفاوت میان نسخه‌ها

از جزری نقل شده که گروهی از مردم، نسناس را همان يأجوج و مأجوج می‌دانند و گروهی آن را انسان‌هایی از قوم عاد می‌دانند که بواسطه گناهانشان [[خداوند]] آنها را به شکل خاصی [[مسخ]] کرد؛ و گروهی دیگر آنها را موجوداتی با صورت انسانی می‌دانند که از نسل آدم نیستند و از جهاتی شبیه انسان هستند و از جهاتی متفاوت از او.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۹۶.</ref><br />

واژه نسناس در قرآن ذکر نشده اما ذیل آیه سی‌ [[سوره بقره]]<ref>(به خاطر بياور) هنگامى را كه پروردگارت به فرشتگان گفت: «من در روى زمين، جانشينى‏[ نماينده‏‌اى‏] قرار خواهم داد.» فرشتگان گفتند: «پروردگارا! »آيا كسى را در آن قرار مى‏‌دهى كه فساد و خونريزى كند؟! (زيرا موجودات زمينى ديگر، كه قبل از اين آدم وجود داشتند نيز، به فساد و خونريزى آلوده شدند. اگر هدف از آفرينش اين انسان، عبادت است،) ما تسبيح و حمد تو را بجا مى‌‏آوريم، و تو را تقديس مى‌‏كنيم.» پروردگار فرمود: «من حقايقى را مى‌‏دانم كه شما نمى‌‏دانيد.</ref> روایاتی نقل شده که نشان می‌دهد اعتراض [[ملائکه]] به خداوند در باب خلق [[آدم]]، ناشی از مشاهده خونریزی موجوداتی به نام [[جنّ]] و نسناس بوده که قبل از آدم در زمین موجود بوده‌اند<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۰۳؛ راوندی،قصص الانبیاء، ۱۴۰۹ق، ص۳۹-۴۰.</ref>.<br />

علی بن ابراهيم نيز از [[امام علی(ع)]] نقل کرده که آفرينش [[آدم(ع)]] هزاران سال پس از انقراض كامل نسناس‌ها صورت گرفته است<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۷، ج۱، ص۳۶.</ref>.<br />

[[امام علی(ع)]] در روايت ديگری، با اشاره به آيه سی [[سوره بقره]] مي‌فرمايد: فرشتگان شاهد معاصی، خون‌ريزی‌ها و فساد در زمين به دست [[جن]] و نسناس بودند؛ بنابراين احتمال می‌دادند كه انسان نيز همان گونه باشد. اما خداوند آدم(ع) را كاملا مستقل از خلقت جن و نسناس آفريد و [[فرشتگان]] را از تفاوت‌های انسان و نسناس آگاه کرد<ref>راوندی،قصص الانبیاء، ۱۴۰۹ق، ص۳۹-۴۰.</ref>.<br />

در روايت دیگری از [[امام علی(ع)]] نقل شده که نسناس، موجوداتی زمینی داراي بدن و روح بودند که مي‌خوردند و مي‌آشاميدند اما بعد از مدتی سرکشی کرده و کافر شدند و بواسطه ظلم و فساد منقرض گشتند.<ref>راوندی، قصص الانبیاء، ۱۴۰۹ق، ص۳۵-۴۰.</ref><br />

برخی از محققان، نسناس‌ها را بر نئاندرتال‌ها و کرومانیون‌ها و غیره تطبیق می‌دهند که قبل از انسان‌ها در زمین می‌زیستند و  به علل مختلف از جمله جنگ و شرایط نامساعد محیطی، منقرض گشتند.<ref>افضلی، علی، «آفرينش انسان در آموزه‌هاي اسلامي و نسبت آن با نظريه تکامل»، ص۱۳۰.</ref> دربارة محدوده زمانی انقراض نئاندرتال‌ها و كرومانيون‌ها، ميان آموزه‌های [[قرآن]] و روایات با يافته‌های علمي هماهنگی وجود دارد، زيرا بر اساس روایات، نسناس‌ها هزاران سال قبل از پيدايش [[آدم(ع)]] منقرض شده‌اند و استخوان‌های كشف شده نیز حاكی از اين هستند كه آن‌ها در محدوده زمانی بيش از 20هزار سال قبل از بين رفته‌اند.<ref>دولت، «بررسي تطبيقي تاريخ پيدايش انسان در زمين از نظر علم و آموزه‌هاي قرآني و حديثي»، ص۲۳-۲۴.</ref><br />

به باور برخی از محققان، روایات مذکور در باب «نسناس» می‌توانند مکمّل آموزه‎‌های قرآنی در باب خلقت مستقل [[آدم(ع)]] باشند به این بیان که قبل از آدم، موجودات شبه‌انسانی به نام نسناس بودند که منقرض شدند؛ اما بعد از مدتی [[خداوند]] به شکل مستقل، [[آدم(ع)]] را آفرید تا نسل انسان از او متولد شوند. این دیدگاه در تقابل با دیدگاه فرگشت است که انسان را تکامل یافته همان موجودات شبه‌انسانیِ سابق می‌داند.<ref>برای مطالعه بیشتر، رک: افضلی، علی، «آفرينش انسان در آموزه‌هاي اسلامي و نسبت آن با نظريه تکامل».</ref>

{{پانویس2}}

*افضلی، علی، «آفرينش انسان در آموزه‌هاي اسلامي و نسبت آن با نظريه تکامل»، پژوهش‌نامه فلسفه دين(نامة حکمت)، سال دهم، شمارة دوم، پاييز و زمستان۱۹۳۱.

*دولت، محمدعلی و علی افضلی، «بررسي تطبيقي تاريخ پيدايش انسان در زمين از نظر علم و آموزه‌هاي قرآني و حديثي»، مجله پژوهش‌هاي علم و دين، شال ششم، پاییز و زمستان۱۳۹۴.

*راوندى، قطب الدين، قصص الأنبياء، بنياد پژوهش‌هاي اسلامى آستان قدس رضوى، ۱۴۰۹ق.

*قمى، على بن ابراهيم، تفسير القمی، انتشارات دار الكتاب، ۱۳۶۷.