پرش به محتوا

روضه مجلس یزید: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''روضه مجلس یزید'''، از [[روضه]]‌های مجالس [[عزاداری امام حسین|عزاداری]] [[شیعیان]]. این روضه پس از [[عاشورا]] و معمولا در دهه اول یا دهه دوم [[محرم]] خوانده می‌شود. در این روضه از ماجراهایی سخن می‌رود که در مجلس [[یزید]] و هنگام حضور [[اسرای کربلا|اسرای اهل بیت]] [[شام]] اتفاق افتاد.
'''روضه مجلس یزید'''، از [[روضه]]‌های مجالس [[عزاداری امام حسین ]]. این روضه پس از [[عاشورا]] و معمولا در دهه اول یا دهه دوم [[محرم]] خوانده می‌شود. این روضه حاوی ماجراهایی است که در مجلس [[یزید]] و هنگام حضور [[اسرای کربلا|اسرای اهل بیت]] در [[شام]] اتفاق افتاد.
 
==نقل تاریخی==
==نقل تاریخی==
پس از ورود اسرای کربلا به شام یزید دستور داد تا شهر را آذین بندی کنند. [[سهل بن سعد ساعدی]] از جمله کسانی است که آذین بندی شهر و سرور و شادی مردم را به هنگام ورود اهل بیت مشاهده و توصیف کرده‌است.<ref>شیخ صدوق، امالی، مجلس، ۳۱، ص۲۳۰.</ref>
پس از ورود اسرای کربلا به شام، [[یزید]] دستور داد شهر را آذین‌بندی کنند. [[سهل بن سعد ساعدی]] از جمله کسانی است که آذین‌بندی شهر و سرور و شادی مردم را در هنگام ورود اهل بیت مشاهده و توصیف کرده است.<ref>شیخ صدوق، امالی، مجلس، ۳۱، ص ۲۳۰.</ref>
 
براساس نقل‌های تاریخی، ورود سرهای شهیدان به شام در روز اول [[ماه صفر|صفر]] بوده‌است.<ref>ابوریحان بیرونی، آثار الباقیه، ص۳۳۱</ref> در این روز اسیران را از [[باب توما]] یا [[دروازه ساعات]] وارد شهر کرده و در ورودی مسجد جامع، بر سکویی که محل نگه‌داری اسرا بود جای دادند.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۱۲۹-۱۳۰</ref>


ماموران پس از آن که اسیران را در شهر شام چرخاندند، به قصر یزید رفتند. [[زحر بن قیس جعفی|زحر بن قیس]] به نمایندگی از سایر ماموران، جریان [[واقعه کربلا]] را به یزید گزارش داد.<ref> تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۶۰</ref>
بر اساس نقل‌های تاریخی، ورود سرهای شهیدان به شام در روز اول [[ماه صفر|صفر]] بوده است.<ref>ابوریحان بیرونی، آثار الباقیه، ص ۳۳۱.</ref> در این روز اسیران را از [[باب توما]] یا [[دروازه ساعات]] وارد شهر کرده و در ورودی مسجد جامع، بر سکویی که محل نگهداری اسرا بود جای دادند.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ج ۵، ص ۱۲۹-۱۳۰.</ref>


یزید پس از شنیدن گزارش دستور داد کاخ را تزیین کنند. او بزرگان شام را به حضور طلبید و دستور داد اسیران را به قصر وی وارد کنند.<ref>تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۶۱</ref> گزارش‌ها حاکی از آن است که اسیران را در حالی‌که با طناب به هم بسته شده بودند، وارد مجلس کردند.<ref>سیدبن طاووس، لهوف، ص۲۱۳</ref> در این هنگام [[فاطمه بنت الحسین]] گفت:ای یزید شایسته است دختران [[رسول خدا(ص)]] اسیر باشند؟ در این هنگام حاضران و اهل خانه یزید گریستند.<ref>ابن نما، مثیر الاحزان، ص۹۹</ref>
ماموران پس از آنکه اسیران را در شهر شام چرخاندند، به قصر یزید رفتند. [[زحر بن قیس جعفی|زحر بن قیس]] به نمایندگی از سایر ماموران، جریان [[واقعه کربلا]] را به یزید گزارش داد.<ref>تاریخ الطبری، ج ۵، ص ۴۶۰.</ref> یزید پس از شنیدن گزارش، دستور داد کاخ را تزیین کنند. او بزرگان شام را به حضور طلبید و دستور داد اسیران را به قصر وارد کنند.<ref>تاریخ الطبری، ج ۵، ص ۴۶۱.</ref> اسیران را در حالی که با طناب به هم بسته شده بودند، وارد مجلس کردند.<ref>سید بن طاووس، لهوف، ص ۲۱۳.</ref> در این هنگام [[فاطمه بنت الحسین]] گفت: ای یزید! شایسته است دختران [[رسول خدا(ص)]] اسیر باشند؟ در این هنگام حاضران و اهل خانه یزید گریستند.<ref>ابن نما، مثیر الاحزان، ص ۹۹.</ref>


یزید در حضور اسیران سر امام را در ظرف طلا گذاشته<ref>خوارزمی، ج۲، ص۶۴</ref> و با چوب دستی به آن می‌زد.<ref>یعقوبی، ج۲، ص۶۴</ref> وقتی [[سکینه دختر امام حسین(ع)|سکینه]] و [[فاطمه دختر امام حسین(ع)|فاطمه]] دختران امام حسین این صحنه را دیدند چنان فریاد زدند که زنان یزید و دختران [[معاویه بن ابوسفیان|معاویه]] صدا به شیون و زاری بلند کردند.<ref>ابن اثیر، کامل، ج۲ص ۵۷۷</ref> در روایتی از [[امام رضا(ع)]] آمده یزید سر امام را در تشتی گذاشت و بر روی آن میز غذا نهاد آنگاه با یارانش سرگرم خوردن غذا و آبجو شد، سپس میز بازی شطرنج را روی آن تشت گذاشت و با یارانش به بازی شطرنج مشغول شد. وی هنگامی‌که از هم‌بازیانش می‌برد، جام آب‌جو را برمی‌داشت و می‌نوشید و ته‌مانده آن را کنار تشتی که سر بریده امام در آن بود بر زمین می‌ریخت.<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۲۵، ح۵۰ </ref>  
یزید در حضور اسیران، سر [[امام حسین(ع)|امام]] را در ظرف طلا گذاشت<ref>خوارزمی، ج ۲، ص ۶۴.</ref> و با چوب‌دستی به آن می‌زد.<ref>یعقوبی، ج ۲، ص ۶۴</ref> وقتی [[سکینه دختر امام حسین(ع)|سکینه]] و [[فاطمه دختر امام حسین(ع)|فاطمه]] دختران امام حسین این صحنه را دیدند، چنان فریاد زدند که زنان [[یزید]] و دختران [[معاویه بن ابوسفیان|معاویه]]، صدا به شیون و زاری بلند کردند.<ref>ابن اثیر، کامل، ج ۲، ص ۵۷۷.</ref> در روایتی از [[امام رضا(ع)]] آمده که یزید سر امام را در تشتی گذاشت و میز غذا را بر تشت نهاد، آنگاه با یارانش سرگرم خوردن غذا و آبجو شد، سپس میز بازی شطرنج را روی آن تشت گذاشت و با یارانش به بازی شطرنج مشغول شد. وی هنگامی‌که از همبازیانش می‌برد، جام آبجو را برمی‌داشت و می‌نوشید و ته‌مانده آن را کنار تشتی که سر بریده امام در آن بود بر زمین می‌ریخت.<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۲۵، ح ۵۰.</ref>


بعضی از حاضران به این رفتار یزید اعتراض کردند، از جمله [[یحیی بن حکم]] برادر [[مروان بن حکم]] که یزید با مشت به سینه وی زد.<ref>طبری، ج۵ص ۴۶۵</ref> [[ابوبرزه اسلمی]] نیز اعتراض کرد که به دستور یزید از مجلس اخراج شد.<ref>انساب الاشراف، ج۳، ص۴۱۶</ref>
بعضی از حاضران به این رفتار یزید اعتراض کردند، از جمله [[یحیی بن حکم]] برادر [[مروان بن حکم]] که یزید با مشت به سینه وی زد.<ref>طبری، ج ۵، ص ۴۶۵.</ref> [[ابوبرزه اسلمی]] نیز اعتراض کرد که به دستور یزید از مجلس اخراج شد.<ref>انساب الاشراف، ج ۳، ص ۴۱۶.</ref>


پس از گذشت جریاناتی در شام، [[امام سجاد(ع)]] و [[حضرت زینب(س)]] در شام برای تنویر افکار عمومی اقدام به سخنرانی کردند. این سخنرانی‌ها به [[خطبه امام سجاد(ع) در شام|خطبه امام سجاد(ع)]] و [[خطبه حضرت زینب در شام]] معروف است.
در شام، [[امام سجاد(ع)]] و [[حضرت زینب(س)]] برای آگاه ساختن مردم، خطبه‌هایی ایراد کردند. این سخنرانی‌ها به [[خطبه امام سجاد(ع) در شام|خطبه امام سجاد(ع)]] و [[خطبه حضرت زینب در شام]] معروف است.


==روضه==
==روضه==
در روضه مجلس یزید به مصائبی که در این مجلس اتفاق افتاده، اشاره می‌شود. [[روضه خوان]]، اهانت یزید به سر [[امام حسین(ع)]] با چوب خیزران و اعتراض برخی حاضرین را یادآوری می‌نماید.<ref>72مجلس در عزای مظلوم، ص۱۸۸</ref> گاهی نیز داستان [[هنده همسر یزید]] در این مجلس خوانده می‌شود.<ref>72مجلس در عزای مظلوم، ص۲۱۳</ref> شرح [[خطبه امام سجاد(ع) در شام|خطبه امام سجاد(ع)]] و گریز آن به [[روضه شهادت امام حسین]] نیز از جمله محتوای این روضه است.<ref>72مجلس در عزای مظلوم، ص۲۱۵</ref>
در روضه مجلس یزید، به مصائبی که در این مجلس اتفاق افتاده اشاره می‌شود. [[روضه‌خوان]]، اهانت یزید به سر [[امام حسین(ع)]] با چوب خیزران و اعتراض برخی حاضرین را یادآوری می‌کند.<ref>۷۲ مجلس در عزای مظلوم، ص ۱۸۸.</ref> گاهی داستان [[هنده همسر یزید]] در این مجلس خوانده می‌شود.<ref>۷۲ مجلس در عزای مظلوم، ص ۲۱۳.</ref> شرح [[خطبه امام سجاد(ع) در شام|خطبه امام سجاد(ع)]] و گریز آن به [[روضه شهادت امام حسین]] هم بخشی از محتوای این روضه است.<ref>۷۲ مجلس در عزای مظلوم، ص ۲۱۵.</ref>


==نمونه اشعار==
==نمونه اشعار==
{{شعر|نستعلیق}}
{{شعر}}
{{ب|چوب ستم بر این سر اَنوَر مزن یزید|
{{ب|چوب ستم بر این سر اَنوَر مزن یزید|
تیر اَلم به جان پیمبر مزن یزید}}
تیر اَلم به جان پیمبر مزن یزید}}
خط ۴۳: خط ۴۲:
ظالم به بوسه گاه نبی چوب می‌زنی}}<ref>دیوان جودی، ص۱۳۶</ref>
ظالم به بوسه گاه نبی چوب می‌زنی}}<ref>دیوان جودی، ص۱۳۶</ref>
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
==منابع==
==منابع==
* ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ،‌دار التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۵ق.
* ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ،‌ دار التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۵ق.
* ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحیق علی شیری، دراالاضواء، بیروت، ۱۴۱۱ق.
* ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحیق علی شیری، دراالاضواء، بیروت، ۱۴۱۱ق.
* ابن طاووس، الملهوف فی معرفه علی قتلی الطفوف، تحقیق فارس تبریزیان، دارالاسوه، ۱۴۱۴ق.
* ابن طاووس، الملهوف فی معرفه علی قتلی الطفوف، تحقیق فارس تبریزیان، دارالاسوه، ۱۴۱۴ق.
خط ۵۸: خط ۵۹:
* صدوق، عیون اخبارالرضا، تصحیح حسین اعلمی، موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۰۴ق.
* صدوق، عیون اخبارالرضا، تصحیح حسین اعلمی، موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۰۴ق.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الملوک و الامم، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، روائع التراث العربی، بیروت.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الملوک و الامم، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، روائع التراث العربی، بیروت.
* یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ یعقوبی،‌دار صادر، بیروت.
* یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ یعقوبی،‌ دار صادر، بیروت.
{{فاجعه کربلا}}
{{فاجعه کربلا}}


[[رده:روضه‌های عاشورا]]
[[رده:روضه‌های عاشورا]]
۳۸۶

ویرایش