پرش به محتوا

عملیات استشهادی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
'''عملیات استشهادی''' از اقسام [[جهاد دفاعی]] که فردی داوطلبانه خود را برای کشته شدن قطعی آماده می‌کند.<br />
'''عملیات استشهادی''' از اقسام [[جهاد دفاعی]] که فردی داوطلبانه خود را برای کشته شدن قطعی آماده می‌کند.<br />
از نگاه [[فقه|فقهی]] این عمل در صورتی که به خاطر حفظ مصالح دینی صورت بگیرد صحیح است. این روش مبارزه از جهت‌های مختلفی از جمله انگیزه هدف و مصالح با [[عملیات انتحاری]] و [[ترور]] تفاوت دارد.
از نگاه [[فقه|فقهی]] این عمل در صورتی که به خاطر حفظ مصالح دینی صورت بگیرد صحیح است. این روش مبارزه از جهت‌های مختلفی از جمله انگیزه هدف و مصالح با [[عملیات انتحاری]] و [[ترور]] تفاوت دارد.
==مفهوم شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
استشهاد واژه‎ای عربی که در لغت به معنای گواه طلبیدن است.<ref>دهخدا، لغت نامه، ۱۳۷۷ش، ص۲۱۵۳</ref> به معنای کشته شدن در راه [[خدا]] نیز آمده است.<ref>مختار عمر، معجم اللغة العربية المعاصرة، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۱۲۴۱</ref><br />
استشهاد به معنای گواه طلبیدن است<ref>دهخدا، لغت نامه، ۱۳۷۷ش، ص۲۱۵۳</ref> و به معنای کشته شدن در راه [[خدا]] نیز آمده است.<ref>مختار عمر، معجم اللغة العربية المعاصرة، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۱۲۴۱</ref><br /> همچنین استشهادیه به معنای فداکاری رزمنده‎ای است که با حمل مواد منفجره به دشمنان دین حمله می‌کند و خود و آنان را به قتل می‎رساند.<ref>مختار عمر، معجم اللغة العربية المعاصرة،۱۴۲۹ق، ج۲، ص۱۲۴۱</ref><br />
همچنین استشهادیه به معنای فداکاری رزمنده‎ای است که با حمل مواد منفجره به دشمنان دین حمله می‌کند و خود و آنان را به قتل می‎رساند.<ref>مختار عمر، معجم اللغة العربية المعاصرة،۱۴۲۹ق، ج۲، ص۱۲۴۱</ref><br />
از نگاه فقهی عملیات استشهادی از مصداق‎های جهاد دفاعی است و اقدامى است كه شخص با [[قصد قربت]] و با علم به شهادت و با هدف ضربه زدن به دشمن متجاوز و اشغالگر به انجام آن مبادرت ورزد و در اين راه كشته شود.<ref>برجی، ترور و دفاع مشروع، ۱۳۸۶ش، ص۸۱</ref>
از نگاه فقهی عملیات استشهادی از جمله مصداق‎های جهاد دفاعی است و در واقع اقدامى است كه شخص با قصد قربت و با علم به شهادت و با هدف ضربه زدن به دشمن متجاوز و اشغالگر به انجام آن مبادرت ورزد و در اين راه كشته شود.<ref>برجی، ترور و دفاع مشروع، ۱۳۸۶ش، ص۸۱</ref>
==تفاوت با عملیات انتحاری و ترور==
==تفاوت با عملیات انتحاری و ترور==
عملیات استشهادی با عملیات انتحاری از سه جهت متفاوت دانسته شده است.<ref>برجی، ترور و دفاع مشروع، ۱۳۸۶ش، ص۸۱</ref> اولین جهت مساله انگیزه و [[نیت]] هر یک از این دو است. در عملیات استشهادی نیت و انگیزه [[مجاهد]] دفاع از ایمان، مقدسات و سرزمین اسلامی است در حالی که در عملیات انتحاری چنین قصدی نیست.<ref>برجی، ترور و دفاع مشروع، ۱۳۸۶ش، ص۸۱</ref><br />
عملیات استشهادی با عملیات انتحاری از سه جهت متفاوت دانسته شده است.<ref>برجی، ترور و دفاع مشروع، ۱۳۸۶ش، ص۸۱</ref> اولین جهت مساله انگیزه و [[نیت]] هر یک از این دو است. در عملیات استشهادی نیت و انگیزه [[مجاهد]] دفاع از ایمان، مقدسات و سرزمین اسلامی است در حالی که در عملیات انتحاری چنین قصدی نیست.<ref>برجی، ترور و دفاع مشروع، ۱۳۸۶ش، ص۸۱</ref><br />
خط ۱۶: خط ۱۵:
عملیات استشهادی در فتوای عالمان [[شیعه]] و [[سنی]] مورد توجه و بحث است. در میان عالمان شیعه این عمل از جمله مصادیق [[جهاد دفاعی]] معرفی شده است و شرط مهم آن نیز منحصر شدن دفاع به این راه بیان شده است. در بین مراجع [[آیت الله فاضل لنکرانی]]، [[ناصر مکارم شیرازی|آیت الله مکارم شیرازی]] و [[حسین نوری همدانی |آیت الله نوری همدانی]] در پاسخ به [[فتوا|استفتائاتی]]، اصل عملیات استشهادی را مصداق جهاد دفاعی دانسته‌اند و انجام آن را نیازمند اجازه از فقیه جامع الشرایط ندانسته‎اند اما [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی|آیت الله موسوی اردبیلی]] ضمن اشاره به [[حرام|حرمت]] اصل این کار، اجازه فقیه جامع‎الشرایط را ضروری دانسته‎ است.<ref>علوی مهر، بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)،۱۳۹۲ش، ص۱۶۱تا ۱۶۵</ref> [[محمدحسین فضل الله]] از [[مراجع تقلید]] کشور [[لبنان]] نیز معتقد است که این عملیات از مصادیق جهاد دفاعی بوده و وابسته به شرایط نظامی است.<ref>فضل الله، فقه الحیاة، ۱۴۱۹ق، ص۱۴۱و۱۴۲</ref><br />
عملیات استشهادی در فتوای عالمان [[شیعه]] و [[سنی]] مورد توجه و بحث است. در میان عالمان شیعه این عمل از جمله مصادیق [[جهاد دفاعی]] معرفی شده است و شرط مهم آن نیز منحصر شدن دفاع به این راه بیان شده است. در بین مراجع [[آیت الله فاضل لنکرانی]]، [[ناصر مکارم شیرازی|آیت الله مکارم شیرازی]] و [[حسین نوری همدانی |آیت الله نوری همدانی]] در پاسخ به [[فتوا|استفتائاتی]]، اصل عملیات استشهادی را مصداق جهاد دفاعی دانسته‌اند و انجام آن را نیازمند اجازه از فقیه جامع الشرایط ندانسته‎اند اما [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی|آیت الله موسوی اردبیلی]] ضمن اشاره به [[حرام|حرمت]] اصل این کار، اجازه فقیه جامع‎الشرایط را ضروری دانسته‎ است.<ref>علوی مهر، بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)،۱۳۹۲ش، ص۱۶۱تا ۱۶۵</ref> [[محمدحسین فضل الله]] از [[مراجع تقلید]] کشور [[لبنان]] نیز معتقد است که این عملیات از مصادیق جهاد دفاعی بوده و وابسته به شرایط نظامی است.<ref>فضل الله، فقه الحیاة، ۱۴۱۹ق، ص۱۴۱و۱۴۲</ref><br />


عملیات استشهادی در میان عالمان [[اهل سنت]] نیز مورد اختلاف نظر است. از جمله [[یوسف قرضاوی]] معتقد است این عمل فقط برای فلسطینیها مجاز است و در غیر [[فلسطین]] شرعا جایز نیست. <ref>قرضاوی، فقه الجهاد، ۲۰۰۹م، ص۱۱۹۸ و ۱۱۹۹</ref><br />
عملیات استشهادی در میان عالمان [[اهل سنت]] نیز مورد اختلاف‌نظر است. [[یوسف قرضاوی]] معتقد است این عمل فقط برای فلسطینی‌ها مجاز است و در غیر [[فلسطین]] شرعا جایز نیست. <ref> قرضاوی، فقه الجهاد، ۲۰۰۹م، ص۱۱۹۸ و ۱۱۹۹</ref><br />
در مقابل عده‎ای دیگر از عالمان اهل سنت استفاده از عملیات استشهادی را در برابر دشمنان [[اسلام]] با ملاحظه شرایط انجام این [[جهاد]] جایز دانسته اند.<ref>ملامحمدعلی، مشروعیت عملیات استشهادی از دیدگاه فقهای معاصر شیعه و اهل سنت، ص۶۵ تا ۶۸</ref>
در مقابل عده‎ای دیگر از عالمان اهل سنت استفاده از عملیات استشهادی را در برابر دشمنان [[اسلام]] با ملاحظه شرایطی جایز دانسته اند.<ref>ملامحمدعلی، مشروعیت عملیات استشهادی از دیدگاه فقهای معاصر شیعه و اهل سنت، ص۶۵ تا ۶۸</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}
==منابع==
==منابع==
* برجی، یعقوبعلی، ترور و دفاع مشروع، قم، هجرت، ۱۳۸۶ش.
* برجی، یعقوب‌علی، ترور و دفاع مشروع، قم، هجرت، ۱۳۸۶ش.
* دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش.
* دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش.
* علوی مهر، بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) ۱۳۹۲ش.
* علوی مهر، بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) ۱۳۹۲ش.