پرش به محتوا

منع حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۳۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۴ آوریل ۲۰۱۹
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
خط ۱۶: خط ۱۶:


===لغو ممنوعیت کتابت حدیث===
===لغو ممنوعیت کتابت حدیث===
منع کتابت حدیث از سوی [[خلفای سه‌گانه|خلفا]] تا عصر [[عمر بن عبدالعزیز]] حدود یک قرن ادامه داشت.<ref>جمعی از نویسندگان‌، امامت‌پژوهی، ۱۳۸۱ش، ص۳۲۷.</ref> عمر بن عبدالعزیز دستور لغو منع کتابت حدیث را صادر کرد. از عبدالله بن دینار نقل شده که عمر بن عبدالعزیز به [[ابوبکر بن محمد بن حزم]] نامه‌ای نوشت و از او خواست احادیث پیامبر را بنویسد چرا که بیم دارم علم و اهل آن کهنه شود و از میان برود.<ref>میلانی، تشیید المراجعات، ۱۴۲۷ ق، ج۴، ص۳۱۹.</ref>
منع کتابت حدیث از سوی [[خلفای سه‌گانه|خلفا]] تا عصر [[عمر بن عبدالعزیز]] حدود یک قرن ادامه داشت.{{مدرک}} عمر بن عبدالعزیز دستور لغو منع کتابت حدیث را صادر کرد. از عبدالله بن دینار نقل شده که عمر بن عبدالعزیز به [[ابوبکر بن محمد بن حزم]] نامه‌ای نوشت و از او خواست احادیث پیامبر را بنویسد چرا که بیم دارم علم و اهل آن کهنه شود و از میان برود.<ref>میلانی، تشیید المراجعات، ۱۴۲۷ ق، ج۴، ص۳۱۹.</ref>
== انگیزه==
== انگیزه==
برخی از محققان شیعه معتقدند یکی از عوامل منع حدیث جلوگیری از نشر فضایل [[امام علی(ع)]] بوده است و برای این ادعا شواهدی از منابع [[اهل سنت]] نقل کرده‌اند:<ref>مرتضی عاملی،‌ الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ۱۳۸۵ش، ج۱،‌ ص۱۹۹.</ref> از جمله نقلی که نسائی از [[ابن عباس]] آورده که آنها سنت [[پیامبر اسلام]] را ترک کرده‌اند به جهت بغضی که از [[امام علی(ع)]] داشته‌اند.<ref>نسائی، سنن نسائی،‌ ۱۴۰۶ق،‌ ج۵، ص۲۵۳.</ref> برخی بر این ادعا افزوده‌اند که با ممنوعیت احادیث، نقل‌هایی که دلالت بر [[خلافت|جانشینی]] امام علی(ع) داشته از ذهن‌ها پاک شده و در نتیجه اختلاف‌های حدیثی در این زمینه شکل گرفت.<ref>صدوق، معانی الأخبار،۱۳۷۷ش، مقدمه مترجم،‌ ص۷.</ref>
برخی از محققان شیعه معتقدند یکی از عوامل منع حدیث جلوگیری از نشر فضایل [[امام علی(ع)]] بوده است و برای این ادعا شواهدی از منابع [[اهل سنت]] نقل کرده‌اند:<ref>مرتضی عاملی،‌ الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ۱۳۸۵ش، ج۱،‌ ص۱۹۹.</ref> از جمله نقلی که نسائی از [[ابن عباس]] آورده که آنها سنت [[پیامبر اسلام]] را ترک کرده‌اند به جهت بغضی که از [[امام علی(ع)]] داشته‌اند.<ref>نسائی، سنن نسائی،‌ ۱۴۰۶ق،‌ ج۵، ص۲۵۳.</ref> برخی بر این ادعا افزوده‌اند که با ممنوعیت احادیث، نقل‌هایی که دلالت بر [[خلافت|جانشینی]] امام علی(ع) داشته از ذهن‌ها پاک شده و در نتیجه اختلاف‌های حدیثی در این زمینه شکل گرفت.<ref>صدوق، معانی الأخبار،۱۳۷۷ش، مقدمه مترجم،‌ ص۷.</ref>
خط ۵۴: خط ۵۴:
*'''ابهام در احکام:''' [[احکام شرعی]] در [[قرآن]] به صورت مختصر و کلی بیان شده‌اند و راه شناخت جزییات احکام دسترسی به حدیث است. در چنین وضعیتی منع کتابت و بعد از آن حذف احادیث باعث مشکلاتی در عمل به احکام شد.<ref>مطهری، مجموعه آثار،۱۳۷۷ش، ج۴، ص۸۶۲.</ref>
*'''ابهام در احکام:''' [[احکام شرعی]] در [[قرآن]] به صورت مختصر و کلی بیان شده‌اند و راه شناخت جزییات احکام دسترسی به حدیث است. در چنین وضعیتی منع کتابت و بعد از آن حذف احادیث باعث مشکلاتی در عمل به احکام شد.<ref>مطهری، مجموعه آثار،۱۳۷۷ش، ج۴، ص۸۶۲.</ref>
== تک‌نگاری==
== تک‌نگاری==
* منع تدوین الحدیث اسباب و نتایج، نوشته سید علی شهرستانی درباره علل و پیامدهای جلوگیری از نگارش احادیث پیامبر به زبان عربی. از نظر نویسنده آن تلاش در جهت تثبیت حاکمیت تشریعی خلفا در کنار حاکمیت سیاسی آنها از عوامل منع حدیث بوده است. کتاب مذکور در سال ۱۴۱۸ق به وسیله مؤسسه الاعلمی للمطبوعات در بیروت منتشر شده و در سال ۱۳۹۰ش ترجمه فارسی آن با عنوان منع تدوین حدیث منتشر شده است.
* منع تدوین الحدیث اسباب و نتایج، نوشته سید علی شهرستانی درباره علل و پیامدهای جلوگیری از نگارش احادیث پیامبر به زبان عربی. کتاب مذکور در سال ۱۴۱۸ق به وسیله مؤسسه الاعلمی للمطبوعات در بیروت منتشر شده و مجمع جهانی اهل بیت ترجمه های آن را به انگلیسی و فارسی منتشر کرده است.<ref>شهرستانی، منع تدوین حدیث، ۱۳۹۰ش، مقدمه سید هادی حسینی (مترجم)، ص۲۰.</ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
خط ۶۴: خط ۶۴:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، ترجمه فهری، ۲جلد، تهران، نشر علمیه اسلامیه، چاپ اول، بی‌تا.
*ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، به تحقیق: محمد عبدالقادر عطا  و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۲ق.
*ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، به تحقیق: محمد عبدالقادر عطا  و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۲ق.
*‌ ابن حبان، محمد بن حبان أبو حاتم، صحیح ابن حبان، محقق: شعیب الأرنؤوط، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق.
*‌ ابن حبان، محمد بن حبان، صحیح ابن حبان، محقق: شعیب الأرنؤوط، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق.
*ابن حنبل، احمد، مسند ابن حنبل، به تحقیق: شعيب ارنؤوط و عادل مرشد و دیگران، موسسه الرساله الطبعه، ۱۴۲۱ق.
*ابن حنبل، احمد، مسند ابن حنبل، به تحقیق: شعيب ارنؤوط و عادل مرشد و دیگران، موسسه الرساله الطبعه، ۱۴۲۱ق.
* ابی‌داود سجستانی،‌ سنن ابی‌داود، محقق،‌ محی الدین عبدالحمید،‌ بیروت، المکتبة العصریة. بی‌تا.
* ابی‌داود سجستانی،‌ سنن ابی‌داود، محقق،‌ محی الدین عبدالحمید،‌ بیروت، المکتبة العصریة. بی‌تا.
*اعظمی، محمد مصطفی، دراسات فی الحدیث النبوی و تاریخ تدوینه، بیروت، المکتب الاسلامی، ۱۴۰۵ق.
*اعظمی، محمد مصطفی، دراسات فی الحدیث النبوی و تاریخ تدوینه، بیروت، المکتب الاسلامی، ۱۴۰۵ق.
* بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله(ص) و سننه و أیامه(صحیح بخاری)، محقق: الناصر، محمد زهیر بن ناصر، بیروت، دارطوق النجاة، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
* بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله(ص) و سننه و أیامه(صحیح بخاری)، محقق: الناصر، محمد زهیر بن ناصر، بیروت، دارطوق النجاة، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
*جمعی از نویسندگان، امامت پژوهی، مشهد، نشر دانشگاه علوم اسلامی رضوی، چاپ اول، ۱۳۸۱ش.
*حاکم، محمد بن عبدالله، مستدرک علی الصحیحین، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۱ق.
*حاکم، محمد بن عبدالله، مستدرک علی الصحیحین، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۱ق.
*حسینی، سید جواد، «پیامدهای منع نقل حدیث»، در نشریه فرهنگ کوثر، شماره ۷۵، قم، آستانه مقدس حضرت معصومه(س)، پاییز ۱۳۸۷.
*حسینی، سید جواد، «پیامدهای منع نقل حدیث»، در نشریه فرهنگ کوثر، شماره ۷۵، قم، آستانه مقدس حضرت معصومه(س)، پاییز ۱۳۸۷.
*‌حسینی تهرانی، سید محمد حسین، امام شناسی، مشهد، نشرعلامه طباطبایی، چاپ سوم، ۱۴۲۶ش.
*‌حسینی تهرانی، سید محمدحسین، امام شناسی، مشهد، نشرعلامه طباطبایی، چاپ سوم، ۱۴۲۶ش.
*خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، به تحقیق: عبدالفتاح ابوغدة، حلب، مکتب المطبوعات الاسلامیه، ۱۴۱۶ق.
*خطیب بغدادی، أبو بکر أحمد بن علي، تاریخ بغداد، بيروت، دار الکتب العلمية، ۱۴۱۷ق.
*خطیب بغدادی، أبو بکر أحمد بن علي، تاریخ بغداد، بيروت، دار الکتب العلمية، ۱۴۱۷ق.
*دیاری بیدگلی، محمدتقی، «نقد و بررسی علل و انگیزه‌های منع نگارش حدیث»، در پژوهش‌های فلسفی-کلامی، شماره۱، پاییز ۱۳۷۸ش.
*دیاری بیدگلی، محمدتقی، «نقد و بررسی علل و انگیزه‌های منع نگارش حدیث»، در پژوهش‌های فلسفی-کلامی، شماره۱، پاییز ۱۳۷۸ش.
خط ۸۲: خط ۷۹:
* سبحانی تبریزی، جعفر، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، قم، توحید، ۱۳۷۸ش.
* سبحانی تبریزی، جعفر، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، قم، توحید، ۱۳۷۸ش.
* سیوطی، تاریخ الخلفاء، تحقيق، حمدی الدمرداش، مکتبة نزار مصطفى الباز، ۱۴۲۵ق.
* سیوطی، تاریخ الخلفاء، تحقيق، حمدی الدمرداش، مکتبة نزار مصطفى الباز، ۱۴۲۵ق.
*شافعی، ابوعبدالله محمد بن ادریس، الام، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۱۰ق.
*شافعی، محمد بن ادریس، الام، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۱۰ق.
*شیخ صدوق، ترجمه عبد العلی محمدی شاهرودی، معانی الأخبار، تهران،‌دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، ۱۳۷۷ش.
*شیخ صدوق، ترجمه عبد العلی محمدی شاهرودی، معانی الأخبار، تهران،‌دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، ۱۳۷۷ش.
* طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ طبری)، تحقیق: ابراهیم، محمد أبو الفضل، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ طبری)، تحقیق: ابراهیم، محمد أبو الفضل، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
*‌عاملی، جعفر مرتضی،‌ الصحیح من سیرة النبی الاعظم،‌ قم، دارالحدیث، ۱۳۸۵ش.
*‌عاملی، جعفر مرتضی،‌ الصحیح من سیرة النبی الاعظم،‌ قم، دارالحدیث، ۱۳۸۵ش.
*عسقلانی، ابن حجر، فتح‌الباری، بیروت، دارالمعرفة، ۱۳۷۹ق.
*مامقانی، عبدالله،  مقباس ‌الهدایة فی علم الدرایة، قم، آل‌البیت لاحیا‌ء التراث، ۱۴۱۱ق.   
*مامقانی، عبدالله،  مقباس ‌الهدایة فی علم الدرایة، قم، آل‌البیت لاحیا‌ء التراث، ۱۴۱۱ق.   
* متقی هندی، کنز العمال، محقق، بکری حيانی، صفوة السقا، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۱ق.
* متقی هندی، کنز العمال، محقق، بکری حيانی، صفوة السقا، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۱ق.
*مرعشی، سید نور الله، الصوارم المهرقة فی رد الصواعق المحرقة، تهران، نشر نهضت، ۱۳۶۷ش.
*مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۷ش.
*مطهری مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۷ش.
*موسوی بیرجندی، سید حسین، «منع کتابت و انتشار حدیث و سنت نبوی»، در مجله معرفت، شماره ۵۲، فروردین ۱۳۸۱ش.
*موسوی بیرجندی، سید حسین، «منع کتابت و انتشار حدیث و سنت نبوی»، در مجله معرفت، شماره ۵۲، فروردین ۱۳۸۱ش.
*میلانی، سید علی، تشیید المراجعات و تفنید المکابرات، قم، نشر مرکز الحقائق الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۲۷ق.
*میلانی، سید علی، تشیید المراجعات و تفنید المکابرات، قم، نشر مرکز الحقائق الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۲۷ق.
* نسائی، سنن نسائی، تحقيق، عبد الفتاح أبو غدة، حلب، مکتب المطبوعات الإسلامية، ۱۴۰۶ق.
* نسائی، سنن نسائی، تحقيق، عبد الفتاح أبو غدة، حلب، مکتب المطبوعات الإسلامية، ۱۴۰۶ق.
* شهرستانی، سید علی، منع تدوین حدیث انگیزه ها و پیامدها، ترجمه سید هادی حسینی، مجمع جهانی اهل بیت، ۱۳۹۰ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==