۱۷٬۱۸۷
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (انتقال مطالب به یادداشت) |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
در روایات شیعه، آثار و فوایدی برای غیرت ذکر شده است؛ از جمله [[عفت]] و پاکدامنی، جلوگیری از فساد و ثبات خانواده. برخی از علتهای ایجاد بیغیرتی، چنانکه در روایات آمده است، عبارتند از: اختلاط [[محارم|محرم]] و [[نامحرم]]، [[موسیقی حرام]]، نگاه به نامحرم و [[شرابخواری]]. در روایتی از [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] افراط در غیرتورزی، میتواند نتیجه معکوس داشته و موجب فساد شود. | در روایات شیعه، آثار و فوایدی برای غیرت ذکر شده است؛ از جمله [[عفت]] و پاکدامنی، جلوگیری از فساد و ثبات خانواده. برخی از علتهای ایجاد بیغیرتی، چنانکه در روایات آمده است، عبارتند از: اختلاط [[محارم|محرم]] و [[نامحرم]]، [[موسیقی حرام]]، نگاه به نامحرم و [[شرابخواری]]. در روایتی از [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] افراط در غیرتورزی، میتواند نتیجه معکوس داشته و موجب فساد شود. | ||
== | ==مفهومشناسی== | ||
غیرت در فرهنگ اسلامی، به عنوان یک فضیلت مهم اخلاقی بیان شده،<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۲۶۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۲۸۰.</ref> که انسان را به دفاع شدید از آبرو و ناموس، دین و آیین، مال و سرزمین وامیدارد.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۴۳۱.</ref> | غیرت در فرهنگ اسلامی، به عنوان یک فضیلت مهم اخلاقی بیان شده،<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۲۶۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۲۸۰.</ref> که انسان را به دفاع شدید از آبرو و ناموس، دین و آیین، مال و سرزمین وامیدارد.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۴۳۱.</ref> | ||
واژه غیرت در [[قرآن|قرآن کریم]] به صورت مستقیم بهکار نرفته است، ولی [[ناصر مکارم شیرازی]] از [[مراجع تقلید شیعه]] و مفسر قرآن، [[آیه|آیات]] ۶۰ تا ۶۲ [[سوره احزاب]] | واژه غیرت در [[قرآن|قرآن کریم]] به صورت مستقیم بهکار نرفته است، ولی [[ناصر مکارم شیرازی]] از [[مراجع تقلید شیعه]] و مفسر قرآن، [[آیه|آیات]] ۶۰ تا ۶۲ [[سوره احزاب]]{{یادداشت|لَئن لَم ینَتهِ المُنافِقُونَ و الّذین فی قلوبهم مَرَضٌ و الُمُرْجِفُونَ فی المدینة لَنغفرینَّکَ بِهِم ثُمَّ لایجارونَکَ فیها اِلاّ قلیلاً مَلعُونینَ اَینَما ثَقفوا اُخِذُوا و قُتّلِوُا تقتیلاً سُنَّةَ اللهِ فی الّذین خَلَوا مِن قَبلُ و لَن تَجِدَ لِسُنَّةِ الله تبدیلاً.}} را بیانکنندهٔ مفهوم غیرت دانسته است؛ چرا که منافقان شایعهپراکن، کسانی که مزاحم زنان مسلمان میشوند، و شایعهپراکنان علیه زنان باایمان را تهدید به مجازات شدید، تبعید و قتل کرده است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۸۶ش، ص۴۳۳و۴۳۴.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقلقول = [[پیامبر]](ع): {{حدیث|اَلا وَ اِنَّ اللهَ حَرَّمَ الْحَرامَ وَ حَدَّ الحُدودَ وَ ما اَحَدٌ اَغْیرَ مِنَ اللهِ وَ مِنْ غَیرَتِهِ حَرَّمَ الْفواحِشَ.|ترجمه=آگاه باشید که خداوند، محرمات را حرام و حدود را وضع کرد و هیچ کس غیورتر از خدا نیست که از روی غیرت، زشتیها را حرام کرده است.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>بحارالانوار، ج۷۳، ص۳۳۲.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پسزمینه =#ffeebb| گیومه نقلقول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقلقول = [[پیامبر]](ع): {{حدیث|اَلا وَ اِنَّ اللهَ حَرَّمَ الْحَرامَ وَ حَدَّ الحُدودَ وَ ما اَحَدٌ اَغْیرَ مِنَ اللهِ وَ مِنْ غَیرَتِهِ حَرَّمَ الْفواحِشَ.|ترجمه=آگاه باشید که خداوند، محرمات را حرام و حدود را وضع کرد و هیچ کس غیورتر از خدا نیست که از روی غیرت، زشتیها را حرام کرده است.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>مجلسی، بحارالانوار، ج۷۳، ص۳۳۲.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پسزمینه =#ffeebb| گیومه نقلقول =| تراز منبع = چپ}} | ||
بنابر [[حدیث|روایات]] [[شیعه]]، غیرتمندی از صفات [[خدا|خداوند]] است و خداوند بیغیرتی را نمیپسندد.<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۱، ج۸، ص۳۷۲.</ref> غیرت در روایات مذکور، همراه با کرامت و عزت آمده است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، حکمت ۳۰۵، ص۵۲۹.</ref> بر اساس برخی روایات، مردان بیغیرت [[لعن|ملعون]] هستند.<ref>شیخ حرعاملی، وسایل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۲۰، ص۲۳۵.</ref> | بنابر [[حدیث|روایات]] [[شیعه]]، غیرتمندی از صفات [[خدا|خداوند]] است و خداوند بیغیرتی را نمیپسندد.<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۱، ج۸، ص۳۷۲.</ref> غیرت در روایات مذکور، همراه با کرامت و عزت آمده است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، حکمت ۳۰۵، ص۵۲۹.</ref> بر اساس برخی روایات، مردان بیغیرت [[لعن|ملعون]] هستند.<ref>شیخ حرعاملی، وسایل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۲۰، ص۲۳۵.</ref> | ||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
[[حسین مظاهری]]، از عالمان معاصر، علاوه بر غیرت شخصی، با تکیه بر روایات، موارد دیگری را برای غیرت ذکر کرده است؛ از جمله غیرت عمومی و اجتماعی، به معنای غیرتورزی مردان جامعه درباره همه زنان،<ref>مظاهری، معرفت نفس، ۱۳۹۴ش، ج۳، ص۱۳۵.</ref> غیرت وطن و سرزمین، به معنای دوست داشتن وطن و تلاش برای رشد آن،<ref>مظاهری، معرفت نفس، ۱۳۹۴ش، ج۳، ص۱۳۷.</ref> و غیرت دینی به معنای دفاع از حریم اسلام.<ref>مظاهری، معرفت نفس، ۱۳۹۴ش، ج۳، ص۱۳۸.</ref> | [[حسین مظاهری]]، از عالمان معاصر، علاوه بر غیرت شخصی، با تکیه بر روایات، موارد دیگری را برای غیرت ذکر کرده است؛ از جمله غیرت عمومی و اجتماعی، به معنای غیرتورزی مردان جامعه درباره همه زنان،<ref>مظاهری، معرفت نفس، ۱۳۹۴ش، ج۳، ص۱۳۵.</ref> غیرت وطن و سرزمین، به معنای دوست داشتن وطن و تلاش برای رشد آن،<ref>مظاهری، معرفت نفس، ۱۳۹۴ش، ج۳، ص۱۳۷.</ref> و غیرت دینی به معنای دفاع از حریم اسلام.<ref>مظاهری، معرفت نفس، ۱۳۹۴ش، ج۳، ص۱۳۸.</ref> | ||
علتهایی برای بیغیرتی، در روایات ذکر شده است؛ از جمله اختلاط [[محارم|محرم]] و نامحرم،<ref>امام علی(ع): نبّئت انّ نسائکم یدافعن الرّجال فی الطّریق، اما تستحیون؟ لعن اللّه من | علتهایی برای بیغیرتی، در روایات ذکر شده است؛ از جمله اختلاط [[محارم|محرم]] و نامحرم،<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۱۷۴</ref>{{یادداشت|امام علی(ع): نبّئت انّ نسائکم یدافعن الرّجال فی الطّریق، اما تستحیون؟ لعن اللّه من لایغار؛ به من خبر رسیده که زنان شما در مسیر راهها به مردان تنه میزنند، آیا حیاء نمیکنید، خداوند لعنت کند کسی را که غیرت نمیورزد.(حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۱۷۴).}} [[موسیقی حرام]]،<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، کتاب تجارت، باب۱۰۰، ۱۴۱۴ق، ج۱۲، ص۲۳۲، ح۱؛ کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۱ق، ج۶، ص۶۵۵، ح۱۴.</ref>{{یادداشت|إنّ شَیطاناً یقال له القَفَندَرُ إذا ضَربَ فی مَنزل الرَّجلِ أَربعینَ صباحاً بالبَربَطِ و دَخلَ الرّجالُ وَضع ذلک... فلا یغار بعدَها؛ کسی که چهل روز در خانهاش بربط نوازند و مردمان بر او وارد شوند... پس غیرت از آن مرد برداشته میشود (حر عاملی، وسائل الشیعه، کتاب تجارت، باب۱۰۰، ۱۴۱۴ق، ج۱۲، ص۲۳۲، ح۱؛ کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۱ق، ج۶، ص۶۵۵، ح۱۴).}} نگاه به نامحرم،<ref>نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۴، ص۲۶۸.</ref> [[خمر|شرابخواری]]،<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۷، ص۲۵۳.</ref> {{یادداشت|مفضل از امام صادق(ع) پرسید: چرا خداوند، شراب را حرام کرده است؟ امام فرمود: چون شراب معتاد به آن را به ارتعاش مبتلا میسازد. روشنی و بینش را از او میگیرد، شرف و غیرت و جوانمردیاش را زایل میکند و او را به گناهکاری و به کشتن بیگناهان و ارتکاب زنا، دلیر میسازد.(حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۷، ص۲۵۳).}} و خوردن گوشت خوک.<ref>بروجردی، تفسیر جامع، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۱۵۶. </ref>{{یادداشت|مردی از امام صادق(ع) پرسید چرا خداوند گوشت خوک حرام نموده است؟ امام فرمودند: خداوند تبارک و تعالی چیزی را حلال ننموده و چیزی را حرام نکرده، مگر برای حفظ مصالح خود مردم. گوشت خوک را حرام نموده، زیرا سبب بیغیرتی و بیتعصبی و فساد اخلاق میشود(بروجردی، تفسیر جامع، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۱۵۶).}} | ||
==آثار غیرت== | ==آثار غیرت== | ||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
==زیادهروی در غیرت== | ==زیادهروی در غیرت== | ||
در روایات نقل شده از معصومان، غیرت بیجا، سوءظن و بهانهجویی مرد درباره زن، نهی شده؛ چرا که نتیجه معکوس دارد و خود موجب فساد میشود.<ref>آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ۱۴۱۰ق، ح۲۷۰۴، ص۱۶۹؛ جزایری، دروس اخلاق اسلامی، ۱۳۸۸ش، ص۱۶۳.</ref> در این باره به عبارتی از نامه [[امام علی]] به فرزندش حسن استناد شده است: بپرهیز از اینکه در غیر موضع درست، غیرت بورزی، چرا که غیرت بیجا، زنان پاک را به ناپاکی و بیگناهان را به آلودگی سوق میدهد.<ref>إِيَّاكَ | در روایات نقل شده از معصومان، غیرت بیجا، سوءظن و بهانهجویی مرد درباره زن، نهی شده؛ چرا که نتیجه معکوس دارد و خود موجب فساد میشود.<ref>آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ۱۴۱۰ق، ح۲۷۰۴، ص۱۶۹؛ جزایری، دروس اخلاق اسلامی، ۱۳۸۸ش، ص۱۶۳.</ref> در این باره به عبارتی از نامه [[امام علی]] به فرزندش حسن استناد شده است: بپرهیز از اینکه در غیر موضع درست، غیرت بورزی، چرا که غیرت بیجا، زنان پاک را به ناپاکی و بیگناهان را به آلودگی سوق میدهد.<ref>آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ۱۴۱۰ق، ح۲۷۰۴، ص۱۶۹.</ref> {{یادداشت|إِيَّاكَ وَ التَّغَايُرَ فِي غَيْرِ مَوْضِعِهِ فَإِنَّ ذَلِكَ يَدْعُو الصَّحِيحَةَ إِلَى السُّقْمِ وَ الْبَرِيئَةَ إِلَى الرَّيْبِ (آمدی، غرر الحکم، ۱۴۱۰ق، ح۲۷۰۴، ص۱۶۹.}} | ||
همچنین در روایتی از [[امام صادق(ع)]]، غیرتورزی در امر حلال، نفی شده است: لا غیرة فی الحلال.<ref>عبدوس، بیست و پنج اصل از اصول اخلاقی امامان، ۱۳۷۷ش، ص۳۱۳.</ref> | همچنین در روایتی از [[امام صادق(ع)]]، غیرتورزی در امر حلال، نفی شده است: لا غیرة فی الحلال.<ref>عبدوس، بیست و پنج اصل از اصول اخلاقی امامان، ۱۳۷۷ش، ص۳۱۳.</ref> |
ویرایش