آیه صلح: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیه صُلْح''' ([[سوره انفال|انفال]]: ۶۱) به [[پیامبر اسلام(ص)]] فرمان می‌دهد به عنوان رهبر [[جامعه اسلامی]] اگر کسانی که پیمان خود را نقض و با [[مسلمانان]] درگیر جنگ شدند، خواهان صلح گشتند، درخواست صلح آنان را بپذیر و به خاطر ترس از عواقب آن و امور پشت پرده تردید به خود راه نده و بر [[خدا]] [[توکل]] کن. این آیه را دلیل بر صلح‌طلبی [[اسلام]] دانسته‌اند.  

آیه شصت و یکم [[سوره انفال]] به آیه صلح یا آیه سَلْم معروف است.<ref>معرفت، التمهید، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۳۵۵.</ref> این آیه را که بعد از آیات جهاد و در ارتباط با برخی از دیگر آیات مانند ۱۹۰ تا ۱۹۳ [[سوره بقره]] و ۹۰ [[سوره نساء]] است، نشان‌دهنده این مساله می‌دانند که [[اسلام]] جنگ را اصل قرار نداده و تا جایی که امکان دارد در پی برقراری صلح است و لازم است درخواست صلح از دیگران بپذیرند.<ref>قرشی بنایی، احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۱۶۰.</ref>

در این [[آیه]] خداوند به [[پیامبر اسلام(ص)]] فرمان می‌دهد اگر گروه‌هایی از [[کفر|کفار]] یا دیگرانی مانند [[بنی قریظه]] و [[بنی نضیر]] که پیمان صلح خود را نقض کردند و از در جنگ با [[مسلمانان]] درآمدند، به صلح و روش مسالمت‌آمیز تمایل نشان دادند تو نیز به عنوان رهبر [[جامعه اسلامی]] در صورت مصلحت با آنان صلح کن.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۹، ص۱۴۳؛ صادقی تهرانی، الفرقان، ۱۴۰۶ق، ج۱۲، ص۲۷۸</ref> این آیه در ادامه آیه قبل که بر آمادگی دفاعی و تقویت نیروی نظامی مسلمانان تاکید می‌کند، بر صلح‌طلبی و آمادگی برای قبول پیشنهاد صلح دیگران نیز اصرار دارد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه،‌۱۳۷۱ش، ج۷، ص۲۲۹.</ref>  

در این آیه [[خداوند]] از پیامبرش می‌خواهد که اگر شرایط، منطقی و عادلانه است در پذیرش صلح دچار تردید نشود<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه،‌۱۳۷۱ش، ج۷، ص۲۳۰.</ref> و به او [[توکل]] کرده از امور پشت پرده که ممکن است او را غافلگیر کند و به خاطر نداشتن آمادگی توان مقابله با آن را نداشته باشد، ترسی به دل راه ندهد؛ چراکه خداوند شنوا و دانا او را یاری کرده و کفایتش می‌کند<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۱۱۷.</ref>

واژه سلم را در این آیه دارای معانی گسترده‌ای می‌دانند که شامل ترک جنگ از راه صلح و آتش‌بس، دادن [[جزیه]] و پذیرفتن [[دین اسلام]] است.<ref>مغنیه، تفسیر الکاشف، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۷۷۱.</ref> [[محمدجواد مغنیه]] در [[تفسیر الکاشف]] معتقد است صلح با هر کسی که خواهان صلح باشد [[واجب]] است مگر اینکه صلح نوعی فریب و آماده شدن برای حمله و ترور باشد. وی مراد از صلح در این آیه را صلح با همه می‌داند چه در حال جنگ باشند و چه در حال جنگ نباشند.<ref>مغنیه، تفسیر الکاشف، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۷۷۱.</ref>

[[فقها]] در ابواب صلح (مهادنه) با استناد به این آیه و [[سیره پیامبر]] در [[صلح حدیبیه]] و بر اساس مصلحت‌سنجی حاکم جامعه اسلامی، قائل به جایز بودن و مشروعیت صلح و آتش‌بس در مواجهه با کسانی شده‌اند که با مسلمانان در حال جنگ هستند. <ref>طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۵۰؛ نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ق، ج۲۱، ص۲۹۳.</ref> فقها معتقدند پس از قرارداد صلح باید زندگی مسالمت‌آمیز با آنان و حفظ حقوق و حرمت آنان را رعایت کرد و می‌توان با آنان روابط سیاسی - اقتصادی برقرار کرد.<ref>منتظری، مبانی فقهی حکومت اسلامی، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۴۳.</ref>

علامه طباطبایی با استناد به [[روایات|روایاتی]] که از [[ابن عباس]] نقل شده بر این باور است که آیه صلح به وسیله آیات ۵ و ۲۹ [[سوره توبه]] که درباره اعلام جنگ به [[مشرکان]] و گروه‌های توطئه‌گر از [[اهل کتاب]] است و آیه ۳۵ [[سوره محمد]] درباره عدم سستی در [[جهاد]] با [[کافران]]، [[نسخ]] شده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۱۳۱.</ref>