۱۷٬۱۹۲
ویرایش
عزائم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
مستندسازی
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←آیات سجده دار) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (مستندسازی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۲۹]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Shamsoddin }} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۲۹]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Shamsoddin }} | ||
'''عَزائِمُ''' یا '''عَزائِمُ السُجود'''، به سوره‌های [[سوره سجده|سَجده]]، [[سوره فصلت|فُصِّلَت]]، [[سوره نجم|نَجم]] و [[سوره علق|عَلَق]] اشاره دارد که در آنها آیه‌ای وجود دارد که با شنیدن یا خواندن آن، [[سجده]] واجب می‌شود. این سوره‌ها احکام خاصی دارند: از جمله خواندن آنها بر [[جنب]] و [[حائض]] حرام است همچنین در نماز واجب نباید خوانده شوند. | '''عَزائِمُ''' یا '''عَزائِمُ السُجود'''، به سوره‌های [[سوره سجده|سَجده]]، [[سوره فصلت|فُصِّلَت]]، [[سوره نجم|نَجم]] و [[سوره علق|عَلَق]] اشاره دارد که در آنها آیه‌ای وجود دارد که با شنیدن یا خواندن آن، [[سجده]] واجب می‌شود. این سوره‌ها احکام خاصی دارند: از جمله خواندن آنها بر [[جنب]] و [[حائض]] حرام است همچنین این سوره‌ها در نماز واجب نباید خوانده شوند. | ||
== نامگذاری == | == نامگذاری == | ||
عزائم یا عزائم السجود به چهار سوره سجده، فصلیت، نجم و علق قرآن گفته می‌شود که دارای آیه سجده واجب هستند.<ref>طریحی، مجمع‌البحرین، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۱۴ (ذیل واژه عزم).</ref> عزائم، جمع عزیمه و در لغت به معنای اراده جدی بر انجام کاری است.<ref>فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۱۱۲(ذیل واژه عزم)؛ طریحی، مجمع‌البحرین، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۱۴ (ذیل واژه عزم).</ref> همچنین به معنای [[فریضه|فرایضی]] که خدا واجب کرده نیز آمده است<ref> فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۱۱۲(ذیل واژه عزم)؛ طریحی، مجمع‌البحرین، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۱۴ (ذیل واژه عزم).</ref> از این‌رو سوره‌های مذکور که در آنها آیات سجده‌های واجب آمده، عزائم نامیده شده‌اند.<ref>طریحی، مجمع‌البحرین، ج۶، ص۱۱۴ (ذیل واژه عزم).</ref> | عزائم یا عزائم السجود به چهار سوره سجده، فصلیت، نجم و علق قرآن گفته می‌شود که دارای آیه سجده واجب هستند.<ref>طریحی، مجمع‌البحرین، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۱۴ (ذیل واژه عزم).</ref> عزائم، جمع عزیمه و در لغت به معنای اراده جدی بر انجام کاری است.<ref>فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۱۱۲(ذیل واژه عزم)؛ طریحی، مجمع‌البحرین، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۱۴ (ذیل واژه عزم).</ref> همچنین به معنای [[فریضه|فرایضی]] که خدا واجب کرده نیز آمده است<ref> فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۱۱۲(ذیل واژه عزم)؛ طریحی، مجمع‌البحرین، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۱۴ (ذیل واژه عزم).</ref> از این‌رو سوره‌های مذکور که در آنها آیات سجده‌های واجب آمده، عزائم نامیده شده‌اند.<ref>طریحی، مجمع‌البحرین، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۱۴ (ذیل واژه عزم).</ref> | ||
== آیات سجده دار== | == آیات سجده دار== | ||
از نظر فقیهان شیعه، آیات ۱۵ [[سوره سجده]]، ۳۷ [[سوره فصلت]]، ۶۲ [[سوره نجم]] و ۱۹ [[سوره علق]] سجده واجب دارند.<ref> | از نظر فقیهان شیعه، آیات ۱۵ [[سوره سجده]]، ۳۷ [[سوره فصلت]]، ۶۲ [[سوره نجم]] و ۱۹ [[سوره علق]] سجده واجب دارند.<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۷۷.</ref> همچنین ۱۱ سوره آیه سجده مستحب دارند. این آیات عبارتند از: [[سوره اعراف]] آیه ۲۰۶، [[سوره رعد|رعد]] آیه ۱۵، [[سوره نحل|نحل]] آیه ۴۹-۵۰، [[سوره اسراء|اسراء]] آیه ۱۰۹، [[سوره مریم|مریم]] آیه ۵۸، [[سوره حج|حج]] آیه ۱۸ و ۷۷، [[سوره فرقان|فرقان]] آیه ۶۰، [[سوره نمل|نمل]] آیه ۲۶، [[سوره ص|ص]] آیه ۲۴، [[سوره انشقاق|انشقاق]] آیه ۲۱.<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۷۷-۵۷۸.</ref> مستند فقهای شیعه روایاتی است که از امام صادق(ع) نقل شده و سجده را فقط در چهار سوره مذکور واجب دانسته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید: شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۹۱، ح۲۶و۲۷.</ref> | ||
فقهای اهل سنت درباره سجده‌های قرآن اختلاف‌نظر دارند شافعی‌ها بر این باورند که همه سجده‌های قرآن مستحب است و حنفی‌ها همه آنها را واجب می‌دانند.{{مدرک}} | فقهای اهل سنت درباره سجده‌های قرآن اختلاف‌نظر دارند شافعی‌ها بر این باورند که همه سجده‌های قرآن مستحب است و حنفی‌ها همه آنها را واجب می‌دانند.{{مدرک}} | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
== احکام مرتبط== | == احکام مرتبط== | ||
از نظر فقیهان سوره‌های عزائم احکام خاصی دارند از جمله: | از نظر فقیهان سوره‌های عزائم احکام خاصی دارند از جمله: | ||
*خواندن سوره‌های مذکور بر [[جنابت|جُنُب]] و [[حائض]]، [[حرام]] است البته برخی فقیهان فقط خواندن آیات سجده‌دار را حرام دانسته‌اند.<ref>بنی‌هاشمی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۷۸ش، مسأله ۳۵۵، ج۱، ص۲۲۵-۲۲۷؛ مساله ۴۵۰، ج۱، ص۲۷۶.</ref> | *خواندن سوره‌های مذکور بر [[جنابت|جُنُب]] و [[حائض]]، [[حرام]] است البته برخی فقیهان فقط خواندن آیات سجده‌دار را حرام دانسته‌اند.<ref> بنی‌هاشمی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۷۸ش، مسأله ۳۵۵، ج۱، ص۲۲۵-۲۲۷؛ مساله ۴۵۰، ج۱، ص۲۷۶.</ref> اما اگر جنب و حائض آیه را شنیدند واجب است که سجده کنند.<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۳.</ref> | ||
*خواندن سوره‌های دارای سجده واجب، در [[نمازهای واجب]] | *خواندن سوره‌های دارای سجده واجب، در [[نمازهای واجب]] سبب باطل شدن نماز می‌گردد. البته اگر خواندن این سوره‌ها سهوی باشد، در صورتی که پیش از رسیدن به نصف سوره یا آیه سجده‌دار متوجه شود باید سوره دیگری بخواند و اگر پس از آیه سجده‌دار باشد درباره صحیح بودن نماز و نیز چگونگی سجده میان فقیهان اختلاف‌نظر وجود دارد.<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۰(حواشی).</ref> | ||
*سجده واجب قرآن وجوب فوری دارد: از این‌رو با خواندن یا شنیدن آیات سجده‌دار سورهای عزائم، بلافاصله سجده واجب می‌شود. | *سجده واجب قرآن وجوب فوری دارد: از این‌رو با خواندن یا شنیدن آیات سجده‌دار سورهای عزائم، بلافاصله سجده واجب می‌شود.<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۷۸.</ref> | ||
* در سجده واجب قرآن، [[وضو]]، [[غسل]]، رو به قبله بودن و ذکر خاصی | * در سجده واجب قرآن، [[وضو]]، [[غسل]]، رو به قبله بودن و ذکر خاصی واجب نیست اما باید پیشانی بر چیزی گذاشته شود که [[سجده]] بر آن صحیح است.<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۲-۵۸۳.</ref> البته مستحب است در سجده ذکر خاصی گفته شود، از جمله ««لا اِلهَ اِلَّا اللهُ حَقًّا حَقًّا، لا اِلهَ اِلَّا اللهُ ایماناً وَ تَصْدیقاً، لا اِلهَ اِلَّا اللهُ وَ عُبُودِیةً، وَرِقّاً سَجَدْتُ لَک یا رَبِّ تَعَبَّداً وَرِقّاً، لا مُسْتَنْکفاً وَ لا مُسْتَکبِراً، بَلْ اَنَا عَبْدٌ ذَلیلٌ ضَعیفٌ خائفٌ مُسْتَجیرٌ».<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۴.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس2}} | {{پانویس2}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، بیروت، دارالکتب العلمیه منشورات محمدعلی بیضون، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م. | * فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، بیروت، دارالکتب العلمیه منشورات محمدعلی بیضون، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م. | ||
* بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسن، توضیح المسائل مراجع، قم، دفتر نشر | * بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسن، توضیح المسائل مراجع، قم، دفتر نشر اسلامی، ۱۳۷۸ش. | ||
* طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تحقیق حسن خرسان موسوی، تهران، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۷ق. | * طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تحقیق حسن خرسان موسوی، تهران، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۷ق. | ||
*طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تحقیق سید احمد حسینی، تهران، کتابفروشی مرتضوی، ۱۴۱۶ق. | *طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تحقیق سید احمد حسینی، تهران، کتابفروشی مرتضوی، ۱۴۱۶ق. | ||
*یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۹ق. | |||
{{قرآن کریم}} | {{قرآن کریم}} | ||
[[ar:آيات السجدة]] | [[ar:آيات السجدة]] | ||